تجزيه و تحليلى درباره 313 نفر

تواتر حديث 313 نفر

براى شناخت اين ياران مخصوص به مطالب زير توجه كنيد:
در همه جا معروف است و در كتابهاى مربوط به امام زمان عليه السلام نوشته شده كه هنگام ظهور آن حضرت 313 نفر ياران مخصوصش به او مى پيوندند و همچون كوه در برابر حوادث ايستادگى كرده و همراه امام (علیه السلام) هستند، اكنون بجاست كه در اين كتاب درباره اين افراد خاص به بررسى فشرده اى بپردازيم ، براى روشن شدن مطلب نخست صحت اصل حديث را مورد بررسى قرار داده سپس ويژگيهاى اين ياران را بيان مى كنيم .
به طورى كه در كتب مربوطه مانند بحارالانوار، (طبق قديم ، جلد 13، و نيز چاپ جديد جلد 52)، اثباة الهداة ، جلد 7، و منتخب الاثر و... آمده ، حديث ماجراى پيوستن 313 نفر از ياران خاص حضرت قائم (علیه السلام) به آن حضرت ، هنگام ظهور در مكه "متواتر” است ، يعنى به اندازه اى نقل شده كه انسان با بررسى آنها علم پيدا مى كند كه اين حديث صحيح است ، و از پيامبر صلى اللّه عليه و آله و ائمه عليهم السلام نقل شده است .
بنابراين نبايد شكى در صدور حديث مذكور از جانب معصومين عليهم السلام نمود.
توضيح بيشتر اينكه : اين حديث با تعبيرات گوناگون نقل شده و در مجموع به اصطلاح ، تواتر معنوى بر صحت صدور آن از معصومين عليهم السلام داريم .

ويژگيهاى اين افراد

اكنون با توضيحات كوتاه ، ويژگيهاى اين افراد و ياران مخلص ديگر امام قائم (علیه السلام) را در امور ده گانه زير بررسى مى كنيم :

1-امام در انتظار آنها بسر مى برد:

هنگام ظهور امام قائم (علیه السلام) آن حضرت قبل از آنكه كنار كعبه برود و تكيه بر كعبه (كانون و مركز توحيد) كند و صداى دل آراى خود را بلند كرده و به جهانيان برساند، در مكانى بنام "ذى طوى " (152) در انتظار 313 نفر از ياران خاصش توقف مى كند، تا اينكه آنها مى آيند و به آن حضرت مى پيوندند... (153) و از آنجا همراه امام به كنار كعبه مى روند... (154)

2- آنها از اطراف جهان جمع مى شوند:

اين 313 نفر از اطراف جهان و دورترين نقطه ها جمع شده و به امام قائم (علیه السلام) مى پيوندند چنانكه در حديثى از امام باقر عليه السلام بيان شده :
" يجمع اللّه من اقاصى البلاد على عدة اهل بدر ثلاثماءة و ثلاث عشر رجلا؛”
"خداوند براى حضرت قائم از دورترين شهرها، به تعداد جنگاوران جنگ بدر، 313 مرد را جمع مى كند.” (155)

3- آنها نخستين بيعت كنندگان با امام قائم (علیه السلام) هستند:

هنگام ظهور، نخستين كسانى كه پس از جبرئيل امين عليه السلام با امام قائم (علیه السلام) بيعت مى كنند، همين 313 نفر هستند، چنانكه اين مطلب را امام باقر عليه السلام در ضمن حديثى فرمود. (156)
البته بايد توجه داشت كه در آغاز ظهور، ياران امام زمان عليه السلام 313 نفرند، و گرنه به طور سريع بر ياران آن حضرت افزود مى شود به طورى كه در همان آغاز به 000/10 نفر مى رسند، چنانكه امام صادق عليه السلام فرمود:
" ما يخرج الا فى اوله قوم و ما يكون اولو القوة اقل من عشرة آلاف ؛”
امام زمان عليه السلام خروج و ظهور نمى كند مگر همراه ياران نيرومند و رشيد، و اين ياران كمتر از 000/10 نفر نيستند. (157)

4- آنها جانبازان سلحشورند:

اين 313 نفر در حدى از ايثار و جانبازى و شجاعت و سلحشورى هستند كه دشمنان قائم (علیه السلام) جمع مى شوند تا آن حضرت را به قتل برسانند، همين 313 نفر با دفاع قهرمانانه و جانبازى در راه آن بزرگوار، دشمنان را دفع كرده و آنان را در راه رسيدن به هدف شوم خود، مفتضحانه شكست مى دهند، چنانكه اين مطلب در ضمن حديثى از امام سجاد عليه السلام نقل شده است . (158)

