سیره امام زمان(عج) در بهره‌مندی از حقوق و مزایای دنیوی

شایسته است در مملکت صاحب الزمان(عج) که باید زمینه‌ساز فکری حکومت حقه آل محمد(ص) باشد، نگاهی هر چند گذرا به روایات معتبر مهدویت بیاندازیم و از این منظر نیز فضای فکری و معنوی جامعه را پذیرای حکومت مهدوی نماییم و آن را ملتمسانه با همه وجود آرزو کنیم.

قبل از ورود خاطرنشان می کنم که در لسان روایات از ویژگی‌های امام زمان(عج) در هنگام تصدی قدرت بر کل جهان «شَدِیدٌ عَلَى‏ الْعُمَّالِ»(1) ‏بودن(سختگیر بر کارگزاران حکومت بودن) وصف شده است، چیزی که متاسفانه در جوامع اسلامی کمتر دیده می‌شود و به حسب آن حقوق مردم و محرومان پایمال و بیت‌المال مسلمانان چپاول می‌شود.

*روایات در باب حقوق و مزایای امام زمان(عج)

امام زمان(عج) با آن سیطره و استیلای جهانی و عظمت مقام در دنیا و آخرت و پرچمدار اصلاح و عدالت در همه عالم با همه آن امکانات مادی و معنوی و مدیریت صحیح جهانی بر طبق روایات مانند پدران بزرگوار خود(پیامبر(ص) و حضرت امیرالمومنین(ع))، درصدد تصاحب متاع دنیوی نیستند و به مادیات این دنیا نظری ندارند و در مقام یک مدیر و رهبر اسلامی با وجود قدرت و تمکن از مادیات، حقوق و مزایای اندکی برای خود انتخاب می‌کنند.

در روایات اهل سنت در مورد فیش حقوقی حضرت مهدی(عج) در زمان ظهور از قول پیامبر اسلام(ص) آمده است: «لَا یَضَعْ‏ حَجَراً عَلَى‏ حَجَر»(2)؛ حضرت مهدی(عج) سنگی بر روی سنگ نمی‌گذارد.

مفهوم آن این است که ایشان در زمان قدرت و حکومت جهانی خود ذره‌ای دلبستگی و شیفتگی ندارند به دنیا و آنچه در آن است، دقیقاً همین تعبیر در مورد ویژگی‌ها و صفات پیامبر اسلام(ص) از سوی امیرالمؤمنین(ع) بیان شده، آنجا که فرموده‌اند: «خَرَجَ مِنَ الدُّنْیَا خَمِیصاً وَ وَرَدَ الْآخِرَةَ سَلِیماً لَمْ‏ یَضَعْ‏ حَجَراً عَلَى‏ حَجَرٍ حَتَّى مَضَى لِسَبِیلِهِ وَ أَجَابَ دَاعِیَ رَبِّه‏»(3)، پیامبر با شکمى گرسنه از دنیا رفت و به سلامت وارد آخرت شد و سنگى بر روی سنگ نگذاشت تا جهان را ترک گفت و دعوت پروردگارش را پذیرفت.

نتیجه اینکه روش و سیره امام زمان(عج) در بهره‌مندی از حقوق و مزایای دنیوی همان روش جد بزرگوارشان حضرت رسول اکرم(ص) است تا فقیران دلگرم شده و ثروتمندان جرأت گستاخی و گردنکشی پیدا نکنند.

امام صادق(ع) نیز از اندازه و کیفیت حقوق و مزایای امام زمان(عج) در حالی که شخص اوّل جهان است، چنین فرموده‌اند: «فَوَ اللَّهِ مَا لِبَاسُهُ إِلَّا الْغَلِیظُ وَ لَا طَعَامُهُ إِلَّا الْجَشِبُ‏»(4)؛ قسم به خدا که لباس حضرت مهدی(عج) جز لباسی خشن و طعام او جز غذایی خشک نیست.

مقصود از این روایت این است که وجود نازنین حضرت مهدی(عج) بسان دیگر حاکمان و حتی مردم عادی لباس فاخر نمی پوشند و همچنین غذایی که لذیذ و گوارا باشد، میل نمی‌فرمایند.

روایت کامل‌تری در این فقره نیز به نظر رسید که تقدیم می‌شود:

«... حَمَّادِ بْنِ عُثْمَانَ قَالَ: حَضَرْتُ أَبَا عَبْدِ اللَّهِ ع وَ قَالَ لَهُ رَجُلٌ أَصْلَحَکَ اللَّهُ ذَکَرْتَ أَنَّ عَلِیَّ بْنَ أَبِیطَالِبٍ کَانَ یَلْبَسُ الْخَشِنَ یَلْبَسُ الْقَمِیصَ بِأَرْبَعَةِ دَرَاهِمَ وَ مَا أَشْبَهَ ذَلِکَ وَ نَرَى عَلَیْکَ اللِّبَاسَ الْجَدِیدَ فَقَالَ لَهُ إِنَّ عَلِیَّ بْنَ أَبِیطَالِبٍ کَانَ یَلْبَسُ ذَلِکَ فِی زَمَانٍ لَا یُنْکَرُ وَ لَوْ لُبِسَ مِثْلُ ذَلِکَ الْیَوْمَ شُهِرَ بِهِ فَخَیْرُ لِبَاسِ کُلِّ زَمَانٍ لِبَاسُ أَهْلِهِ غَیْرَ أَنَّ قَائِمَنَا أَهْلَ الْبَیْتِ إِذَا قَامَ لَبِسَ ثِیَابَ عَلِیٍّ ع وَ سَارَ بِسِیرَةِ عَلِی»(5)

حماد بن عثمان  از اصحاب امام صادق(ع) گوید: در محضر مبارک امام صادق(ع) بودم که مردى به آن حضرت عرض کرد:  شما فرمودى که على بن ابیطالب(ع) لباس زبر و خشن  و پیراهن چهار درهمى(ارزان) می‌‌پوشید و مانند این‌ها، در صورتى که بر تن شما لباس نو مى‌بینیم، حضرت به او فرمودند: بی‌تردید على ابن ابیطالب(ع) آن لباس‌ها را در زمانى مى‌پوشید که ظاهر بدی نداشت و اگر آن لباس را این زمان مى‌پوشید انگشت‌نما می‌شد، پس بهترین لباس هر زمان، لباس مردم آن زمان است، ولى قائم ما اهل‌بیت(ع) زمانی که قیام کند، همان لباس على(ع) را پوشیده و به روش على(ع) رفتار می‌کند.

*پی‌نوشت‌ها:

1-التشریف بالمنن ص 325.

2-همان، ص 265.

3-نهج البلاغه (صبحی صالح)، ص 229.

4-الغیبه (نعمانی)، ص 233.

5-الکافی، ج 1، ص 411.

یادداشت از: سیدمرتضی میرسراجی(پژوهشگر مهدویت)