برنامه‌های اجتماعی حکومت امام مهدی (عج)

ج. برنامه اجتماعی

یکی از ابعاد اصلاح ساختار جامعه بشری، پرداختن به برنامه‌های اجتماعی است. در حکومت دادگستر بزرگ عالم، برای سامان بخشی اجتماع، برنامه هایی بر اساس تعالیم قرآن و سنّت اهل‌بیت(علیهم السلام) در نظر گرفته شده است که به سبب اجرای آنها محیط زندگی، زمینه‌ای آماده برای رشد و تعالی افراد خواهد بود. در جهانی که تحت حاکمیت الهی است خوبی‌ها ترویج می‌شود و از بدی‌ها نهی می‌گردد و با بدکاران برخورد قانونی می‌شود و نیز حقوق اجتماعی افراد به مساوات پرداخت می‌شود و عدالت اجتماعی به معنی واقعی آن پیاده می‌گردد.

 

بجاست به روایات مراجعه کنیم و جلوه‌ای از آن دنیای زیبا را مشاهده کنیم:
1. احیاء و گسترش امر به معروف و نهی از منکر
در حکومت جهانی امام مهدی(عجل الله تعالی فرجه الشریف) فریضه بزرگ امر به معروف و نهی از منکر به صورت گسترده به اجرا گذاشته خواهد شد. همان واجبی که قرآن کریم بر آن تأکید ورزیده و آن را از ویژگی‌های امت اسلامی به عنوان برگزیده امت‌ها شمرده است.1
همان امری که به سبب آن همه واجبات الهی اقامه می‌گردد2و واگذاشتن آن عامل اساسی در هلاکت و نابودی خوبی‌ها و رشد و زیادی بدی‌ها در اجتماعات بوده است.
و از بهترین و والاترین مراتب امر به معروف و نهی از منکر آن است که رئیس حکومت و کارگزاران آن امر کننده به خوبی‌ها و بازدارنده از زشتی‌ها باشند.
امام باقر(علیه السلام) فرمود:
«اَلْمَهدی وَ اصْحابُهُ... یأْمُرُونَ بِالْمَعْرُوفِ وَ ینْهَوْنَ عَنِ الْمُنْکَرِ3؛
مهدی و یاران او... امر به معروف و نهی از منکر می‌کنند.»
2. مبارزه با فساد و رذائل اخلاقی
نهی از منکر که یکی از شاخصه‌های حکومت الهی است تنها به زبان نخواهد بود بلکه در عمل با منکرات و زشتی‌ها مقابله خواهد شد تا جایی برای فساد و رذائل اخلاقی در جامعه نماند و محیط زندگی از زشتی‌ها پاک گردد.
در دعای ندبه که آهنگ فراق و نوای جدایی از یار غایب است می‌خوانیم:
«اَینَ طامِسُ آثارَ الزَّیغِ وَالاَْهْواءِ، أَینَ قاطِعُ حَبائلَ الْکِذْبِ وَالاِْفْتِراءِ4؛
کجاست آنکه آثار گمراهی و هوی و هوس را نابود خواهد ساخت؟ کجاست آنکه ریسمانهای دروغ و افتراء را ریشه کن کند؟»
3. اجرای حدود الهی
برخورد با مفسدان و تبهکاران جامعه، شیوه‌های گوناگون دارد. در حکومت امام مهدی(عجل الله تعالی فرجه الشریف) از سویی با شیوه‌های فرهنگی و تعلیم معارف و تحکیم عقائد و ایمان، فاسقان و بزهکاران را به راه صلاح و راستی برمی گردانند و از سوی دیگر با تأمین نیازهای مشروع و معقول زندگی و اجرای عدالت اجتماعی، راه را بر فساد و تباهی می‌بندند ولی آنها که با وجود همه اینها راه تجاوز به حقوق دیگران و زیرپاگذاشتن احکام الهی را می‌پیمایند و چارچوب قانون را نمی‌پذیرند، با اینها به گونه‌ای شدید برخورد می‌شود که سدّ راه تبهکاری آنها گردد و نیز از ادامه روند فساد در جامعه توسط دیگران جلوگیری شود و آن اجرای حدود الهی درباره مفسدان است که حدّ و مرز آن در قوانین کیفری اسلام بیان گردیده است.