5- آنها پرچمداران و حاكمان روى زمينند:

اين افراد، در روايات بسيار، تشبيه به 313 نفر مسلمانان شجاع و سلحشورى شده اند كه در جنگ بدر، نخستين شكست بزرگ را بر كفار و دشمنان اسلام وارد آوردند، كه تا آن وقت دشمنان چنين شكستى از اسلام نخورده بودند، و اصلا تصور چنين شكستى را نمى كردند.
به علاوه ، اين 313 نفر پرچمداران روى زمين ، و حاكمان خدا بر مردم در سراسر زمين مى باشند، اين ويژگيها حكايت از آن مى كند كه اين افراد علاوه بر سلحشورى و شجاعت ، داراى علم و بينش بوده كه لياقت رهبرى جامعه ها را دارند و شايستگى آن را دارند كه پرچمدار كشورها باشند.
شايد بتوان گفت : هنگام برقرارى حكومت جهانى حضرت مهدى (علیه السلام) همه جهان به 313 ايالت و استان تقسيم گردد، و در هر يك از اين ايالتها و استانها اين مردان بزرگ رهبر آنجا گردند، اينك به اصل روايت توجه كنيد:
" عن الصادق عليه السلام و كاءنى انظر الى القائم (علیه السلام) على منبر الكوفة و حوله اصحابه ثلثماءة و ثلاث عشر رجلا عدة اهل البدر و هم اصحاب الاءلوية و هم حكام اللّه فى ارضه على خلقه ...؛”
امام صادق عليه السلام فرمود: گويا امام قائم (علیه السلام) را بر بالاى منبر كوفه مى نگرم كه يارانش 313 نفر مرد به تعداد جنگاوران مسلمان جنگ بدر، اطرافش را گرفته اند، اين ياران پرچمداران و حاكمان بر مردم در زمين از جانب خدا هستند. (159)

6- آنها امت معدود و همچون پاره هاى ابرهاى متراكم هستند:

در قرآن مى خوانيم :
"هر جا كه باشيد خداوند همه شما را حاضر مى كند.” (160)
در تفسير اين آيه ، امام باقر عليه السلام فرمود:
" يعنى اصحاب القائم (علیه السلام) الثلاثماءة و البضعة عشر رجلا و اللّه هم الامة المعدودة قال يجتمعون و اللّه فى ساعة واحدة قزع كقزع الخريف ؛”
"منظور ياران قائم (علیه السلام)اند كه 313 نفرند، به خدا سوگند منظور از امت معدوده (كه در آيه 8، سوره هود آمده ) آنها هستند، به خدا سوگند در يك ساعت همگى جمع مى شوند همچون پاره هاى ابر پائيزى كه بر اثر باد جمع و متراكم مى گردد.” (161)
و در حقيقت آيه مباركه مذكور مى گويد: خدائى كه قدرت دارد ذرات پراكنده خاك انسانها را در قيامت از نقاط مختلف جهان جمع آورى كند به آسانى مى تواند ياران مهدى (علیه السلام) را در يك روز و يك ساعت براى براى افروختن نخستين جرقه هاى انقلاب به منظور تاءسيس حكومت جهانى عدل الهى و پايان دادن به ظلم و ستم جمع نمايد.
تعبير "امة معددة " و همچنين با پاره هاى ابر پائيزى كه توده هاى آن جمع و متراكم مى گردند، حاكى است كه اين 313 نفر خود يك "امت " هستند و همچون توده هاى ابرهاى متراكم ، خلل ناپذير و تيز پرواز و نيرومند مى باشند.

7- آنها ركنها و پايه هاى خلل ناپذير و پشتيبانان محكم اند:

امام صادق عليه السلام در تفسير آيه 80، سوره هود عليه السلام كه در آن آمده حضرت لوط عليه السلام به قوم سركش و تبهكار خود گفت :
" لو اءن لى بكم قوة اءو آوى الى ركن شديد؛”
"(افسوس ) اى كاش در برابر شما قدرتى داشتم يا تكيه گاه و پشتيبان محكمى در اختيار من بود (آنگاه مى دانستم كه با شما پس فطرتان چه كنم ) ".
فرمود: منظور از "قوه " همان قائم "عج " است و منظور از "ركن شديد” (پشتيبانان محكم ) 313 نفر از يارانش هستند. (162)
آرى حضرت لوط عليه السلام آرزو مى كند كه اى كاش مردانى مصمم ، با قدرت روحى و جسمى كافى و هم پيمانهاى نيرومند همانند 313 نفر مردانى كه هسته مركزى حكومت جهانى حضرت مهدى (علیه السلام) را تشكيل مى دهند در اختيار داشت تا قيام كند و با تكيه بر قدرت ، با فساد و انحراف مبارزه نمايد.
و طبق روايت مى خوانيم آنها همچون پاره هاى آهن "محكم و استوار” هستند. (163)

