آیا دعا و استغفار امامان در زندگی روزمره ما تأثیری دارد؟

دعاهای پیامبر اکرم، امامان ـ به‌خصوص امام زمان ـ آثار عام و تام دارد و شامل دنیا و آخرت می‌شود؛ چراکه دنیا و آخرت از نظر اسلام از یکدیگر جدا نیستند؛ اما باید دقت داشت که هیچ‌کار فیزیکی و متافیزیکی هرگز در جهان بی‌اثر نیست، به‌خصوص کوشش و فعالیت امام معصوم و انسان کامل.
امام و حجت خداوند حکیم ـ که خود نیز حکیم است ـ کار بی‌فایده انجام نمی‌دهد. تمامی فعالیت‌های آنان نتیجه‌بخش و مؤثر است و علاوه بر آنکه در بندگی خود آنان تأثیر بسزا دارد، در دیگران نیز مؤثر است. این مسأله شواهد عینی بسیار دارد که در تاریخ زندگانی امامان مشاهده می‌کنیم. یکی از حقوقی که ائمه عموماً و امام عصر خصوصاً بر شیعه دارند، حق دعاست. آنان در ادعیه و مناجات‌های خود، دوست‌داران خویش را فراموش نمی‌کنند.
در روزهای سخت برای آنان دعا کرده مشکلات بزرگ آنان را از سر راه بر می‌دارند. داستان سید‌بن‌طاووس معروف است که در پله‌های سرداب مطهر امام عصر، سحرگاهان صدای دلنشین محبوب پرده‌نشین را می‌شنود که می‌فرمود:
«خداوندا! آنها را در عزت، شوكت، حكومت و دولت ما زنده بدار».[۱]
نیز آن حضرت در توقیعی فرمود:
«ما در پی نگه‌داری آنیم و با خداوند راز و نیاز می‌کنیم. دل‌های اولیای ما آرام و مطمئن باشد».
مسأله دیگر اینکه نه‌تنها دعای امامان درباره ما مؤثر و مستجاب می‌شود، بلکه از نظر تفکرات دینی و مدارک اسلامی، هرکه در حق افراد دیگر دعا کند، مستجاب و مؤثر است. به عنوان نمونه دعای مظلوم درباره حامی و ناصر او، دعای پدر و مادر درباره فرزندان و دعای فرزند صالح درباره والدین و دعای مؤمن برای مؤمن. پیامبر و امامان، علاوه بر حقوق رهبری و امامت و نبوت، بر امت حق پدری دارند. پیامبر اکرم فرمود:

أنَا وَ عَلیٌّ أبوا هذه الأُمَّةِ.[۲]
من و علی دو پدر این امّت ایم.

پس دعای آنان در حق ما ـ که فرزندان روحانی آنانیم ـ مستجاب و مؤثر خواهد بود.
به علاوه، هراندازه که تکامل معنوی و روحی انسان دعاکننده بالاتر باشد، تأثیر دعای او بیشتر است و دعای افراد در مستجاب‌شدن گوناگون است؛ آنکه انسان والاست، دعایش برتر است و هم چنین هر اندازه که مقام بندگی و عبودیّت کسی برتر و بالاتر باشد، دعای او به اجابت نزدیک‌تر است. پس دعای امام زمان‌ که کامل‌ترین انسان و حجت روی زمین است، اگر درباره کسی دعا کند هرگز برنمی‌گردد. بسیاری از نعمت‌های ما در اثر دعای آن بزرگوار است.
بر این اساس، سزاوار چنان است که هر اندازه بتوانیم خود را برای شرایط دعای آن حضرت آماده کنیم؛ چراکه امکان استجابت آن بیشتر خواهد بود.

---

_{پی‌نوشت‌ها
۱. بحارالانوار، علامه مجلسی، ج۵۲، ص۶۱.
۲. کمال‌الدین، شیخ صدوق، ج۱، ص۲۶۱.}