چه اخباری درباره حضرت مهدی(ع) در احادیث پیامبر(ص) و ائمه اطهار(ع) نقل شده است؟

حدود شش هزار حدیث از پیامبر اکرم(ص)‌ و امامان معصوم(ع) درمورد تولد، ویژگی‌ها، غیبت، ظهور، حکومت، شرایط پیش از ظهور، نحوه حکومت، شکل و شمایل حضرت و جزئیات بسیار دیگری توسط علمای بزرگ شیعه و سنی با سندهای معتبر نقل شده و در کتب معتبر موجود است. برای نمونه چند روایت ذکر می‌شود. رسول اکرم(ص)‌ فرموده است: «مهدی از فرزندان من است. اسم او، اسم من (محمد) و کنیه‌اش کنیه من(ابوالقاسم) است. از نظر اخلاق و خلقت، شبیه‌ترین مردم به من است؛ برای او غیبت و حیرتی است که در آن مردم بسیاری گمراه می‌شوند، آنگاه مثل شهاب ثاقب می‌آید و زمین را پر از عدل و داد می‌کند همچنان که پر از ظلم و ستم شده بود.»(1) امیرمومنان فرموده است: «قائم ما غیبتی طولانی خواهد داشت. شیعیان را چنان می‌بینم که برای پیدا کردن او دشت و دمن را زیر پا گذارده ولی او را پیدا نمی‌کنند. بدانید آن‌ها که در غیبت وی در دین خویش ثابت بمانند و در طول مدت غیبتش منکر وی نشوند، رو قیامت با من خواهند بود. آنگاه فرمود: چون قائم ما طهور کند بیعت هیچکس در گردن وی نیست.(2)از این رو ولادتش پوشیده خواهد ماند و خوش از نظرها پنهان می‌شود.»(3) جابربن‌عبدالله می‌گوید: «خدمت حضرت فاطمه زهرا شرفیاب شدم درحالی‌که در مقابل حضرت لوحی بود که در آن لوح اسامی اوصیا نوشته شده بود. من شمردم، دوازده نام دیدم که آخرین اسم قائم بود و سه نام محمد و چهار نام آن‌ها علی بود.»(4) امام حسن(ع) می‌فرماید: «مگر نمی‌دانید که هیچ یک از ما ائمه نیست جز اینکه بیعت با سلطان و گردنکش زمانش را به گردن دارد(5) (یعنی حقشان که امامت و خلافت باشد، ظالمانه و غاصبانه پایمال می‌شود.) جز آن قائمی که عیسی‌بن‌مریم پشت سرش به نماز می‌ایستد و خداوند متعال تولدش را مخفی و وجودش را غایب فرماید، تا هنگام خروج، بیعت هیچ‌کس در گردنش نباشد و او نهمین فرزند برادرم حسین(ع) فرزند مهتر زنان است. خداوند عمرش را در غیبتش طولانی کند سپس او را به قدرت خود در صورت جوانی کمتر از چهل سال ظاهر کند تا بدانند خدا بر همه چیز قادر و تواناست.»(6) امام حسین(ع) فرموده است: «در نهمین فرزند من، سنتی از یوسف(ع)‌ و سنتی از موسی(ع) است و او قائم ما اهل بیت است که خداوند امر او را در یک شب اصلاح می‌فرماید.» (7) امام سجاد(ع) فرموده است: «در قائم ما چند سنت از سنت‌های انبیا هست؛ از آدم، نوح، ابراهیم، موسی، عیسی، ایوب و محمد(ص). اما از آدم و نوح طول عمر است و اما از ابراهیم ولادت پنهانی است. و اما از موسی ترس و غیبت است. و اما از عیسی اختلاف آرای مرد پس از اوست. (چنانکه پس از بالا رفتن آن حضرت، بعضی گفتند مرد و بعضی گفتند به دار آویخته شد و...) و اما از ایوب، گشایش و فرج بعد از امتحان است و اما از محمد خروج با شمشیر است.(8) امام باقر(ع) فرموده است: «هنگامی که اوضاع روزگار دگرگون شود و مردم گویند: قائم مرده یا هلاک شده، یا بگویند: به کدام بیابان رفته است؛ و آن‌ها که خواستار نابودی او هستند بگویند: کسی‌که استخوان‌هایش پوسیده شده چگونه ظهور می‌کند؟! شما به ظهور او امیدوار باشید و چون بشنوید که ظهور نموده به سوی او بشتابید ولو با خزیدن از روی برف باشد.»