بهترین کار در ماه مبارک رمضان/ چرا باید روزه بگیریم؟

(بسم الله الرحمن الرحیم)

در ادامه بخشی از تفسیر قرآن حجت‌الاسلام قرائتی در برنامه درس‌هایی از قرآن با موضوع «آیه روزه و آیه ربا» که در دی‌ماه سال 1377 ایراد شده است، تقدیم می‌شود.

- حضرت ابراهیم(علیه السلام) برای ساخت خانه خدا بنا شد. می‌فرماید: «وَ إِذْ یَرْفَعُ إِبْراهیمُ الْقَواعِدَ مِنَ الْبَیْتِ وَ إِسْماعیلُ» (البقره/ 127) بعد می‌فرماید:«رَبَّنا تَقَبَّلْ مِنَّا إِنَّکَ أَنْتَ السَّمیعُ الْعَلیمُ» خدایا از ما قبول فرما. پس هرچیز که رنگ عبادت و در راه خدا باشد عبادت است.

- قرآن می‌فرماید: «إِنْ تَکْفُرُوا أَنْتُمْ وَ مَنْ فِی الْأَرْضِ جَمیعاً فَإِنَّ اللَّهَ لَغَنِیٌّ حَمیدٌ» (ابراهیم/8)

در جای دیگر می‌فرماید: «إِنَّ اللَّهَ لَغَنِیٌّ عَنِ الْعالَمینَ» (العنکبوت/6) اگر کافر شوید شما و هرکس که در زمین است همه، خداوند بی‌نیاز ستایش شده است. (بی‌نیاز از عالمیان است) می‌گوید: گر جمله کائنات کافر گردند بر دامن کبریائیش ننشیند گرد.

- سؤال: پس اگر خداوند نیاز به عبادت ما ندارد، پس چرا باید عبادت کرد؟ فلسفه و دلیل آن چیست؟ جواب: اگر خورشید به خانه‌های ما نیاز ندارد پس ما برای نیاز خود خانه‌ها را رو به خورشید می‌سازیم. 

- قرآن می‌فرماید: «فَإِذا رَکِبُوا فِی الْفُلْکِ دَعَوُا اللَّهَ مُخْلِصینَ لَهُ الدِّینَ» (عنکبوت/65) زمانی که سوار بر کشتی شده(در حال غرق شدن و گرفتاری) خدا را می‌خوانید. اما عبادت کامل کدام است؟

- هیچ عبادتی از ما کامل نیست، می‌فرماید: «وَ أَنَّى لِخَلِیقَتِکَ کُنْهُ مَعْرِفَةِ مَجْدِکَ وَ‌ای زَمَنٍ لَمْ تَکُنْ مَمْدُوحاً بِفَضْلِکَ»(مصباح‏المتهجد، ص‏311) مگر می‌شود انسان حقیقت خداوند را بشناسد، چون پیامبر(ص) می‌فرماید: «وَ مَا عَرَفْنَاکَ حَقَّ مَعْرِفَتِکَ»(عوالی‏اللآلی، ج‏4، ص‏132) ما نتوانستیم حق معرفت تو را بشناسیم.

- چرا باید روزه بگیریم، دلیل و فلسفه آن چیست؟ قرآن می‌فرماید: روزه بگیرید «لَعَلَّکُمْ تَتَّقُونَ» (بقره/183) تا باتقوا شوید. بیشتر گناهان یا از غضب است یا شهوت، گرسنگی و تشنگی غضب و شهوت را کنترل کرده و در نتیجه آمار فساد هم کم می‌شود. و در جای دیگر حدیث داریم: قَالَ رَسُولُ اللَّهِ ص: «صُومُوا تَصِحُّوا»(الدعوات، ص‏76) روزه بگیرید تا سالم بمانید. 

- قرآن می‌فرماید: «إِنَّما یَتَقَبَّلُ اللَّهُ مِنَ الْمُتَّقینَ» (مائده/27) و هرکس تقوایش بیشتر، قبولی اعمالش بیشتر است. آیه‌ای داریم که «بِقَبُولٍ حَسَنٍ» (آل عمران/37) خداوند قبول نیکو دارد. در دعا داریم که «اللَّهُمَّ فَتَقَبَّلْهُ مِنَّا بِأَحْسَنِ قَبُولِکَ»(کافی، ج‏4، ص‏165). در دعا داریم که: «رَبَّنا تَقَبَّلْ مِنَّا» (بقره/127) پس: قبول عادی، و نیکو، و نیکوی نیکو و اینها مربوط به تقوای، عادی و زیاد و زیادتر است که میزان قبول هم به آن اندازه است. 

- امیرالمؤمنین علی(ع) از پیامبر(ص) سؤال کرد: بهترین کار در ماه رمضان چیست؟ حضرت در جواب فرمود: «الْوَرَعُ عَنْ مَحَارِمِ اللَّهِ» (فضائل‏الأشهرالثلاثة، ص‏77) یعنی تقوا. پس بهترین گناه نکردن است.