ابليس که از آتش آفریده شده، در قیامت چگونه عذاب می شود؟

اولا: از آتش خلق شدن ابليس و ساير جنيان، بدين معنا نيست كه آنها عين آتش هستند بلكه جسم‌شان از آتش خلق شده است چنان چه از خاك خلق شدن انسان بدين معنا نيست كه جسم انسان عين خاك باشد بلكه همان گونه که می دانيم آدمي [به غير از حضرت آدم ع]، از نطفه خلق شده  و بدن او از گوشت و خون و استخوان است. اما خلقت نطفه نيز به خون بر مي‌گردد و خون از مواد غذايي تأمين مي‌شود و مواد غذايي نيز از خاك به دست مي‌آيد. لذا خداوند كريم در يك آيه مي‌فرمايد همه را «نه فقط حضرت آدم (ع) را » از خاك آفريدم (1)و در آيه‌ي ديگري مي‌فرمايد كه از نطفه آفريدم.(2)

ثانیا: آتش دوزخ كه از نوع آتش كبري است، با آتش دنيا كه وجود مادي اجنه از آن است بسيار متفاوت است. آتش‌ دنیا هرچه سوزنده‌ باشد جسم و بدن انسان را می‌سوزاند اما روح را نمی‌سوزاند چون روح مجرد و بدون جسم است اما آتش برزخ و قیامت نه تنها جسم برزخی را می‌سوزاند بلکه روح و روان را هم می‌سوزاند لذا قرآن کریم می فرماید: نَارُ اللَّهِ الْمُوقَدَةُ (3) الَّتِي تَطَّلِعُ عَلَى الْأَفْئِدَةِ (4) آتش جهنم ، آتش برافروخته خداوند است که بر دلها غلبه می یابد.

ثالثا: عذاب الهي متنوع و متعدد است و همانگونه که گفته شد عذاب الهي فقط جسماني نيست كه اشكالي به عذاب شياطين بشود و ممكن است كه عذاب‎ شياطين از نوع عذاب روانی باشد.

نتیجه اینکه خلق شدن جسم جنيان و ابليس از آتش، موجب مصون بودن آنها از عذاب جهنم نمي شود.

^{پی نوشت:}

^{1. وَلَقَدْ خَلَقْنَا الإِنسَانَ مِن صَلْصَالٍ مِّنْ حَمَإٍ مَّسْنُونٍ (سوره الحجر، آیه 26).}

^{2. أَلَمْ يَكُ نُطْفَةً مِّن مَّنِيٍّ يُمْنَى(سوره القیامه، آیه 37).}

^{3. قرآن کریم، سوره الهمزة، آیه 6 .}

^{4. قرآن کریم، سوره الهمزة، آیه 7.}

^{مرکز پاسخگویی به سوالات دینی انوار طاها/}