(9) امام صادق(ع) فرموده است: «روش غیبتی که در پیغمبران بود، به‌طور دقیق (با همه خصوصیاتش) درباره قائم ما اهل‌بیت جاری شود... و او همچنین فرزند پسرم موسی است، او پسر خاتون کنیزان است، غیبتی کن که اهل باطل در آن به شک افتند، سپس خداوند او را ظاهر نماید و شرق و غرب زمین را به دست وی فتح کند. عیسی‌بن‌مریم فرود آید و پشت سر او نماز گذارد، و زمین را به نور صاحبش روشن و منور گرداند و در همه روی زمین جایی نماند که عبادت غیر خدا می‌شده جز اینکه در انجا پرستش خدا شود و دین همه خاص خدا شود، گرچه مشرکان نپسندند.»(10) امام کاظم(ع) فرموده است: «قائمی که زمین را از دشمنان خدا پاک و از عدل و داد پر نماید، چنانکه از ظلم پر شده بود، پنجمین فرزند من است. او را غیبتی طولانی است، چون بر جای خود خائف است. و در آن (عصر غیبت) گروه‌هایی از دین برگردند و جمعی پایدار مانند، خوشا به حال شیعیان ما که در غیبت قائم به ولایت ما چنگ زنند و به دوستی ما و بیزاری از دشمنانمان ثابت بمانند. آنان از مایند و ما نیز از آن‌هاییم. ایشان به امامت ما راضی‌اند و ما به تشیع آن‌ها؛ پس خوشا به حال آن‌ها. به خدا سوگند که آن‌ها در روز قیامت با ما هستند.»(11) امام رضا(ع) فرمود: «قائم ما کسی است که چون خروج کند در سن پیران و سیمای جوانان است و به قدری نیرومند است که اگر به بزرگ‌ترین درخت روی زمین دست دراز کند آن را از بیخ بر کند و اگر میان کوه‌ها فریاد زند، سنگ‌ها پاشیده شوند، عصای موسی و انگشتر سلیمان را به همراه دارد. او چهارمین فرزند من است،‌خداوند هرچه خواهد، او را در حجاب و پرده خود غایب کند، سپس ظاهرش نماید و زمین را به دست او از عدل و داد پر کند چنانکه از ظلم و ستم پر شده است.»(12) عبدالعظیم حسنی به امام هادی عرض کرد: پس از شما چه کسی مولای من است؟ حضرت فرمود: «پس از من فرزندم حسن؛ و مردم نسبت به جانشین پس از او چگونه‌اند؟ عرض کرد: برای چه ای مولای من؟ فرمود: برای اینکه شخص وی دیده نشود و حرام است که او را به اسمش یاد کنند تا اینکه خروج کرده و زمین را پر از عدل و داد نماید، چنانکه پر از ظلم و ستم شده است.»(13) امام حسن عسکری(ع) فرموده است: «شما مردم را چنان می‌بینم که بعد از من درباره جانشینم اختلاف پیدا می‌کنید. آگاه باشید! کسی‌که معتقد به امامت امامان بعد از پیغمبر باشد ولی فرزند مرا انکار کند، مانند آن است که تمام پیغمبران را باور دارد ولی نبوت پیغمبر خاتم را منکر شود. در صورتی که هرکس منکر رسول خدا باشد درواقع همه پیغمبران را انکار کرده است. زیرا اطاعت آخرین نفر ما مانند اطاعت اولین آن‌هاست و هرکس که منکر آخرین معصوم ما شود اولین نفر ما را انکار نموده است.»(14)

---

_{پی نوشت ها: 1. کمال‌الدین و تمام‌النعمه، شیخ صدوق، ص287 2. یعنی پیش از ظهور با کسی عهد و پیمان نبسته و به کسی وعده و وعید نداده و خود را وام‌دار هیچ قدرتمندی نکرده است و از طرف دیگر دست بیعت به هیچ حاکمی نداده است. 3. پیشین، ص 303 4. همان، ص 307 5. در حقیقت حاکمان غاصب و ظالم ائمه را با اجبار و تهدید و روش‌های مستبدانه و مستکبرانه وادار به بیعت می‌کردند و حماسه کربلا نمونه عدم بیعت اجباری امام حسین در مقابل یزید است. 6. اثبات‌الهداه، شیخ حر عاملی،‌ ج 5، ص 155 7. کمال‌الدین و تمام‌النعمه، ص 317 8. همان ص 322 9. همان، ص 326 10. همان،‌ ص 345 11. همان، ص 361 12. همان، ص 376 13. همان، ص 380 14. مهدی موعود، علی دوانی، ص 391}