آيا از آيه شريفه «وَ نُرِيدُ أَنْ نَمُنَّ عَلَى الَّذِينَ اسْتُضْعِفُوا فِي الْأَرْضِ وَ نَجْعَلَهُمْ أَئِمَّةً وَ نَجْعَلَهُمُ الْوارِثِينَ» مي توان به عنوان دال بر وجود و ظهور حضرت مهدي (عج) استفاده نمود و مربوط به كدام سوره مي باشد؟

پاسخ :

خداوند تبارك و تعالي مي فرمايد:
«وَ نُرِيدُ أَنْ نَمُنَّ عَلَى الَّذِينَ اسْتُضْعِفُوا فِي الْأَرْضِ وَ نَجْعَلَهُمْ أَئِمَّةً وَ نَجْعَلَهُمُ الْوارِثِينَ»[1]
«و اراده ما بر اين قرار گرفته است كه به مستضعفين نعمت بخشيم و آنها را پيشوايان و وارثين روي زمين قرار دهيم.
حضرت علي ـ عليه السلام ـ مي فرمايد: «دنيا پس از چموشي و سركشي ـ همچون شتري كه از دادن شير به دوشنده اش خودداري مي كند و براي بچه اش نگه مي دارد ـ به ما روي مي آورد و... و سپس آيه «و نريد ان نمن را تلاوت فرمود»[2]
همچنين حضرت علي ـ عليه السلام ـ در تفسير آيه شريفه فوق مي فرمايد:
«اين گروه آل محمد هستند، خداوند مهدي آنها را بعد از زحمت و فشاري كه بر آنان وارد مي شود بر مي انگيزد و به آنها عزت مي دهد و دشمنانشان را ذليل و خوار مي كند.»[3]
بنابراين، با توجه به اين دو روايت و ديگر روايات ذيل آيه شريفه مي توان دريافت كه اين آيه بشارتي است به مستضعفان (كساني كه اگرچه نيروي بالفعل و بالقوه دارند اما از ناحيه جباران و ظالمان در فشار و سختي بسر مي برند) كه سرانجام، روزي مهدي آل محمد ظهور خواهد كرد و همراه با مبارزه و جهاد مستضعفان بنياد ستمكاران و ظالمان ريشه كن خواهد شد و مستضعفان عزت خود را باز خواهند يافت و نجات پيدا كرده و حكومت عدل جهاني در سراسر گيتي گسترده مي شود.
آري اين آيه بشارتي است براي همه انسانهاي آزاده و عدالت خواه كه پيروزي نهائي از آنِ محرومان و مستضعفان و مظلومان است و سنت خداوند به اين تعلق گرفته است كه فرزندي از سلالة پاك رسول الله ظهور كند و با همراهي ياراني توانمند و بي همتا جهان را متحول سازد و همة ظلمها، تبعيض ها و... را از ريشه بر كند.
اما نكته اي كه قابل ذكر است اينكه اگر چه آيه و آيه بعد از آن خطاب به بني اسرائيل است و بشارت مي دهد كه خداوند آنان را همراه با مبارزات خود از يوغ فرعونيان رهانيد امّا «به صورت يك قانون كلي و در شكل فعل مضارع و مستمر بيان شده است، تا تصور نشود اختصاص به مستضعفان بني اسرائيل و حكومت فرعونيان داشته و مي گويد ما مي خواهيم چنين كنيم...
يعني فرعون مي خواست بني اسرائيل را تار و مار كند، امّا ما مي خواستيم آنها قوي و پيروز شوند.»[4]
خلاصه سخن آنكه آيه شريفه با عنايت به احاديث پرشمار، دلالت بر ظهور منجي مصلح (حضرت مهدي (عج) دارد.
منابع جهت مطالعه بيشتر:
تفاسير الميزان، نمونه و... ذيل آيه شريفه 5 قصص.
حديث:
امام صادق ـ عليه السلام ـ فرمود:
«همانا زمين در هيچ حالي از امام خالي نگردد، براي آنكه اگر مؤمنين چيزي (از اصول يا فروع دين) افزودند آن را برگرداند و اگر چيزي كم كردند، براي آنها تكميل نمايد.»
الكافي، ج اول، كتاب الحجه، باب ان الارض لا تخلوا من حجة، حديث 2

• [1] . سورة قصص، آيه 5.
• [2] . نهج البلاغه، كلمات قصار، شماره 209.
• [3] . تفسير نمونه، جمعي از نويسندگان، ج 16، ص 18، بنقل از تفسير نورالثقلين، ج 4، ص 110.
• [4] . تفسير نمونه، ج 16، ص 15.
• اندیشه قم