آیا برای «منتظر»، عصر غیبت با عصر حضور تفاوت دارد؟

مسأله مهدویت و اعتقاد به منجی از موضوعات مطرح در میان همه ملت‌ها و مکتب‌های الهی و مادی است و در اسلام تمام فرقه‌ها و مذاهب اسلامی در انتظار یک مصلح جهانی از دودمان رسول خدا(ص) به سر می‌‌برند و به عنوان یک اعتقاد عمومی امت اسلامی مورد توجه بوده است، هر چند که اهل سنت آن را به عنوان یک مسأله فرعی مسلم پذیرفتند، اما شیعیان با اتصال به معارف الهی نورانی اهل بیت(ع) و ارائه صفات و ویژگی‌ها و فلسفه و اهداف روشن در اعتقاد به مهدویت، چشمه امید به آینده را در دل ستمدیگان و ملت‌های محروم باز کرده است، البته در این رابطه سؤالات و شبهاتی پیرامون مهدویت و مسائل آخرالزمان مطرح می‌شود؛ با توجه به این نکته که مسأله اصلی، محبت امام و پیروی از احکام اسلامی است،

آیا برای جامعه منتظر و محب امام زمان، عصر غیبت با عصر حضور تفاوت دارد؟ مرکز مطالعات و پاسخگویی به شبهات این گونه پاسخ می‌دهد:

اگر مقصود از تفاوت زمان حضور و غیبت، تفاوت به معنای عام کلمه باشد که شامل تمام مزایا و امتیازات هر دو دوران می‌شود، قهراً پاسخ مثبت است و تفاوت‌های فراوانی میان زمان حضور و زمان غیبت وجود دارد، زمان حضور زمانی است که: «خدای تعالی عدل و حق را در بلاد آشکار کند و حال عموم بندگان را نیکو گرداند وحدت و الفت بین قلوب پریشان و پراکنده برقرار نماید و در زمین خدای تعالی معصیت نشود و حدود الهی در میان خلق اقامه شود و خداوند حق را به اهلش برگرداند و آنها آن را غالب گردانند تا به غایتی که هیچ حقی از ترس خلقی مخفی نماند».

 آنچه در این حدیث شریف که از امام صادق(ع) نقل شده هیچ کدام در زمان غیبت وجود کامل و بلکه نمود چشمگیری ندارد، در حالی که زمان حضور عصر حاکمیت و حکومت صالحان و پیروان امام زمان(عج) بوده و عدالت و قسط، صفا و صمیمیت، اقامه حدود الهی، ادای حقوق و گسترش نیک و اخوت به اوج خود می‌رسد، همان چیزی که در زمان غیبت عارف به امام زمان و غیر عارف از آن محروم هستند.

اما اگر مقصود از تفاوت هر دو عصر، تفاوت از جهت پاداش و اجر معنوی باشد، پیدا است که پاسخ منفی است و هیچ گونه تفاوتی از نظر پاداش و اجر میان دو زمان برای انسان عارف و آگاه به امام زمان و حقوق آن بزرگوار وجود ندارد.

از امیرالمؤمنین(ع) در توصیف شیعیان در عصر غیبت نقل شده که فرمود: بیتابی و عجله نکنید، نسبت به آنچه که خداوند در آن عجله کرده است(ظهور امام زمان(عج)) پس به درستی هر که از شما در رختخواب‌اش بمیرد، در حالی که عارف به حق خدا و رسول و اهل بیت او باشد، شهید از دنیا رفته است و اجر و پاداش او بر خداوند است و مستحق پاداش نیت (و اعتقاد نیکوی خودش) به جای عمل صالح‌اش با امام است.

و نیز از امام صادق(ع) نقل شده که فرمود: کسی که عارف به این امر امام زمان و غیبت و حقوق آن حضرت باشد، سپس بمیرد قبل از اینکه قائم قیام و ظهور کند، برای او پاداش کسی است که با امام زمان شهید شده است و از امام باقر(ع) نقل شده که فرمود: کسی که بمیرد در حالی که عارف به امامت است، دیگر تقدیم و تأخیر این امر ظهور به او آسیبی نمی‌رساند و کسی که بمیرد در حالی که عارف به امام است، اجر کسی را دارد که با قائم(عج) در خیمه‌اش باشد.

نیز در کتاب شریف «غیبت» شیخ طوسی آمده است که «امام خود را بشناس، هر گاه او را شناختی، تقدیم و تأخر این امر (ظهور) آسیبی نمی‌رساند و هر کس امام خود را بشناسد و سپس بمیرد، قبل از اینکه روزگار حضور و ظهور را ببیند و پس از آن قائم(عج) ظهور کند، پاداش و اجر کسی را دارد که با امام قائم در یک خیمه بوده است.

همچنین از امام صادق(ع) روایت شده که فرمود: کسی که بمیرد بر این امر ما (در زمان غیبت قائم در حالی که عارف و معتقد به امامت او باشد) به منزله کسی است که خیمه‌اش را در اردوگاه قائم(عج) زده باشد، بلکه به منزله کسی است که با آن حضرت (و در رکاب او) شمشیر زده باشد، بلکه به منزله کسی است که با او (امام زمان) شهید شده است و بلکه به منزله کسی است که با رسول خدا(ص) شهید شده باشد.

با توجه به این روایات و روایات زیادی دیگر هیچ تفاوتی از نظر پاداش و اجر معنوی در دو زمان برای عارف حق‌شناس وجود ندارد و بلکه بر اساس بعضی روایات که در پاسخ به سؤال اول به آن اشاره شد، عمل عارف به امام زمان که همان منتظر واقعی است از بعضی جهات بر اعمال کسانی که زمان حضور را درک می‌کنند، برتری دارد.