آیا امام زمان ازدواج کرده است؟

(بسم الله الرحمن الرحیم)
آیا امام زمان ازدواج کرده است؟

درباره ازدواج امام مهدی علیه‌السلام دو نظر وجود دارد و هر کدام شواهدی دارند. در یک برداشت، می‌توان گفت آن حضرت ازدواج نکرده و اشکالی هم نخواهد داشت؛ زیرا این کار قطعاً به دلیل وجود مصالحی است که برای آن حضرت مطرح است. شاید از این جهت باشد که ازدواج و تشکیل خانواده با غیبت و خفای آن خضرت سازگازی ندارد. چون مسئله غیبت، مهمتر از ازدواج است می‌توان برای مصلحت بالاتر، مسئله مهم ازدواج را ترک کرد البته عمل به سنت پیامبر اکرم نیز می‌تواند بعد از ظهور و قیام انجام گیرد. بنابر قولی احتمال دارد ایشان در زمان غیبت صغرا ازدواج کرده باشد؛ اما با آغاز غیبت کبرا به دلیل مصالح مهم‌تر ازدواج را ترک کرده باشد. بعضی شواهد دال بر وجود همسر و فرزند برای اوست؛ از جمله:
۱. قواعد کلی؛ احکام کلی شریعت محمدی صلی‌الله‌علیه‌وآله ایجاب می‌کند که حضرت بقیة‌الله نیز مانند دیگر پیشوایان معصوم، تشکیل خانواده داده، از سنت جد بزرگوارش، حضرت محمد صلی‌الله‌علیه‌وآله پیروی کند. محدث نوری می‌گوید: «چگونه ترک خواهد نمود چنین سنت عظیمه جد بزرگوار خود را، با آن همه ترغیب و تحریضی که در فعل آن و تهدید و تخویف که در ترک آن شده است؟ سزاوارترین امت در اخذ به سنت پیامبر، امام هر عصر است و تاکنون کسی ترک آن را از خصایص آن جناب نشمرده است».
۲. روایات؛ در کتاب الغیبة، از مفضل‌بن‌عمر از امام صادق علیه‌السلام نقل شده است: «لا یطلع علی موضعه احد من ولده و لا غیره؛ بر مکان ایشان هیچ‌کس، حتی فرزندی از فرزندانش اطلاع ندارد».[۱] سید‌بن‌طاووس در جمال‌الاسبوع می‌گوید: «روایتی با سندهای متصل یافتم که حضرت ولی عصر را اولاد بسیاری هست که درشهرهای کرانه دریاها حاکم و والی هستند و در نیکی و بزرگواری، در رأس نیکان روزگار و در قله صفات ابرار و اخیار هستند».[۲] ابو‌بصیر از امام صادق علیه‌السلام نقل می‌کند: «گویا می‌بینم که قائم ما با خانواده‌اش در مسجد سهله اقامت گزیده است. ابوبصیر می‌گوید: گفتم: فدایت شوم! منزل قائم آنجاست؟ فرمود: آری».[۳] 
البته با بررسی‌های سندی و دلایل این روایات، به‌طور قطع نمی‌توان وجود فرزند را برای آن حضرت اثبات کرد. 
۳. دعاها؛ از امام رضا علیه‌السلام نقل شده که دعا می‌فرمود: «اللهم اعطه فی نفسه و اهله و ولده و ذریته و امته و جمیع رعیته ما تقر به عینه و تسر به نفسه؛ [۴] خدایا به او درباره خودش و خانواده‌اش و اولاد و فرزندانش و امتش و همه رعیتش، آن چیزی را عطا کن که چشم او را روشن کند و جانش را شادمان سازد». 
در بخشی از صلواتی که از ناحیه مقدسه صادر شده آمده است: «وصل علی ولیک و ولاه عهده و الأئمة من ولده و مد فی اعمارهم و زد فی آجالهم».[۵] 
این ادعیه به‌صورت کلی وجود زن و فرزند را برای آن حضرت مطرح می‌کنند، اما درباره همین ادعیه و الفاظ آنها نیز بین علما اختلاف نظر هست؛
۴. اسامی فرزندان امام؛
روایت انباری، گویای این مطلب است که آن حضرت فرزندانی دارد؛ بدین ترتیب:
۱. طاهر، فرمانروای یکی از جزایر (واقع در دریای مدیترانه)، به نام زاهره؛
۲. قاسم، فرمانروای جزیره رائقه؛
۳. ابراهیم، حاکم شهر صافیه؛
۴. عبدالرحمان، حاکم شهر طلوم؛
۵. هاشم، حاکم شهر عناطیس؛ 
داستان این شهر در بعضی از منابع ذکر شده است، ولی بی شباهت به افسانه نیست و مدرک معتبری هم ندارد.

در مقابل، برخی از علما، ازدواج و همسر و فرزند داشتن را منافی با امر غیبت و از لحاظ اجتماعی، قابل سوء‌استفاده دانسته‎اند. همچنین در روایتی نقل شده، به امام رضا‌‌ علیه‌السلام عرض کردند: «برای ما روایت شده که امام از دنیا نمی‌‎رود، تا آنکه نسل خود را ببیند». حضرت فرمود: آیا درباره این حدیث گفته نشده است که: «به جز قائم».[۶]
بنابراین، درباره ازدواج و همسر و فرزند داشتن حضرت یا نفی آن، به صورت قاطع، نمی‌‎توان سخن گفت. علاوه بر این‌که این مسأله، یکی از مباحث فرعی در میان مباحث مهدویت است که اطلاع نداشتن از آن، ضرری ندارد و پی‎گیری آن نیز ثمری ندارد.

پی‌نوشت‌ها
۱. الغیبه، شیخ طوسی، ص۱۶۲.
۲. جمال‌الاسبوع، سید‌‌بن‌طاووس، ص۵۱۲.
۳. المزار الکبیر، ابن مشهدی، ص۱۳۴.
۴. مصباح المجتهد و سلاح المتعبد، شیخ طوسی، ج۱، ص۴۱۰.
۵. المزار الکبیر، ابن مشهدی، ص ۶۷۰.
۶. رجال کشی، ص۴۶۵.

- لینک کوتاه این مطلب

» پورتال جامع مهدویت
تاریخ انتشار:2 دی 1393 - 1:48

نظر شما...
ورود به نسخه موبایل سایت عــــهــــد