8- چند نشانه ديگر از اين 313 نفر:

امام صادق عليه السلام به يكى از ياران مخصوص "مفضل " رحمة اللّه فرمود:
"وقتى كه امام قائم (علیه السلام) از سوى خدا اجازه خروج و ظهور بگيرد، خدا را به اسم اكبر در لغت عبرانى بخواند و 313 نفر از اصحابش كه از افراد نخستين در مورد قبول ولايت امام هستند، مانند پاره هاى ابر پائيزى كه به سوى او مى شتابند، جمعى شبانگاه از بستر خود ناپديد شوند، و صبحگاه در مكه باشند و جمعى در روز ديده مى شوند كه بر روى ابر حركت مى كنند تا آنجا كه فرمود:
اين آيه "هر كجا باشيد خداوند همه را حاضر مى كند” (164)
درباره آنها نازل شده است .” (165)
يكى از اصحاب مى گويد: در مسجدالحرام در مكه در حضور امام باقر عليه السلام بودم آن حضرت دستم را گرفت و فرمود:
"بزودى خداوند متعال 313 نفر را در همين مسجد حاضر كند، مردم مكه مى دانند كه هنوز پدران و اجداد آنها خلق نشده اند، همراه آنها شمشيرهائى است كه بر هر شمشيرى نام شخص و نام پدر و اوصاف و نسبش نوشته شده ، سپس به دستور امام (علیه السلام) شخصى اعلام مى كند:
اين مهدى (علیه السلام) همچون داود عليه السلام و سليمان عليه السلام قضاوت مى كند و گواهى نمى خواهد.” (166)
و در ضمن روايتى از امام صادق عليه السلام مى فرمايد:
"بر شمشيرهاى آنان هزار كلمه نوشته شده كه هر كلمه آن كليد هزار كلمه ديگر است و آن حضرت ، باد را در هر دره اى بفرستد كه ندا كند: اين مهدى (علیه السلام) است كه قضاوت و حكومتش همچون قضاوت و حكومت داود عليه السلام است و گواهى از متخلفين نمى خواهد.” (167)
و بالاخره امام باقر عليه السلام فرمود:
"امام قائم (علیه السلام) داراى 313 نفر ياور است كه اين افراد از نژاد "عجم " هستند، بعضى از آنها در روز بر روى ابر سوار شده و راه مى روند، و بنام و پدر و اوصاف و نسب معروفند (168) و بعضى از آنها در بستر خود خوابيده اند و بدون وعده قبلى در مكه به حضور امام قائم (علیه السلام) شرفياب مى گردند.” (169)
اين روايات حاكى است كه 313 نفر در همه ابعاد انسانى ، افراد شايسته و شخصيتهاى ممتاز و قاطع و دلير و داراى امكانات وسيع بوده و شايستگى آن را دارند كه نخستين دسته گروندگان به آن حضرت باشند و هسته مركزى حكومت حضرت قائم (علیه السلام) و سران ارتش انقلاب جهانى ايشان را تشكيل مى دهند.

9- دست خدا بالاى سر امام عج و يارانش :

