آیا برخی از شیعیان، بعد از شهادت امام‌ حسن عسکری علیه‌السلام قائل به توقّف شدند؟

احمد کاتب می‌گوید: «برخی از مورّخین نقل کرده‌اند که بعضی از شیعیان قائل به توقّف و انقطاع امام شدند، آن‌گونه که بین رسل توقف بود. و از برخی روایات نیز استفاده می‌شود که ممکن است درصورتی‌که مردم مورد غضب الهی واقع شوند، امامت و امام مرتفع شده و منقطع گردد».
پاسخ:
۱. همان‌گونه که از کتب تواریخ و ملل و نحل استفاده می‌شود اکثر جامعه شیعی در آن زمان، معتقد به ولادت امام ‌زمان بودند.
۲. آن‌گونه که شیخ‌ مفید رحمه‌الله و دیگران اشاره کرده‌اند، گرچه بعد از وفات امام حسن ‌عسکری علیه‌السلام، شیعیان در ابتدا به چهارده فرقه متفرق شدند، ولی بعد از مدت کوتاهی با ارشادات علما و اصحاب، همگی بر اعتقاد به ولادت و وجود امام خود اتفاق نمودند.[۱]
۳. در مورد روایتی که ادعا کرده دلالت بر تحقق فترت و انقطاع امامت دارد، با دقت در آن، خلاف آنچه ادعا شده استفاده می‌شود؛ زیرا در آن روایت از امام ‌باقر علیه‌السلام نقل است که فرمود: «اذا غضب الله تبارک و تعالی علی خلقه نحانا عن جوارهم؛[۲] هرگاه خداوند تبارک و تعالی برخلقش غضب کند، ما را از جوارشان دور خواهد گرداند». این حدیث به‌خوبی دلالت بر وجود و غیبت امام ‌زمان دارد.
۴. اگر مجرد اختلاف، دلیل بر بطلان است، باید اختلاف در هر امری، از جمله اصل امامت و خلافت و نبوت را نیز دلیل بر بطلان آن دانست، درحالی‌که هیچ‌کس چنین ادعایی نکرده است. آیا پیامبر اکرم خبر نداده که امتش بعد از او به ۷۳ فرقه متفرّق خواهند شد!؟

---

^{پی‌نوشت‌ها
۱. ر.ک: الفصول المختاره، ص۳۲۵.
۲. کافی، کلینی، ج۱، ص۳۴۳، ح۳۱.}