علی(ع)دست پرورده پیامبر(ص)

هر گاه مجموع عمر امام علی - علیه السلام - را به پنج بخش قسمت كنیم، نخستین بخش آن را زندگی امام پیش از بعثت پیامبرتشكیل می دهد. عمر امام در این بخش از ده سال تجاوز نمی كند، زیرا لحظه ای كه حضرت علی - علیه السلام - دیده به جهان گشود بیش از سی سال از عمر پیامبر - صلی الله علیه و آله - نگذشته بود؛ و پیامبر در سن چهل سالگی به رسالت مبعوث شد.[1]
حساسترین حوادث زندگی امام در این بخش همان شكل گیری شخصیت حضرت علی (ع) و تحقق ضلع دوم ازمثلث شخصیت وی به وسیله پیامبر است. این بخش از عمر، برای هر انسانی، از لحظه های حساس و ارزنده زندگی او شمرده می شود. شخصیت كودك در این سن، همچون برگ سفیدی، آماده پذیرش هر شكلی است كه بر آن نقش می شود؛ و این فصل از عمر، برای مربیان و آموزگاران، بهترین فرصت است كه روحیات پاك و فضایل اخلاق كودك راكه دست آفرینش در نهاد او به ودیعت نهاده است پرورش دهند و او را با اصول انسانی و ارزشهای اخلاقی و راه و رسم زندگی سعادتمندانه آشنا سازند.
پیامبر عالیقدر اسلام، به همین هدف عالی، تربیت حضرت علی - علیه السلام - را پس از تولد او به عهده گرفت . هنگامی كه مادر حضرت علی - علیه السلام - نوزاد را خدمت پیامبر آورد با علاقه شدید آن حضرت نسبت به كودك روبرو شد. پیامبر از وی خواست كه گهواره حضرت علی را در كنار رختخواب او قرار دهد از این جهت، زندگانی امام از روزهای نخست بالطف خاص پیامبر توأم شد. نه تنها پیامبر گهواره حضرت علی را در موقع خواب حركت می داد، بلكه در مواقعی ازروز بدن او را می شست و شیر در كام او می ریخت، و در موقع بیداری با او با كمال ملاطفت سخن می گفت . گاهی او رابه سینه می فشرد و میگفت :
این كودك برادر من است و در آینده ولی و یاور و وصی و همسر دختر من خواهد بود.
به سبب علاقه ای كه به حضرت علی داشت هیچ گاه از او جدا نمی شد و هر موقع از مكه برای عبادت به خارج شهر می رفت حضرت علی - علیه السلام - را همچون برادر كوچك یا فرزند دلبندی همراه خود می برد. [2]
هدف از این مراقبت ها این بود كه دومین ضلع مثلث شخصیت حضرت علی - علیه السلام - كه همان تربیت است، به وسیله اوشكل گیرد و هیچ كس جز پیامبر در این شكل گیری مؤثر نباشد.
امیر مؤمنان در سخنان خود خدمات ارزنده پیامبر - صلی الله علیه و آله - را یاد كرده، می فرماید:
و قد عملمتم موضعی من رسول الله - صلی الله علیه و آله - بالقرابه القربیه و المنزله الخصیصه، وضعنی فی حجره و انا ولد یضمنی الی صدره و یكنفنی فی فراشه و یمسنی جسد و یشمنی عرفه و كان یمضغ ثم یلقمنیه .[3]
شما ای یاران پیامبر، از خویشاوندی نزدیك من با رسول خدا و مقام (احترام) مخصوصی كه نزد آن حضرت داشتم كاملاًآگاه هستید و می دانید كه من در آغوش پر مهر او بزرگ شده ام ؛ هنگامی كه نوزاد بودم مرا به سینه خود می گرفت ودر كنار بستر خود از من حمایت می كرد و دست بر بدن من می مالید، و من بوی خوش او را استشمام می كردم، و او غذادر دهان من می گذاشت .

---

• [1] . برخى مانند ابن خشاب در كتاب موالید الائمه مجموع عمر على (ع ) را شصت و پنج و مقدار عمر آن حضرت را پیش ازبعثت دوازده سال دانسته است . به كتاب كشف الغمه نگارش مورخ معروف على بن عیسى اربلى (متوفاى سال 693ه ـ ق ) ج 1ص 65مراجعه شود.
• [2] . كشف الغمه، ج 1 ص 90
• [3] . نهج البلاغه عبده ، ج 2 ص 182 خطبه قاصعه. جعفر سبحاني - فروغ ولايت، ص 16