از آنجا كه اين مردان آزاده ، براستى به امام (علیه السلام) مى پيوندند تا در راه او هر گونه جانبازى لازم را بنمايند، خداوند نيز يار و ياور آنها است و با نيروهاى غيبيش آنها را كمك مى كند.
چنانكه قرآن مى فرمايد:
" ان تنصرو اللّه ينصركم و يثبت اقدامكم ؛”
"اگر شما خدا را يارى كنيد، خداوند شما را يارى مى كند و گامهاى شما را استوار مى دارد.” (170)
امام سجاد عليه السلام فرمود:
"گويا صاحب شما (حضرت قائم "عج " ) را مى بينم كه همراه سيصد و اندى نفر در پشت كوفه به نجف مشرف شده ، جبرئيل عليه السلام در طرف راست و ميكائيل عليه السلام در طرف چپ و اسرافيل عليه السلام در پيش روى او است ، پرچم پيامبر صلى اللّه عليه و آله و سلم را برافراشته و آن پرچم را به جانب هيچ گروهى از مخالفان متمايل نكند، مگر اينكه خداوند آنان را به هلاكت مى رساند”. (171)
نيز در ضمن روايتى رسول خدا صلى اللّه عليه و آله و سلم فرمود:
"هنگام خروج قائم (علیه السلام) منادى خدا از آسمان فرياد مى زند: اى مردم ! مدت ستمگران تمام شد، و كار بدست بهترين امت محمد صلى اللّه عليه و آله و سلم افتاد، روانه مكه شويد.” (172)
به اين ترتيب مى بينيم دست خدا همراه مهدى (علیه السلام) و يارانش است ، در اين صورت پيروزى آنها حتمى است از طرفى در روايات مى خوانيم خداوند خروج قائم (علیه السلام) را در يك شب سامان مى بخشد. (173)
به هر حال طبق مضمون فرموده امام باقر عليه السلام اين انقلاب نياز به ياران قهرمان و رشيد دارد، و بايد در اين راه خونها ريخته شود و عرقها در بدن جارى گردد. (174)
يارانى كه شايسته اطراف امامى باشند كه پرچم رسول خدا را به دست گرفته و اسلحه هاى پيامبر صلى اللّه عليه و آله و سلم را با خود حمل مى كند، و پيراهن خونى شده اى را كه پيامبر صلى اللّه عليه و آله و سلم در جنگ احد در تن داشت به تن دارد. (175)
10- نقش زنان در انقلاب حضرت مهدى (علیه السلام):
جالب اينكه از امام باقر عليه السلام نقل شده فرمود:
" ... و يجى و اللّه ثلاث ماءة و بضعة عشر رجلا فيهم خمسون امرئة يجتمعون بمكهة على غير ميعاد قزعا كقزع الخريف ؛”
"سوگند به خدا سيصد و اندى نفر مرد مى آيند در ميانشان 50 نفر زن هستند، در مكه اجتماع مى كنند بى آنكه قبلا وعده داده باشند، آمدنشان همچون ابرهاى پائيزى است (كه با حركات تند مى آيند و در آن مركز جمع مى گردند).” (176)
شكى نيست و به تجربه ثابت شده كه زنان در انقلابها نقش مؤ ثر و تعيين كننده دارند، زنان هستند كه جوانان رشيد و سلحشور در دامان پاك خود مى پرورانند و در پشت جبهه و خانه دارى ، پشتيبان محكم و خوب براى مردان مى شوند، آنها مى توانند با تصميم آهنين خود شهيد پرور باشند، آتش انقلاب را شعله ور سازند، و در كنار جبهه ها به پانسمان زخمى ها بپردازند و نوازشگر انقلابيون شوند.
در روايات آمده پس از جنگ احد بدن حضرت على عليه السلام پر از زخم شد به طورى كه 60 مورد از بدن مولا على عليه السلام بريدگى سخت پيدا كرد، پيامبر خدا صلى اللّه عليه و آله و سلم دو زن بنام ام سليم و ام عطيه رحمهمااللّه را ماءمور مداوا و پانسمان زخمهاى بدن مبارك امام على عليه السلام نموده ، آنها طبق ماءموريت به زخم بندى مشغول شدند، بعد گزارش دادند بقدرى بدن حضرت على عليه السلام پر از زخم شده كه هر زخمى را مى بنديم در كنارش زخم ديگرى شكافته مى شود. (177)
نيز در روايات آمده پنجاه نفر از اصحاب (ياران خاص ) حضرت قائم (علیه السلام) زن هستند. (178)
به اين ترتيب : زنان نيز بايد شخصيت و نيروى معنوى خود را بيابند و بدانند كه مى توانند نقش سازنده داشته باشند و از اصحاب امام مهدى (علیه السلام) گردند، و در جبهه هاى سياسى و نظامى ، شركت و تلاش فعال نمايند، و همچون زينب كبرى عليهاالسلام مسؤوليتهاى سنگين يك انسان كامل را بدوش بكشند و رسالت خود را انجام دهند. (به اميد آن روز).
به اين حديث جالب نيز توجه كنيد:
مفضل رحمة اللّه گويد: امام صادق عليه السلام فرمود:
"همراه مهدى (علیه السلام) سيزده زن هست .
عرض كردم اين بانوان براى چه در كنار مهدى (علیه السلام) هستند؟ فرمود: اينها مجروحان را مداوا مى كنند و از بيماران جنگى پرستارى مى نمايند، چنانكه زنان در زمان پيامبر اسلام صلى اللّه عليه و آله و سلم همراه آن حضرت در جنگها اين كارها را به عهده مى گرفتند.”
ضمنا ناگفته نماند كه از كتاب خطبة البيان منسوب به امام على عليه السلام آمده نخستين كسى كه از 313 نفر به خدمت امام عصر عليه السلام مى رسد دو نفر بصرى بنام على و محارب ، و شش نفر ديگر از ابدال بنام عبداللّه هستند. (179)
و بالاخره در وصف ياران مهدى (علیه السلام) از امام صادق عليه السلام به اين مضمون آمده است :
"آنچنان در برابر فرمانده كل قوا خبردار ايستاده اند كه گويا مرغى بر سرشان است و تكان نمى خورند غذايان تمام شده ، در عين حال آثار سجده در پيشانيشان پيدا است ، شيران روز و پارسايان شب هستند و قلبشان همچون پاره آهن محكم است .
همراه آنها پرچمى است كه جبرئيل عليه السلام در جنگ بدر براى پيامبر صلى اللّه عليه و آله و سلم آورد... پرچمى كه تا يك ماه راه از چهار طرفش ‍ ترس را بر دشمنان مسلط مى كند از مكه بيرون نمى آيد تا اينكه "حلقه اى " در اطرافش باشند، شخصى پرسيد: اين حلقه از چند نفر تشكيل شده ؟
امام صادق عليه السلام فرمود: از ده هزار نفر كه جبرئيل عليه السلام در طرف راست و ميكائيل عليه السلام در طرف چپ اين حلقه هستند، سپس ‍ امام عليه السلام پرچم فتح را برافرازد و حركت كند و در مشرق و مغرب كسى نماند جز اينكه "از روى عناد” بر آن پرچم لعنت كند.” (180)

