نزول آيه «ولايت» در باره امامت علي (ع) به اعتراف اهل سنت

روايت جناب ثعلبي که متوفاي427 هجري است و از مفسران نامي اهل سنت است، بعد از نقل انما وليکم الله مي‌گويد: ابن عباس و سدي و عتبة بن حکيم و ثابت بن عبد الله گفته‌اند:

إنما عنى بقوله: (إنما وليكم الله ورسوله الذين يقيمون الصلاة ويؤتون الزكاة وهم راكعون) علي بن أبي طالب (عليه السلام) لأنه مر به سائل وهو راكع في المسجد فأعطاه خاتمه.

غاية المرام وحجة الخصام في تعيين الإمام من طريق الخاص والعام، السيد هاشم البحراني، ج 2، ص 5

مقصود از اين آيه علي بن ابي طالب است؛ چون سائلي از کنار علي گذشت و او در حال رکوع بود و انگشترش را به سائل داد و اين آيه نازل شد.

مطالب زياد است؛ چون مي‌خواهيم به سؤالات بعدي برسيم و شبهات بپردازيم خيلي سريع مي‌گويم.

روايت واحدي که متوفاي 468 است و در کتاب اسباب نزول ملتزم است که فقط روايات صحيح را نقل کند، مي‌گويد: نبي مکرم به مسجد آمد و ديد که مردم در حال رکوع و قيام هستند و ديد که سائلي مي‌آيد، از اين سائل سؤال کرد:

هل أعطاك أحد شيئا؟ قال: نعم خاتم من ذهب، قال: من أعطاكه؟ قال: ذلك القائم، وأومأ بيده إلى علي بن أبي طالب رضي الله عنه، فقال: على أي حال أعطاك؟ قال أعطاني وهو راكع، فكبر النبي صلى الله عليه وسلم.

أسباب نزول الآيات، الواحدي النيسابوري، ص 133 و 134

کسي به شما چيزي داد؟ سائل گفت: يک انگشتر طلائي به من دادند. پيامبر فرمود: اين را چه کسي به تو داد؟ جواب داد: اين آقائي که ايستاده است و با دست خود به علي  عليه السلام اشاره كرد. رسول خدا سؤال كرد: در چه حالي آن را به شما بخشيد؟ گفت: در حال ركوع. بعد از اين سخن رسول خدا صلي الله عليه وآله تكبير گفت و بعد اين آيه را خواند:

ومن يتول الله ورسوله والذين آمنوا فإن حزب الله هم الغالبون

أسباب نزول الآيات، الواحدي النيسابوري، ص 134

روايت جناب آقاي شجري جرجاني که متوفاي 499 است که اين‌ها همه مال قرون اوليه اسلامي هستند، از اميرالمؤمنين سلام الله عليه نقل مي‌کند: من صدقه دادم به سائل در حال رکوع و اين آيه نازل شد و از ابن عباس و از ابو رافع و از ابو جعفر امام باقر سلام الله عليه هم نقل مي‌کند.

يعني ايشان از اميرالمؤمنين، ابن عباس، ابو رافع و ابو جعفر، از 4 نفر نقل مي‌کند.

اين در کتاب امالي جلد 1 صفحه 181 است.

جناب قرطبي که متوفاي 671 است مي‌گويد:

نزلت في علي بن أبي طالب رضي الله عنه وقاله مجاهد والسدي.

تفسير القرطبي، ج 6، ص 221

روايت ابن ابي حاتم و طبري را بعدا در پاسخ به شبهات ابن تيميه، مطرح مي‌کنيم.

جناب سيوطي مي‌گويد:

نزلت في علي بن أبي طالب وروى ابن مردويه عن وجه آخر عن ابن عباس مثله وأخرج أيضا عن علي مثله وأخرج ابن جرير عن مجاهد وابن أبي حاتم عن سلمة بن كهيل مثله فهذه شواهد يقوي بعضها بعضا.

لباب النقول، ج 1، ص 93

اين آيه در حق علي نازل شده است و ابن مردويه از ابن عباس نقل کرده است و همچنين از اميرالمؤمنين و ابن جرير طبري از مجاهد نقل کرده است و ابن ابي حاتم از سلمة بن کهيل نقل کرده است و سيوطي مي‌گويد: اين شواهدي است که يکديگر را تقويت مي‌کند.

در حقيقت سيوطي مي‌گويد: روايت با توجه به سندهاي متعدد يکديگر را تقويت مي‌کند و قطعاً اين آيه در حق اميرالمؤمنين نازل شده است.

ابن تيميه هم مي‌گويد:

تعدد الطرق وكثرتها يقوى بعضها بعضا

بعد مي‌گويد:

ولو كان الناقلون فجارا فساقا.