مراد از علایم ظهور چیست؟

علایم ظهور، نشانه‌هایی هستند كه پیش از ظهور امام زمان به وقوع می‌پیوندد و از نزدیك شدن زمان ظهور خبر می‌دهد و مایه امید مؤمنان و ترس و وحشت كافران می‌شود. در منابع و متون روایی به بسیاری از رخدادهای طبیعی و غیر طبیعی، دگرگونی‌های سیاسی و حوادث اجتماعی به عنوان نشانه‌های ظهور اشاره شده است.

در یک دسته‌بندی می‌توان علائم ظهور را به دو دسته تقسیم نمود:
۱. علائم حتمی؛
۲. علائم غیر حتمی.
امام باقر علیه‌السلام می‌فرماید: «نشانه‌های ظهور دو دسته‌اند: حتمی و غیرحتمی».[۱]

علایم حتمی ظهور آن دسته از نشانه‌هایی هستند که وقوعشان پیش از ظهور امام موعود قطعی است و یا به عبارت دیگر ظهور اتفاق نمی‌افتد مگر اینکه این نشانه‌ها تحقق پیدا کرده باشند.
علائم غیر حتمی ظهور نیز آن دسته از نشانه‌هایی هستند که بنا به شرایطی ممکن است اتفاق بیفتند، اما با عوض شدن شرایط وقوع آنها نیز اتفاق نخواهد افتاد.
البته باید به این نکته توجه داشت که علایم ظهور تنها جنبه کاشفیت دارند؛ یعنی تحقق آنها حاکی از این واقعیت است که ظهور نزدیک شده است، برخلاف شرایط ظهور که تحقق آنها علت برای ظهور امام عصر است.

---

^{پی‌نوشت‌ها
۱. الغیبة، نعمانی، ترجمه غفاری، ص۴۲۹.}