رابطه محبت به امام زمان(عج) و انتظار

(بسم الله الرحمن الرحیم)

انتظار، حالتی است نفسانی که آمادگی برای آنچه انتظارش را می‏کشیم، از آن بر می‏آید. ضد انتظار، یاس و ناامیدی است. هر قدر که انتظار، شدیدتر باشد، آمادگی و مهیا شدن قوی‏تر خواهد بود. همانطور كه اگر مسافری داشته باشی که در انتظار مقدمش به سر می‏بری؛ هر چه هنگام آمدنش نزدیک‏تر شود، مهیا شدنت، فزونی می‏یابد، بلکه از شدت انتظار چه بسا خواب از دیدگانت ربوده می‏شود.

همانطور که «مراتب انتظار»، از این جهت، متفاوت است، «از جهت محبت‏» نسبت ‏به کسی که در انتظارش هستی نیز مراتبش، متفاوت می‌شود. پس هر چه محبت، شدیدتر و دوستی بیشتر باشد، مهیا شدن برای محبوب، زیادتر می‏شود . (1)

انتظار، آماده باش و تحصیل آمادگی‏های لازم است ‏برای آنچه که مورد نظر است، انتظار، آماده باشی در سایه صبر و مقاومت است. امام صادق علیه السلام فرموده است:

من دین الائمة انتظار الفرج بالصبر (2)؛ یکی از نشانه‏های دین امامان، انتظار فرجی است که به صبر حاصل آید.

عن الرضا، عن آبائه علیهم السلام قال: قال رسول الله صلی الله علیه و آله:

«افضل اعمال امتی انتظار فرج الله عزوجل‏» (3) و «افضل اعمال امتی انتظار الفرج من الله عزوجل‏» (4)؛ امام رضا علیه السلام از رسول اکرم صلی الله علیه و آله نقل می‏فرمایند که برترین اعمال امت من، انتظار فرج از ناحیه‏ خداوند عزوجل است .

«انه سال عنه رجل: ای الاعمال احب الی الله عزوجل . قال: انتظار الفرج .» (5)

مردی از امیرالمؤمنین علی علیه السلام پرسید: «کدامین اعمال، نزد خداوند عزوجل، محبوب‏تر است؟ حضرت فرمودند: «انتظار فرج.‏»

«قال امیر المؤمنین علیه السلام: انتظروا الفرج ولا تیاسوا من روح الله؛ فان احب الاعمال الی الله عزوجل انتظار الفرج‏»(6)؛ در همین باره، حضرت علی علیه السلام فرموده‏اند: خود را آماده‏ فرج سازید و منتظر فرج باشید و در این مسیر از خدا، ناامید و مایوس نگردید؛ زیرا که محبوب‏ترین «اعمال‏» نزد خداوند عزوجل، انتظار فرج و کسب آمادگی برای فرج و حکومت مهدی علیه السلام است.»

در این حدیث، حضرت، از یاس و ناامیدی، پرهیز می‏دهند تا طولانی بودن غیبت و مشکلات آن دوران، توان را از منتظران نرباید و آنان را در صف منتظران پابرجا بدارد.

با توجه به این روایات، معلوم می‏شود که انتظار، تنها، یک «حالت روحی‏» نیست، بلکه احوال روحی جریان یافته و شکل گرفته‏ای است که به اقدام و عمل می‏انجامد. از همین رو است که «افضل الاعمال‏» و «احب الاعمال‏» فرموده‏اند و آن، در سایه‏ صبر و استقامت ‏باید باشد و به دور از هرگونه یاس و ناامیدی .

آری، اینگونه انتظار و آمادگی را در دوران غیبت، مشق یاوران مهدی دانسته‏اند و آن را نصیب مهدی‌یاوران، شمرده‏اند. پیامبر اکرم به حضرت علی (علیهماالسلام) می‏فرماید:

یا علی: آگاه باش که بالاترین مردم، به لحاظ یقین؛ گروهی هستند که در آخر الزمان خواهند بود و با توجه به این که پیامبر را درک نکرده‏اند و با او نبوده‏اند و حجت و امام هم، از آنان غایب بوده است، در عین حال، از روی نوشته بر کاغذ سفید ایمان آورده‏اند. (7)

در حدیث دیگر می‏فرمایند:

«افضل العبادة انتظار الفرج‏» (8)؛ برترین عبادت، انتظار فرج است. امیرالمؤمنین علی علیه السلام می‏فرمایند: «افضل عبادة المؤمن انتظار فرج الله.‏» (9)

اینسان است که مهدی‌یاوران عصر غیبت، در شب دیجور و سختی‏ها، ایمان گرانسنگ خویش را پایه‌گذاری می‏کنند و ثابت قدم می‏مانند و از برترین اعمال، با وجود سخت‏تر بودنش، بهره می‏یابند؛ زیرا، «افضل الاعمال احمزها» (10)؛ برترین اعمال، سخت‏ترین آنها است. 

در زمان غیبت، دشمنان، تمامی نقشه‏ها و طراری‏های شیطانی خود را به میدان می‏آورند تا رهزنی کنند و ایمان پیروان آن عزیز را نشانه روند. تنها کسانی می‏توانند به دام آنان گرفتار نیایند که در سه‏ حیطه‏ «شناخت‏»، «عاطفه‏» و «رفتار»، آماده باشند؛ زیرا، اینها، سه حوزه‏ی وجودی انسان را در بینش، و گرایش و عمل، شکل می‏دهند .

امام صادق علیه السلام در ذیل آیه‏ شریفه صد و پنجاه و هشتم سوره‏ مبارکه انعام «آیات پروردگارت ظاهر گردد، برای کسی که از پیش ایمان نیاورده باشد، یا با ایمانش، خیری حاصل نکرده باشد، ایمان آوردنش سودی ندارد» فرمود: «منظور از آن روز، هنگام خروج قائم منتظر از ما خاندان است.‏» (11)

از اینگونه روایات به دست می‏آید که وظایف دوران غیبت، باید با ایمان و عمل خیر، رقم بخورد و در غیر این صورت، هیچ فایده‏ای نخواهد داشت .

در دوران غیبت، «ایمان و عمل‏» به کار آید و آمادگی می‏آفریند و منتظران را در حال آماده باش نگه می‏دارد. اگر این آمادگی‏ها، در سه محور شناخت و عاطفه و رفتار نباشد، در وقت ‏خروج و قیام حضرت، نه تنها سودی به همراه نخواهد داشت، بلکه از بعض روایات چنین به دست می‏آید که چه بسا اینگونه افراد، پس از ظهور، در گروه مخالفان و دشمنان قرار گیرند و عده‏ای که شبیه به خورشیدپرستان و ماه‌پرستان بوده‏اند، از پیروان آن نازنین باشند. (12)

پی‌نوشت‏ها:

1- مکیال المکارم، ج 2، ص 235 و 236 .

2- بحار الانوار، ج 52، ص 122، ح 1 .

3- بحارالانوار، ج 52، ص 122، ح 1 .

4- همان، ص 128، ح 21 .

5- همان، ص 122، ح 3 .

6- همان، ص 123، ح 7 .

7- همان، ص 124، ح 12 .

8- همان، ح 11 .

9- همان، ص 131، ح 33 .

10- بحارالانوار، ج 70، ص 191، ج 82، ص 229 و ج 85، ص 332 و ج 78، ص 69 .

11- بحارالانوار، ج 52، ص 149، ح 76 .

12- الغیبة، نعمانی، ص 424 .