---

_{پی نوشت ها :
152- ذى طوى در حدود يك فرسخى مكه در راه تنعيم قرار گرفته است (مجمع البحرين ماده طوى ).
153- اين حديث از امام باقر عليه السلام نقل شده (بحار، ج 52، ص 304 و 307).
154- اثباة الهداة ، ج 7 ص 92.
155- بحار، ج 52، ص 310 به همين مضمون در كتاب اثباة الهداة ، ج 7، ص 176، نقل شده با اين بيان كه حضرت قائم (علیه السلام) كنار در حرم مى ايستد و با فرياد، يارانش را مى طلبد، خداوند در يك شب 313 نفر يارانش را از دورترين نقاط زمين در آنجا به گرد هم مى آورد.
156- بحار، ج 2، ص 317 اول من بايع جبرئيل ثم ثلاثماءة و ثلاث عشر رجلا.
157- بحار، ج 52، ص 323، ص 337.
158- بحار، ج 52، ص 306.
159- بحار، ج 52، ص 436.
160- سوره بقره ، آيه 148.
161- تفسير نور الثقلين ، ج 1، ص 139، به نقل از روضه كافى و اثباد الهداة ، ج 7، ص 50 بحار ج 52، ص 342.
162- تفسير برهان ، ج 2، ص 228 اثباة الهداة ، ج 7 ص 100.
163- بحار، ج 52، ص 343.
164- سوره بقره ، آيه 148.
165- اثباة الهداة ، ج 7، ص 94.
166- مدرك پيشين ، ص 90
167- مدرك پيشين ، ص 91.
168- اثباة الهداة ، ج 7، ص 92 و بحار، ج 52، ص 370 و المجالس السنيه ، ج 5، ص 24.
169- اثباة الهداة ، ج 7، ص 92.
170- سوره محمد صلى اللّه عليه و آله ، ايه 7.
171- اثباة الهداة ، ج 7، ص 113.
172- مدرك پيشين .
173- مدرك پيشين ، ص 114، يصلح اللّه امره فى ليلة .
174- بحار الانوار، ج 52، ص 358.
175- بحارالانوار، ج 52، ص 242 301.
176- مدرك پيشين ، ص 223.
177- تفسير الميزان ، ج 4، ص 69، به نقل از اصول كافى .
178- ويروى آن خمسين امرئة من اصحب الامام المهدى (علیه السلام) (المجالس السنيه ، ط، نجف ج 5، ص ‍ 551
179- الاوائل ، ص 33.
180- بحار، ج 523، ص 367 اثباة الهداة ، ج 7، ص 88 گويا اشاره به شرقيهاى طرفدار سيستم كمونيسم و غربيهاى طرفدار كابيتاليسم كه با اين پرچم مخالفت مى كنندمى باشد.}