دعای «اللهم کن لولیک» به چه منظوری خوانده می‌شود؟

دعا در اندیشه اسلامی، راه رابطه انسان با خدا شناخته شده است؛ ازاین‌رو انس و الفت با آن، مورد توصیه و تأکید قرار گرفته است. در حدیثی از امام صادق علیه‌السلام آمده است:

علیکم بالدعاء فإنکم لاتقربون بمثله.[۱]
برشما باد به دعا که هیچ چیزی مانند دعا شما را به خدا نزدیک نمی‌کند.

بنابراین گرایش به دعا در اندیشه اسلامی به‌ویژه در عصر غیبت، امری مطلوب و محبوب به‌شمار می‌آید و یک مومن می‌تواند به دعاهای وارده در عصر غیبت تمسک نماید؛ از جمله دعا برای سلامتی امام عصر که در آن از خداوند متعال خواسته می‌شود امام زمان را تحت حمایت کامل خود بگیرد و او را تا رسیدن به هدف نهایی‎اش که استقرار عدل در سراسر زمین است، از هر جهت یاری کند. حال به توضیح اجمالی این دعا می‌‎پردازیم:

ابتدای دعا از لفظ «الله» مدد می‌‎گیریم. «الله» اسم خاص خداوند است و همه صفات کمالی او را در بر می‌‎گیرد. استفاده از این لفظ، نشانه آن است که مطلبی بزرگ، مهم و فراگیر را از خداوند مسألت می‌‎کنیم.

سپس اراده خداوند را خواستاریم؛ «کن» اراده خداوند است که دو گونه می‌باشد: تکوینی (مربوط به خلق و عالم هستی) و تشریعی (مربوط به قوانین). ما در این دعا، اراده از نوع اول را ـ که حتمیت داشته و تخلف از آن معنا ندارد ـ خواستاریم.

در ادامه دعا، لفظ «ولی» را برای امام عصر به کار می‌‎گیریم. «ولی خدا»، یعنی کسی که برگزیده خدا است و میان او و خدا، مانع و فاصله نیست. بر این اساس او بر‌ترین مخلوق خداوند است و کسی از او به خدا نزدیک‎تر نیست. در معنای «ولی»، «سرپرستی» نیز نهفته است؛ پس او از طرف خدا سرپرست امور عالم است و در امور تصرف می‌‎کند. این بالا‌ترین مقامی است که یک مخلوق می‌‎تواند داشته باشد؛ بنابراین اطاعت مطلق از او واجب است؛ همان‌طور که خداوند متعال می‌فرماید:
أَطِیعُوا اللَّهَ وَ أَطِیعُوا الرَّسُولَ وَ أُولِی الْأَمْرِ مِنْکمْ.[۲]
چرا که او ولی خداست به همین روی در ابتدای دعا آمده است:
اللهم کن لولیک «الحجة بن الحسن». هر کس باید امام و رهبر خود را بشناسد و بداند هادی او چه کسی است. پیامبر فرموده است:

من مات و لم یعرف امام زمانه مات می‌تة جاهلیة.[۳]
کسی که بمیرد و امام زمانش را نشناخته باشد، به مرگ جاهلی از دنیا رفته است.

باید انسان بداند رهرو چه کسی است و به پیروی از او به کجا می‌‎رود. ما در این فراز، امام خود را معرفی می‌‎کنیم که او،‌‌ همان امام مهدی، فرزند امام حسن عسکری علیهماالسلام است.

در ادامه دعا، نیازهای خود را می‌‎خواهیم؛ خدایا! برای حضرت مهدی علیه‌السلام ولی، حافظ، قائد، ناصر، دلیل و عین باش.
«ولی باش» یعنی سرپرستی امور مهدی علیه‌السلام را خود به عهده بگیر و لحظه‎ای از او غافل نشو. پیامبر مکرر می‌‎فرمود:

رب لا تکلنی الی نفسی طرفة عین ابداً.[۴]
پروردگارا! به اندازه چشم به هم زدنی مرا به خود وا مگذار.
از پیامبر در این باره پرسیدند. فرمود:
برادرم یونس لحظه‎ای به حال خود‌‌ رها شد، سرانجامش گرفتاری در شکم ماهی بود.

همه، نیازمند عنایت خداییم، و «ولی خدا» به دلیل مقام بلندش، دستگیری بیشتر را می‌‎طلبد.

«حافظ باش» یعنی خدایا! تو او را از گزند حوادث و کید‌ها حفظ کن و نقشه‎های دشمنان و شیاطین را درباره او، نقش بر آب کن. خدایا! او را از بلا‌ها و بیماری‎ها محافظت کن، تا بتواند به خوبی ولایت خود را اعمال کند.
«قائد» یعنی رهبر و راهنمای او باش و مدیریت برنامه‎های او را بر عهده بگیر. این انقلاب بزرگ جهانی، نیازمند راهبری‎ها و هدایت‎های ویژه خداوند است.
«ناصر» یعنی خدایا! یاور و مددکار او باش. هر حرکتی که بخواهد به سر انجام برسد، باید مورد حمایت و یاری خداوند که قدرت مطلق بوده و در تحقق برنامه‎ها بهترین است قرار بگیرد.
«دلیل» یعنی خدایا! راهنما و دلیل او باش. اگر آدمی وارد جاده‎ای شود که تا به حال در آن گام ننهاده است، متحیر می‌‎ماند؛ زیرا نمی‌‎داند راه چگونه است. او به دلیل و راهنما نیاز دارد که او را همراهی کرده، راه را برای او توضیح دهد. کاروان‎ها در زمان گذشته، برای رسیدن به مقصد، از دلیل و بلد، سود می‌‎جستند. ما از خداوند می‌‎خواهیم خودش دلیل و راهنمای امام باشد تا زمینه‎های ظهور او فراهم شود و با قیام زیبایش، عدالت را در جهان حاکم کند.
«عین» یعنی چشم که مهم‌ترین عضو شناخت است. آدمی با چشم، کران تا کران جهان را مشاهده نموده، محیط خود را درک می‌‎کند. خطای دید، باعث خسارت جبران ناپذیری می‌‎شود. ما از خدا می‌‎خواهیم خودش «عین» باشد و امام از طریق او، جهان و حرکت خود را ببیند. دید خدایی خطا نداشته، بدون نقص و انحراف است.
سرانجامِ این اراده و عنایت‎های ویژه حضرت حق، آن است که زمین از آلودگی‎ها و نافرمانی‎ها به دست امام موعود و با قیام آسمانی‎اش پاک شود و عبادت الهی بدون شرک محقق گردد؛ «یعْبُدُونَنِی لایشْرِکونَ بیشَیئاً؛ من را عبادت کنند و چیزی را با من شریک نگردانند».[۵]
 

---

_{پی‌نوشت‌ها
۱. رک: کافی، کلینی، ج۱، ص۴۶۷، ح۶.
۲. نساء: ۵۹؛ «خدا را اطاعت کنید و پیامبر و اولیای امر خود را [نیز] اطاعت کنید».
۳. کمال‌الدین، شیخ صدوق، ج۲، ص۴۰۹، صحیح بخاری، ج۵، ص۱۳؛ صحیح مسلم، ج۶، ص۲۱.
۴. کافی، کلینی، ج۷، ص۲؛ بحارالانوار، علامه مجلسی، ج۱۶، ص۲۱۷.
۵. نور: ۵۵.}