چرا امام زمان(عج) در پنج سالگی به امامت رسید؟!

حجت‌الاسلام محمد رضایی آدریانی (نویسنده کتاب «نهم ربیع الاول؛ عهدی دوباره با امام زمان(عج)): در فرهنگ ولایت شناسی، ولایت باوری و ولایت زیستی؛ شاهد 12 زادروز و سالگشت امامت معصومین هستیم، ولی شاید زادروز و سالروز ولایت هیچ امامی به اندازه امام اول و امام دوازدهم دارای اهمیت نیست، چرا که امام اول مبنا و پایه خط امامت و ولایت است و تا مؤمن با شادی تجلی تکوینی (ولادت) و تشریعی (امامت و ولایت) آن امام سلوک نکند، نمی‌تواند به مسیر ولایت حق راه یابد.

سلوک معنوی با تجلی و فعلیت و عینیت تکوینی و تشریعی امام دوازدهم عمق و کمال این ولایتمداری را محقق می‌سازد. بدین جهت است که در 12 تجربه آغاز امامت و ولایت ها، هیچ کدام به اندازه اولین و آخرین آغازها به عنوان اولین و آخرین غدیر دارای اهمیت نیست. به ویژه که در تاریخ دینداری شیعیان هم هیچ زادروز و هیچ زمان امامت امامی، به اندازه این دو بزرگوار مورد توجه دوست و دشمن نبوده است.

به عنوان نمونه وصایت امیرالمؤمنین(ع) از آموزه‌های موعود در ادیان و مذاهب آسمانی گذشته بود و درباره ولادت و امامت امام موعود هم به صورت کلی و یا جزئی گزاره‌های دینی از ادیان پیشا اسلامی و از قرآن و احادیث نبوی وجود داشت، بدین جهت حساسیت اجتماعی نسبت به این دو امام بیشتر بود.

البته این حساسیت فراوان به معنی آمادگی جامعه دینی_اسلامی برای پذیرش امامت و ولایت معصومین نبوده و نیست. بلکه همان گونه که تولد و بعثت پیامبر با تمام پیشگویی‌هایش در غربت انجام شد، آغاز امامت همه امامان با نوعی غربت و مهجوریت و هجوم‌ها و فشارها از سوی رهبران و جوامع باطل همراه بوده است که گزارش اجمالی آن چنین است:

دقت در این جدول مشخص می‌کند، هرگاه جامعه شیعه در نهایت اقلیت و ضعف باشد، هم عمر امامان و هم غالباً زمان امامت آن‌ها فزون‌تر و بیشتر است. ولی وقتی به بخش پایانی دوره امامت نزدیک می‌شویم، سن امامان و یا مدت زمان امامت امامان و یا زمان به امامت رسیدن آن‌ها به شدت کاهش می‌یابد و این درست در زمانی است که در یک روند 250 ساله تلاش امامان برای طراحی و ایجاد جامعه شیعه به ثمر می‌نشیند.

نمودار طول عمر و مدت امامان شیعه تا قبل از غیبت امام زمان(عج)

این دو جدول بیانگر این نکته است که باطل با توجه به اقلیت شدید جبهه حق و در مواجهه با تقیه حفاظتی شدید معصومین، به طرد اجتماعی و انزوای سیاسی معصومین رضایت می‌داده است، ولی در بلند مدت وقتی مشاهده کرد که معصومین در کنار تقیه حفاظتی به تدریج سیاست تقیه جذبی و آن گاه تقیه مدارتی را به اجرا گذاشته‌اند؛ بدین جهت دیگر حتی تحمل حضور فیزیکی اما را در جامعه ندارد.

بدین جهت است که در دوران پایانی دوران امامت امامان در کنار کوتاهی دوران امامت ایشان، شاهد مسأله آغاز امامت در دوران کودکی هستیم. روندی که در یک روند کاهنده سن امامت در کودکی را در سه امام، از سن 7-8 سالگی به سن 5 سالگی (در مورد امام زمان(عج)) می‌رساند. امری که بیانگر شدت وحشت نظام خلافت (عباسی) از استمرار و امتداد خط امامت در کنار رشد روز افزون تشیع بوده به گونه‌ای که آن‌ها را با تمام قوا به مقابله با مسأله ولادت و آغاز امامت امام دوازدهم می‌کشاند.

دقت در دو جدول نشان می‌دهد که چگونه گسترش جبهه حق و توسعه آن، باعث وحشت جریان باطل شده و ناکامی خود را در نابودی جبهه حق در ناحیه انتقام‌گیری از امامان معصوم تلافی می‌کند.

در این شرایط است که خط امامت در یک مدیریت فعال و پویا و سیرت اجتماعی و فرهنگی پیچیده و چند لایه تلاش می‌کند ضمن به خنثی سازی برنامه‌های خطرناک نظام باطل علیه رهبری و جامعه شیعه، به رشد و توسعه جامعه شیعه اقدام ورزد و جامعه شیعه را بر محور ایمان، تقوا و دانش چنان مبتنی بر علم و ایمان تربیت می‌کند که تنها جامعه‌ای است که پس از امام در قالب ساختار و سیستم سازمان وکالت به رهبری شخصیت‌های ایمانی، صالح، عادل و مهم‌تر از همه عالم و دانشمند تن می‌دهد.

سازمانی که چون آیینه و امتداد دین‌ورزی و دانش بیکران امامان معصوم خود است، در بلند مدت بستر ساز نیابت خاص و آنگاه نیابت نائب عام برای رهبری شیعه در دو دوره غیبت صغری و کبری می‌شود.

مطالعه این دو جدول نشان می‌دهد که شیعه‌ای که در آغاز امامت امام سجاد(ع) در اقلیت و پراکندگی شدید است، در پایان دوران امامت امام کاظم(ع) به اوج گسترش جغرافیایی و اجتماعی می‌رسد و از یک شهر کوفه به تمامی جغرافیایی جهان اسلام و به ویژه عراق و ایران گسترش می‌یابد، البته در زمانه امامت امام کاظم(ع)، نوبت آزمایش خواص فرا می‌رسد تا در مسیر مسئولیت پذیری، آسیب‌های احتمالی سازمان مدیریت واسطه‌ای وکالت روشن شود.

ماجرای ریزش برخی از خواص دنیازده با نام واقفیه در آغاز امامت امام رضا، در کنار مدیریت علمی_اجتماعی حساب شده امام هشتم باعث می‌شود که خواص و عموم شیعیان از آن پس به چنان بلوغی نسبت به ضعف های داخلی و تهدیدهای بیرونی برسند که خیلی زود در مواجهه با رویداد آغاز امامت امامان بعدی مسأله امامت در کودکی را بر مبنای آموزه‌های عقلی_قرآنی_حدیثی و مشاهده کمالات امامان (با وجود سن کم آن‌ها) به راحتی بپذیرند.