چگونه مردم را به سوی خدا دعوت کنیم؟

در ادامه بخشی از تفسیر قرآن حجت‌الاسلام قرائتی در برنامه درس‌هایی از قرآن با موضوع «شیوه‌های دعوت به راه حق» که در 24 دی ماه سال 1383 ایراد شده است، تقدیم می‌شود.

- «ادْعُ إِلَى سَبِیلِ رَبِّکَ بِالْحِکْمَةِ» مردم را به راه خدا دعوت کنید از طریق حرف‌های حکیمانه «وَالْمَوْعِظَةِ الْحَسَنَةِ» از طریق موعظه‌های نیکو «وَجَادِلْهُمْ» از طریق جدال و بحث منتهی «بِالَّتِی هِیَ أَحْسَنُ» النحل/125 جدال برتر، دعوت واجب است «ادْعُ» امر است، دعوت به سمت خدا باشد نه به سلیقه حزبی و قبیله‌ای و نژادی. 

- یک آیه‌ای داریم که می‌فرماید: «وَلَا تَسُبُّوا الَّذِینَ یَدْعُونَ مِنْ دُون الله» الأنعام/108 به بت‌پرست فحش ندهید. چرا؟ برای اینکه «فَیَسُبُّوا اللَّهَ» آنها هم به خدای شما فحش می‌دهند یعنی می‌گوید: جدال احسن، جدال احسن این است که احساسات مردم را جریحه‌دار نکنید.

- دقیقه آخر حیات، طبق روایتی انسان می‌گوید: چه کردم با عمرم؟ «کَلَّا إِذَا بَلَغَتْ التَّرَاقِی» گفته می‌شود «وَقِیلَ مَنْ رَاقٍ» القیامة/27 کی الان نجات می‌دهد؟ کدام پزشک؟ به کی خبر بدهیم؟ «وَظَنَّ أَنَّهُ الْفِرَاقُ» القیامة/28 او می‌بیند و باورش می‌شود که دارد از این دنیا فارغ می‌شود «وَالْتَفَّتْ السَّاقُ بِالسَّاقِ» القیامة/29 کار سخت می‌شود؛«فَلَا صَدَّقَ وَلَا صَلَّى» القیامة/31 هر چه گفتم یک رکعت هم نماز نخواند «وَلَکِنْ کَذَّبَ وَتَوَلَّى» القیامة/32 تکذیب و بی‌اعتنایی کرد که نتیجه‌ای جز پشیمانی نداشت.

- پیغمبر(ص) اینگونه صحبت می‌کرد و می‌گفت: «وَإِنَّا أَوْ إِیَّاکُمْ» یا ما یا شما «لَعَلَى هُدًى» یا روی هدایت هستیم «أَوْ فِی ضَلَالٍ مُبِینٍ» سبأ/24 یا در گمراهی هستیم این رقمی بحث کنید.

در آیات پایانی سوره مبارکه یس داستانی نقل شده که فردی استخوان پوسیده‌ای را در دست گرفت آن را با دست فشرد تا مثل آرد شود و سپس با به آن فوت کرد و گفت: چه کسی می‌تواند این را زنده کند. در ادامه سوره آمده است که به او بگو: همان کسی که ابتدا تو را از ذرات خاک بوجود آورد اکنون هم می‌تواند بسازد.

- قرآن وقتی می‌خواهد چیزی را به آدم بگوید اول یک هدیه‌ای را به آدم می‌دهد بعد از هدیه می‌گوید: این کار را بکن مثلاً می‌خواهد بگوید که شکر خدا کن اولش می‌گوید «کُلُوا» یعنی بخور البقرة/172 بعد می‌گوید: شکر کن. می‌خواهد بگوید یک عمل صالح انجام بده می‌گوید «کُلُوا مِنْ الطَّیِّبَاتِ» یک چیزی بخور بعدش می‌گوید «وَاعْمَلُوا صَالِحًا» المؤمنون/51 عمل صالح انجام بده.