قدیمی‌ترین ادعای مهدیت درباره شخص پیامبر(ص) مطرح شد

(بسم الله الرحمن الرحیم)

ظهور مهدی یا ادعای مهدویت، لزوما به معنای این نیست که کسی خود یا دیگری را مهدی بنامد که البته این اساس کار است بلکه ممکن است که در شکل‌های دیگری این ادعاها مطرح شود که از آن جمله نسبت دادن برخی از خصایصی است که در مجموع و در یک دایره کلی‌تر، در تعریف مهدویت جای می‌گیرد. برای مثال، اگر برای میّتی ادعا شود که او نمرده و زنده است و نخواهد مرد می‌توان آن را نوعی ادعای مهدویت دانست.

بسیاری از اوقات رهبران برجسته که در میانه نبرد کشته می‌شدند، و به سبب مرگ آنان هوادارانشان به شدت خود را می‌باختند، کسانی به هدف استمرار شرایط و حفظ روحیه سربازان، بحث از زنده بودن آنان، غیبت و بازگشت مجدد را مطرح می‌کردند این قبیل ادعاها ممکن است کاملا منطبق بر ادعاهای مهدویت، به ویژه در مفهوم اندکی متأخر آن نباشد، اما در چارچوب کلی باورهای منجی گرایانه قرار داد که اساس مهدویت را تشکیل می‌دهد زیرا پایه نگرش مهدویت این است که دنیا پر از عدل و داد خواهد شد حکومت  جهانی و یک دست و عادل ایجاد خواهد گشت و ظلم و ستم و دشمنی از میان خواهد رفت. آنچه از این‌ها مشترک است این است که یک رهبر قوی یا آینده‌ای درخشان در کار خواهد بود همان که خداوند هم نتیجه وجودی او را وعده داده است که «وَ لَقَدْ کتَبْنَا فی الزَّبُورِ مِن بَعْدِ الذِّکْرِ أَنَّ الاَرْض یَرِثُهَا عِبَادِی الصلِحُونَ»‌یا وعده‌ای که داده شده تا مستضعفین وارثان زمین شوند «وَ نُریدُ أَنْ نَمُنَّ عَلَی الَّذینَ اسْتُضْعِفُوا فِی الْأَرْضِ وَ نَجْعَلَهُمْ أَئِمَّةً وَ نَجْعَلَهُمُ الْوارِثینَ» تحقق این وعده بزرگ، ممکن است در قالب یکی از نظریات مهدویتی باشد که برخی از ادیان دیگر مانده مانند ظهور عیسی مسیح یا بازگشت او یا حتی استمرار حیات حضرت محمد (ص) تا تحقق کامل عدالت، یا امیدی برای آینده از ناحیه ظهور فرزندی او فرزندان رسول خدا (ص) حتی در مواردی از باور تناسخ برای این کار استفاده می‌شده است.

بر اساس آنچه گذشت باید گفت یکی از قدیمی‌ترین این نوع ادعاها درباره خود رسول خدا(ص) در وقت رحلت آن بزرگوار است، زمانی که آن حضرت درگذشت یکی از اصحاب گفت: ما مات رسول الله (ص) و لا یموت، انما هدیه غشیة (انساب الأشراف، ج۱، ص۵۶۶) او نمرده و هرگز نمی‌میرد بلکه تنها غش به او دست داده است.

ابن سعد این گفته عمر خطاب را چنین نقل کرده است: «والله ما کان یقع فی نفسی الا ذاک و لیبعثنه الله فلیقطعن أیدی رجال و أرجلهم» (طبقات الکبری، ج۲، ص۲۰۶) نفس من کسی جز او را پذیرا نیست (یا: درون من جز این نمی‌گوید که هر آینه) خداوند او را مبعوث خواهد کرد و او دست‌ها و پاهای مردمان را قطع خواهد کرد.

در منبع کهن دیگر این تعبیر آمده است: قال عمر: نظنّ أن رسول‌الله صلی الله علیه [و آله] و سلم لا یموت حتی یفتح الارض لوعدالله (البدء والتاریخ، ج۵، ص۶۳) گمان ما این است که رسول خدا نخواهد مرد تا آن که بر اساس وعده خداوند تمام زمین را فتح کند.

در دو جای کتاب الفصول المختاره از فرقه محمدیه یاد شده است که همین باور خلیفه دوم را نسبت به پیامبر (ص) مطرح کردند.

منبع: کتاب مهدیان دروغین به قلم حجت‌الاسلام رسول جعفریان