به حدیث: «اسمه اسمی و اسم ابیه اسم ابی» چگونه پاسخ می‌گویید؟

غالب علمای اهل سنت معتقدند بر اینکه نام پدر حضرت‌ مهدی علیه‌السلام، عبدالله است، و این به‌جهت روایتی است که ابوداوود در سنن خود از رسول خدا نقل کرده که فرمود: «اسمه اسمی و اسم ابیه اسمی؛ نام مهدی هم‌نام من و نام پدرش هم‌نام پدر من است».[۱]
این با اعتقاد علمای امامیه سازگاری ندارد؛ زیرا آنان امام زمان را فرزند امام حسن عسکری علیه‌السلام می‌دانند. این مضمون در صحیح ترمذی و سنن ابن‌ماجه و کتاب‌های ابونعیم که در مورد امام‌ زمان تألیف شده و نیز در مسند احمدبن‌حنبل آمده، ولی هرگز روایت «اسم ابیه اسم ابی» در آنها وجود ندارد. در در روایات اهل بیت نیز چنین تعبیری وجود ندارد.
احتمال زیادی داده می‌شود که روایت فوق با ذیلش از مجعولات و موضوعات عباسیان باشد، زیرا شکی نیست که دولت عباسی برای تأیید سلطنت خود و تشویق مردم به بیعت با محمدبن‌عباس ملقب به مهدی عباسی، سومین خلیفه دولت عباسی دست به هر کاری از جمله جعل حدیث و نسبت آن به رسول خدا زدند. منصور عباسی که عبدالله نام داشت فرزندش محمد را به‌عنوان خلیفه و جانشین خود تعیین نمود و مردم را تشویق به بیعت با او کرد. او برای ترغیب بیشتر مردم به این کار لقب فرزندش را مهدی گذاشت، تا مردم به گمان اینکه او مهدی منتظر و موعود است با او بیعت کنند، ولی از آنجا که اسم خودش عبدالله بود دستور داد تا حدیثی جعل کرده و در آن اسم پدر مهدی امت را عبدالله معرفی کنند.[۲]

---

_{پی‌نوشت‌ها
۱. سنن ابی‌داوود، ج۲، ص۳۰۹، ح۴۲۸۲.
۲. ر.ک: مجموعه آثار، شهید مطهری، ج۱۸، ص۱۷۳و۱۷۴؛ الاغانی، ابوالفرج اصفهانی، ج۱۲، ص۸۱.}