ماجرای «غزوه غابه» و نماز خوف پیامبر(ص) در سال ششم هجری

یکی از وقایعی که در چهارم ربیع‌الثانی سال ششم هجری قمری به وقوع پیوسته است واقعه «غزوه غابه» است.

«غابه» نام مکانی است نزدیک مدینه در راه شام. غابه به دو بخش غابه علیا و غابه سفلی تقسیم می‌شود. هنگامی که از شهر مدینه بیرون آیند، نخست به غابه علیا و سپس به غابه سفلی می‌رسند. بین غابه تا کوه «سلع» که چسبیده به شهر مدینه است، هشت میل و تا شهر مدینه دوازده میل راه است.

گفته شده است که منبر حضرت رسول(ص) از چوب‌های منطقه غابه ساخته شده بود و نیز نقل است که عباس بن عبدالمطلب بر فراز کوه سلع می ایستاد و غلامانش را که در غابه بودند، ندا می‌کرد و صدای خود را به آنها می‌رساند.

از جمله حوادثی که در این منطقه روی داد، «غزوه غابه» بوده است.

«عُیینة بن حِصن» که از مشرکان و زورمداران اطراف مدینه منوره بود، در دشمنی با پیامبر اکرم (ص) و مسلمانان و همکاری با سایر دشمنان اسلام بسیار جدی بود. وی در شب چهارم ربیع‏الثانی سال ششم قمری در رأس یک گره چهل نفری از مشرکان به شتران پیامبر (ص) که در مکانی به نام «غابة» نگهداری و چرا داده می‏شدند، هجوم آورد و پس از کشتن فرزندی از ابوذر و فراری دادن سایر ساکنان آن مکان، شتران را غارت کرد.

ابوذر، خبر ناگوار تهاجم عیینة بن حِصن را در همان شب به حضرت رسول(ص) رساند و حضرت در بامداد آن روز برای گوشمالی دادن به این گردنکش صحرای عربستان، با تعدادی از یارانش عازم آن ناحیه شد.

پیامبر اکرم(ص) برای «مقداد بن عمرو» پرچمی بست و وی را به فرماندهی رزمندگان برگزید و پس از مقداد نیز دیگران را به یاری وی اعزام کرد و خود آن حضرت نیز به سوی آنان رهسپار شد و در زمینی به نام «هیقا» (یا هیفا) به سپاه دشمن رسید و با آنان درگیر شد. دشمنان در برابر سربازان اسلام ایستادگی کرده و به نبرد پرداختند و یک تن از رزمندگان اسلام، به نام «مُحرز بن نضله» را به شهادت رساندند و از مشرکان، نیز چهار نفر کشته شد، که یکی از آنان، «حبیب» پسر عیینه بود.

حضرت رسول(ص) نیز به سپاهیان و سربازان خود در سرزمین «ذی قرد» در نزدیکی‏های «غابه» ملحق شد، و به خاطر در امان ماندن از شبیخون نیروهای دشمن، ناچار شد در جمع یاران خویش، نمازش را به صورت «نماز خوف» اقامه کند و گروهی از یاران وی، به آن حضرت اقتدا کرده و یک رکعت را در جماعت آن حضرت، شرکت کرده و سپس نماز را تمام کردند و به جای همرزمان خویش در سنگرها رفته و همرزمانشان به پیامبر(ص) اقتدا کردند و یک رکعت را با جماعت آن حضرت به جای آوردند.

به هر حال، در این غزوه تعداد پانصد یا هفتصد نفر از مسلمانان حضور پیدا کرده و موجب رعب و وحشت دشمن سرکش شدند. در ایامی که رسول خدا (ص) خارج از مدینه بیرون بود «عثمان بن ام‏مکتوم» جانشین ایشان در مدینه بود و «سعد بن عباده» نیز با سیصد تن از مبارزان قبیله‏‌اش، حفاظت و حراست مدینه را بر عهده داشتند.

هنگامی که پیامبر اکرم(ص) و مسلمانان به مدینه بازگشتند، دیدند برادرزاده عُیینه، یکی از شتران شیرده رسول خدا (ص)، به نام «سمراء» را برگردانید و در نزدیکی درِ خانه آن حضرت ایستاده و منتظر پیامبر(ص) است، پیامبر (ص) از جوانمردی وی اظهار خرسندی کرد و جوایزی را به وی بخشید.

• فارس