در روایت بلندی از پیامبر اکرم(صلی الله علیه و آله وسلم) که حضرت جواد(علیه السلام) نقل کرده است، در ضمن بیان خصوصیات امام مهدی(عجل الله تعالی فرجه الشریف) آمده است:
«او حدود الهی را اقامه (و اجرا) خواهد کرد.»5
4. عدالت قضایی
در رأس برنامه‌های حکومتی امام مهدی(عجل الله تعالی فرجه الشریف) در سطح جامعه، اجرای عدالت در همه بخش هاست و اوست که همه عالم را، پر از عدالت و دادگری می‌کند همانگونه که از ظلم و ستم آکنده باشد. و یکی از مهمترین حوزه‌های اجرای عدالت، بخش قضاوت است و این همان بخشی است که بیشترین ظلم‌ها و حق کشی‌ها در آن شده است. اموال، به ناحق مصادره گشته و خونها، به ناحق ریخته شده و آبروی بی گناهان به خطر افتاده است! در محاکم قضایی دنیا، بیشترین ظلم بر مستضعفان عالم شده است و احکام صادره از آنها تحت تأثیر نفوذ قدرتمندان و حاکمان ستمگر، مال و جان افراد و گروههای بسیاری را به ناحق نابود کرده است. قاضیان دنیا طلب نیز برای جلب منافع مادّی برای خود و وابستگانشان حکم‌های ظالمانه بسیاری را نوشته و اجرا کرده‌اند و خلاصه اینکه چه بسیار بی گناهی که به چوبه دار آویخته شده است و چه بسا تبهکار و مجرمی که قانون خدا درباره او اجرا نگردیده است.
حاکمیت عدل گستر امام مهدی(عجل الله تعالی فرجه الشریف) پایان همه ظلم‌ها و نهایت همه حق کشی هاست. او که مظهر عدالت پروردگار است، محکمه هایی دادگستر ایجاد می‌کند و قاضیانی صالح و مُجریانی دقیق و خدا ترس می‌گمارد تا به هیچ کس در هیچ جای عالم کمترین ستمی نرود.
حضرت رضا(علیه السلام) در ضمن روایتی بلند در توصیف امام مهدی(عجل الله تعالی فرجه الشریف) و دوران طلائی ظهورش فرمود:
«فَاِذا خَرَجَ اَشْرَقَتِ الاَْرْضُ بِنُورِ رَبِّها وَ وَضَعَ میزانَ الْعَدْلِ بَینَ النّاسِ فَلا یظْلِمُ اَحَدٌ اَحَداً6؛
وقتی او قیام کند زمین به نور پروردگار روشن گردد و آن حضرت ترازوی عدالت در میان خلق نهد پس (چنان عدالت را جاری کند که) هیچ کس بر دیگری ظلم و ستم روا ندارد.»
از این روایت دانسته می‌شود که عدالت قضایی حضرت چنان گسترده و دقیق است که راه را بر ظالمان و سودجویان می‌بندد و از تکرار ظلم و ستم و عادی شدن تجاوز به حق دیگران، جلوگیری می‌کند.

---

_{پی نوشت ها:}

<sub>1. سوره آل عمران، آیه 110.
2. در سخنى از امام باقر درباره این واجب آمده: «ان الامر بالمعروف والنّهى عن المنکر... فریضة عظیمة بها تقام الفرائض» یعنى «امر به معروف و نهى از منکر... واجبى است که به سبب آن همه واجبات اقامه مى گردد». میزان الحکمة، مترجم ج8، ص 3704.
3. بحارالانوار، ج 51، ص 47.
4. مفاتیح الجنان، دعاى ندبه.
5. بحارالانوار، 52، باب 27، ح 4.
6. همان، ج 52، ص 321.</sub>