آیا لقب «شریک القرآن» را به دیگر ائمه هم می‌توان نسبت داد؟

مفاد این حدیث در‌بردارنده نکات مهمی است:

۱. امامت که از باورهای بنیادین و مسلمات تشیع است پس از رسول اکرم، که مفسر و مبین قرآن بود، امامت همواره در کنار این کتاب آسمانی قرار گرفته و با عنایت به عصمت امام و لزوم تبیین و تفسیر احکام قرآن، هیچ‌گاه از قرآن جدا نگشته است؛ تا جایی که امام را قرآن ناطق نامیده‌اند.

۲. همراهی و همگامی عترت با قرآن، فقط در تفسیر و تبیین آن نیست، بلکه با توجه به نصوص، بین قرآن و عترت، مساوات و موازنه برقرار شده است. بدین معنا که این دو در تبیین احکام، برپایی قسط و عدالت در میان مردم، سازندگی‌های معنوی و اخلاقی و دیگر امور، با هم مشارکت دارند و همان‌گونه که قرآن میزان‌القسط[۲]، موعظه[۳]، عظیم[۴]، منار حکمت[۵]، شفیع، نور[۶]، عزیز[۷]، و ریسمان محکم [۸] است، اهل بیت نیز دارای چنین صفاتی هستند. 

۳. با‌توجه به این حدیث، در زمان حاضر هم، دوازدهمین معصوم، امام مهدی علیه‌السلام نیز می باشد. همراه و همگام با قرآن و در کنار قرآن است.

۴. مراد از عترت، فقط وجود اهل بیت نیست؛ بلکه قول، فعل و تقریرهای ائمه علیهم‌السلام هم در حوزه عترت می گنجد؛ پس همواره در کنار قرآن، و مفسر و مبین آن است. شیخ مفید به نقل از سید‌بن‌طاووس رحمهما‌الله می‌فرماید: امام در تبیین احکام شریف قرآن است. از آنجا که احکام الهی، غیرمتناهی و کتاب خدا متناهی است. و برای مجتهد هم علم به احکام میسر نیست‌، به امام نیاز است.[۹] با این بیانات روشن می‌شود که همه امامان شریک القرآن هستند و در‌نتیجه این لفظ می‌تواند بر همه آنها اطلاق شود و در برخی زیارت‌نامه‌ها، امام حسین علیه‌السلام به شریک القرآن خوانده شده است،[۱۰] ولی این تصریح دلیل بر آن نیست که این لفظ به امام حسین علیه‌السلام اختصاص داشته باشد، ولی در این زمان، غالباَ «شریک القرآن» بر امام مهدی علیه‌السلام اطلاق می‌شود. شاید به این جهت که امام این آن زمان، آن حضرت است و اوست که اکنون در این دنیا در کنار قرآن است. 

معرفی منابع برای مطالعه بیشتر

• مهدی در حدیث ثقلین، جمعی از نویسندگان؛

• قرآن و امام حسین علیه‌السلام، محسن قرائتی؛

• ره‌توشه مهدی‌یاوران، جمعی از نویسندگان.

---

_{پی‌نوشت‌ها}