از جاهليت عرب تا جاهليت غرب

(بسم الله الرحمن الرحیم)

از زماني كه دور جديد پروژه تقدس‌زدايي از ارزش‌هاي اسلامي در قالب توليد و پخش فيلم موهن به ساحت مقدس پيامبر گرامي اسلام(ص) آغاز شد و با انتشار كاريكاتورهاي موهن در نشريه فرانسوي شارلي ابدو ادامه يافت، اين موضوع از ابعاد مختلف از جمله تقارن اين اقدامات با واقعه ۱۱ سپتامبر سال ۲۰۰۱ امريكا يا موج بيداري اسلامي در منطقه مورد بررسي و كنكاش قرار گرفته است اما شايد يكي از موضوعاتي كه در اين زمينه مغفول واقع شده مقايسه اين اقدامات اهانت‌آميز با اهانت‌هاي مشابهي است كه در دوره جاهليت عرب وجود داشت.

اگر به گذشته برگرديم، مي‌بينيم اقدام زشت اهانت به ساحت مقدس پيامبر گرامي اسلام(ص) مسبوق به سابقه بوده اما سابقه‌اي كه در عهد جاهليت عرب ريشه داشت و آن زماني بود كه هنوز برخي از كفار به رسالت پيامبر ايمان نياورده بودند. اعراب عهد جاهليت اتهاماتي همچون «مجنون» به پيامبر نسبت مي‌دادند چنانكه قرآن در اين زمينه مي‌فرمايد: «و قالوا يا ايها الذي نزل عليه الذكر انك لمجنون؛ گفتند‎‌ اي كسي كه قرآن بر او نازل شده مسلما تو مجنون هستي.» در زماني كه يك چنين اتهاماتي به پيامبر نسبت داده مي‌شد زماني بود كه اعراب از داشتن هرگونه تمدن به دور بوده است. چنانكه ابن‌خلدون درباره اعراب قبل از پيامبر مي‌گويد: «خوي آنان غارتگري بود. هرچه را در دست ديگران مي‌يافتند مي‌ربودند و تاراج مي‌كردند و روزي آنان در پرتو نيزه‎ها فراهم مي‌آمد و در ربودن اموال ديگران، حد معيني قائل نبودند».

اما عرب دوره جاهليت با قبول اسلام از حكومت قبيله‎اي به حكومت جهاني قدم گذاشت، شكي نيست كه تأليف امتي واحد از قبايلي كه در طول تاريخ به نزاع و تخاصم و حمله و هجوم بر يكديگر عادت كرده بودند و خون يكديگر را مي‌ريختند، آن هم در مدتي‎ اندك، كاري بس بزرگ و معجزه‎اي اجتماعي و بي‎نظير است.

در واقع از زماني كه اعراب پا به عرصه تمدن گذاشت به اهانت‌هاي دوره جاهليت نيز پايان داده شد و در اين مدت حتي اگر كسي اسلام را نيز قبول نداشت جرئت اهانت آشكار به ارزش‌هاي اسلامي را نيز به خود نمي‌داد. در واقع تقدس‌زدايي از ارزش‌هاي اسلامي پروژه‌اي بود كه استارت آن با كتاب آيات شيطاني سلمان رشدي در انگليس زده شد و در سال‌هاي بعد با درج كاريكاتور در نشريات هلندي و دانماركي ادامه يافت تا اينكه با توليد و پخش فيلم موهن عليه ساحت مقدس پيامبر گرامي اسلام(ص) به امريكا نيز گسترش يافت.

جدا از اينكه چه اهداف و اغراض سياسي در پشت اين اهانت‌ها و تقدس‌زدايي از ارزش‌هاي اسلامي وجود دارد، هرچند خيلي‌ها اين اقدامات را واكنشي منفعلانه در برابر انقلاب اسلامي ايران و موج بيداري اسلامي تلقي مي‌كنند اما آنچه در اين ميان قابل تأمل است قرابتي است كه بين اهانت‌كنندگان به پيامبر گرامي اسلام(ص) در عهد جاهليت اعراب و متمدنان به اصطلاح امروزي غربي وجود دارد.

دقت در كنه و ماهيت اهانت‌هايي كه امروزه در كشورهاي به اصطلاح متمدن غربي به مقدسات اسلامي از جمله ساحت مقدس پيامبر گرامي اسلام(ص) صورت مي‌گيرد، نشان مي‌دهد كه اين اهانت‌ها شباهت و قرابت بيشتري با اهانت‌هايي پيدا مي‌كند كه در صدر اسلام از سوي برخي از معاندان و كفار به تأسي از فرهنگ دوره جاهليت اعراب صورت مي‌گرفت و اين نشان مي‌دهد كه كساني كه اين اهانت‌ها را انجام مي‌دهند خود را به اعراب دوره جاهليت تقليل داده‌اند هرچند كه به ظاهر ژست تجدد و متمدنانه به خود گرفته باشند.

• منبع: جوان آنلاین