فتنه مذهبی و راهبرد شیعه

 کارشناسان معتقدند فتنه مذهبی یک واقعیت سیاسی است که متاسفانه در راهبرد غرب برای مدیریت تحولات منطقه مورد توجه قرار گرفته است. در واقع ، غرب برای غلبه بر ناتوانی‌های خود در منطقه و به دلیل نگرانی از به خطر افتادن منافع درازمدتش دست به اقدامی تاکتیکی و به عبارت بهتر اتخاذ راهبرد کوتاه مدت «جنگ مذهبی» زده است.

اما نخستین پرسشی که در این خصوص مطرح می باشد این است که چرا غرب چنین راهبردی را انتخاب نموده است؟ به عبارت دیگر، غرب برای رفع کدام نگرانی راهبردی اش حاضر به حمایت از جریان های انحرافی مذهبی در منطقه شده است؟

قبل از ارائه هرگونه پاسخ به پرسش فوق، ابتدا لازم است این توضیح مختصر ارائه شود که منظور از فتنه مذهبی، فضایی است که اخیرا در منطقه شاهد اوج گیری آن هستیم به نحوی که در جریان آن، گروه های تکفیری و القاعده ای با تکیه بر اندیشه های انحرافی به مقابله با شیعه در ابعاد گوناگون می پردازند.

برای روشن تر شدن مفهوم فوق، برخی مظاهر این فتنه مذهبی را می توان در صحنه های زیر مشاهده کرد:

-گسترش جریان های تکفیری میان اهل سنت

-تبلیغ جنگ در سوریه به عنوان جنگ طایفه ای و مذهبی

-افزایش روند صدور فتوا از سوی مفتی های جدید که حتی درون جریان اهل سنت آن ها را قبول ندارند

-کشتار خونین شیعیان در کشورهای عراق، پاکستان، لبنان و ...

اما در پاسخ به پرسش نخست مبنی بر دلایل ورود غرب به انتخاب گزینه فتنه مذهبی، به نظر می رسد مدیریت ظرفیت های شیعه در منطقه مهم ترین اولویت غرب باشد. به عبارت دیگر، غرب برای مهار قدرت شیعه، مناسب ترین راهکار را دامن زدن به جنگ مذهبی می داند.

لازم به ذکر است، احساس نگرانی غرب از شیعه دارای سابقه است و این سابقه به پیروزی انقلاب اسلامی ایران بر می گردد؛ چرا که پیروزی انقلاب اسلامی در جهت بازیابی هویت جدید شیعه در سایه قدرت و حکومت بسیار موثر بود. بدین معنی که شیعه برای اولین بار احساس کرد دارای حامی در قدرت می باشد.

در واقع امروزه غرب به این نتیجه رسیده است که انقلاب اسلامی ایران نقطه آغاز طراحی های شیعه برای مهندسی قدرت در نظام جهانی است و در جغرافیای جهان اسلام این تنها شیعه است که دارای قدرت ساختار شکن در مقابل نظام سلطه جهانی می باشد.

در این راستا، الگویی که انقلاب اسلامی برای مهندسی قدرت پیاده سازی نموده، عبارتست از:

1-پایه گذاری حکومت جمهوری اسلامی

2-الگو شدن برای جنبش ها و گروه های اسلامی و آزادی خواه

به همین دلیل، کارشناسان معتقدند شیعه حرکت آرام به سمت قدرت جهانی را آغاز کرده است. ضمن این که برخی نشانه های زیر برای این مساله وجود دارد:

1-بهتر شدن پیوستگی شیعه در وضعیت کنونی؛

2-افزایش ظرفیت های مرجعیت شیعه به نحوی که در همه صحنه ها در خط اول اعتراضات قرار دارد.

3-هویت شیعه تقویت شده است؛

4-ارتقاء وضعیت ژئوپلیتیکی شیعه؛

5-تفکر شیعه در بحث حکومت جهانی؛

6-افزایش قدرت پیام رسانی شیعه؛

بنابراین کاملا بدیهی است که غرب و رژیم صهیونیستی مناسب ترین راهکار برای کنترل اندیشه شیعه را ایجاد چالش درونی در جغرافیای جهان اسلام و با تکیه بر جریان های مذهبی انحرافی دنبال نمایند. به خصوص این که فرصت ها و مزیت های شیعه برای نزدیکی به سایر جریان های اصیل اسلامی بسیار بالاست.

در این راستا، امروزه شاهد هستیم که جریان های تکفیری تبدیل به مهم ترین ابزار غرب برای دامن زدن به فتنه مذهبی شده اند. به همین دلیل به نظر می رسد فتنه مذهبی یک امر کاملا سیاسی است که در مکانیزم رفتاری خود از اختلافات مذهبی استفاده می کند.

اما پرسشی که امروزه مطرح است این است که آیا غرب به این جمع‌بندی رسیده که باید از حمایت از جریان های تکفیری و افراطی گری در منطقه دست بردارد؟ کارشناسان بر این باورند که نشانه های چنین موضوعی در تحولات جدید منطقه قابل مشاهده است.

• نویسنده: رضا مومن زاده-فارس