نواب عام در دوران غيبت کبری

با رحلت جناب علي بن محمد سمري دوران غيبت صغري به پايان رسيد و غيبت کبري آغاز شد. در يکي از توقيعات شريفه ي صادره از ناحيه مقدسه که نامبرده مشرف به دريافت آن گرديده چنين آمده است:
« و أما الحوادث الواقعه فارجعوا فيها الي رواه احاديثنا فانهم حجتي عليکم و أنا حجه الله عليهم» (1)
در حوادثي که اتفاق مي افتد به راويان حديث ما مراجعه کنيد. به راستي که آنها حجت من بر شما هستند و من حجت خدا [بر آنها] هستم.
مرحوم شيخ صدوق از استادش محمد بن وليد و ايشان از دو نفر ياران امام عسکري - عليه السلام - و آن دو از امام حسن عسکري - عليه السلام - در خصوص ويژگي هاي فقها روايتي نقل مي کنند که در ذيل آورده مي شود. (2)
( و أما من کان من الفقهاء صائنا لنفسه حافظا لدينه مخالفا لهواه مطيعا لامر مولاه فللعوم ان يقلدوه)
و اما کسي که از فقها صيانت نفس داشت. (در برابر آلودگي هاي زمان و مکان به مصونيت رسيده باشد.) نگه دار دينش باشد و مخالف هواي نفس و مطيع و فرمان پذير مولاي خويش (خدا، پيامبر و ائمه - عليهم السلام -) پس بر عوام است که از او تقليد کنند.
در غيبت کبري نيابت عامه است. يعني علما نمايندگان آن حضرتند. نخستين فقيه حسن بن علي بن ابي عقيل بود و دومين فقيه شيخ مفيد. اين دو بزرگوار در بغداد زندگي مي کردند.
در طول غيبت کبري گهگاه افرادي به خدمت آن حضرت مشرف مي شوند، تا کسي در وجود آن حضرت شک ننمايد يا نگويد: خبري از آن حضرت نيست.

---

_{پي نوشت ها:}

_{1- روزگار رهايي: 303/1
2- اصل روايت در تفسير منسوب به امام حسن عسکري - عليه السلام - است.}

_{منبع:کتاب موعود امم}