صورت برزخی «غیبت» چگونه است؟

آیت‌الله محمد ناصری از اساتید برجسته اخلاق است که تولیت حوزه علمیه حضرت ولی عصر(عج)، حوزه علمیه صاحب الزمان(عج)، حوزه علمیه نرجس خاتون(س) و مرکز دیجیتال حضرت ولی عصر در دولت‌آباد اصفهان، موسسه تحقیقات نجوم اسلامی و موسسه دارالهدی قم را بر عهده دارد.

نماز جماعت و مجالس وعظ و سخنرانی آیت‌الله ناصری در مسجد کمرزرین اصفهان برقرار است و این استاد اخلاق به صورت هفتگی، چهارشنبه شب‌ها پذیرای عموم به ویژه طلاب و روحانیون است.

از این پس قرار است مباحث اخلاقی این عالم ربانی با محوریت شرح دعای صحیفه سجادیه تقدیم علاقه‌مندان شود. بخش نخست به «درخواست اصلاح نفس از خداوند متعال» اختصاص دارد.

سفارشات زیادی در قرآن کریم در خصوص همبستگی، وحدت، رفیق بودن، اِخوه بودن مؤمنان، برقراری الفت میان آنها وجود دارد و حضرت حق می‌فرماید: کسی که کاری کند الفت، محبت و اتحاد بین مؤمنین از بین برود، وای بر احوال او.

شما با رفیق، دوست مؤمن خود متحد و دوست هستید. فرد دیگری می‌آید کاری می‌کند که شما از هم جدا می‌شوید، بدترین عقوبت در انتظار او خواهد بود و غیبت کردن یکی از این موارد به شمار می‌رود. «غیبت» یکی از عواملی است که بین دوستان جدایی می‌اندازد. این همه سفارشات قرآن به جای خود، اما غیبت کردن علاقه و مودت بین دوستان را از بین می‌برد فلذا آیه شریفه می‌فرماید؛ «وَلَا یَغْتَب بَّعْضُکُم بَعْضًا»؛ غیبت در اسلام ممنوع است «أَیُحِبُّ أَحَدُکُمْ أَن یَأْکُلَ لَحْمَ أَخِیهِ مَیْتًا»؛ تمام اعمال ما صورت برزخی دارد؛ صورت برزخی غیبت، آتش است، این آتش را با دست خودمان برای خود روشن می‌کنیم.

حضرت حق می‌فرماید: وَلَا یَغْتَب بَّعْضُکُم بَعْضًا؛ با آوردن واژه «بَّعْضُکُم» یعنی اینکه تمام شیعه و محبین اهل‌بیت علیهم‌السلام را شخص واحد گرفته است. علمای اخلاق ذیل این آیه مفصلاً داستان‌ها و روایت‌ها آورده‌اند.

مردی روزه‌دار، صاحب دو دختر بود خدمت رسول‌الله(ص) رسید و از حضرت پرسید آیا افطار کنم؟ حضرت فرمود بله، پیرمرد گفت من دو دختر هم دارم، آیا آنها هم می‌توانند افطار کنند که پیامبر(ص) فرمود آنها که روزه نبودند، پیرمرد ناراحت شد و به خانه رفت و از دخترانش پرسید مگر شما روزه نبودید؟ آنها جواب دادند چرا روزه بودیم، پیرمرد گفت: اما پیامبر(ص) می‌فرماید شما روزه نبوده‌اید. پیرمرد دوباره به محضر رسول‌الله(ص) رسید و گفت: دخترهای من روزه بوده‌اند. پیامبر اکبرم(ص) فرمود به دخترهایت بگو انگشت خود را در دهانشان بزنند که در این هنگام وقتی دخترها انگشت‌شان را از دهانشان بیرون آوردند یک تکه گوشت از دهان آنها بیرون آمد. حضرت رسول(ص) فرمودند این صورت برزخی «غیبت» است.

ما با غیبت کردن، آبروی شخص را می‌بریم، ترور شخصیت‌اش می‌کنیم. پیامبر اکرم(ص) از درگاه الهی درخواست می‌کرد که پروردگارا کسانی که به من بد کردند و غیبت مرا می‌کنند توفیق بده به ازای عمل بدِ آنها نیکی کنم و خوبی‌هایشان را بازگو کنم.

آنچه که اتحاد و همبستگی را از بین می‌برد و تخم نفاق و دشمنی را می‌کارد «غیبت» است. نبی‌اکرم(ص) می‌فرماید: «إِنَّ الدِّرْهَمَ یُصِیبُهُ الرَّجُلُ مِنَ الرِّبَا أَعْظَمُ عِنْدَ اللَّهِ فِی الْخَطِیئَةِ»؛ کسی که یک درهم از ربا بخورد گناهش بیشتر است در نزد خدا از 36 زنا و بدتر از این رباخواری، غیبت کردن و آبروی کسی را ریختن است.

مرحوم مجلسی در بحارالانوار آورده است: «نوف بکائی» از اصحاب امیرالمؤمنین(ع) می‌فرماید در کوفه مشغول کار کردن بودم، محضر حضرت علی(ع) رسیدم و سلام کردم، از ایشان خواستم مرا موعظه‌ای کند، حضرت فرمود: «یَا نَوْفُ ارْحَمْ تُرْحَمْ»؛ رحم کن، دلت مهربان باشد و به همگان مهربانی کن تا خدا به تو رحم کند.

بکائی گفت: بیشتر بفرمایید امیرالمؤمنین(ع) ادامه دادند: در کلماتت همیشه خوش‌زبان باش تا وقتی مردم تو را یاد می‌کنند به خوشی یادت کنند.