(بسم الله الرحمن الرحیم)
غیبت صغرا از سال ۲۶۰هـ.ق. با شهادت امام یازدهم آغاز شد و تا سال ۳۲۹ هـ.ق. با درگذشت آخرین نایب خاص امام زمان، به پایان رسید؛ بنابراین مدت غیبت صغرا حدود ۶۹ سال بوده است. در غیبت صغرا نواب خاص آن حضرت با ایشان در تماس بودند و شیعیان میتوانستند مسایل و مشكلات خود را به عرض امام برسانند و به واسطه آنان پاسخ خود را از امام بگیرند و حتی گاهی به دیدار امام نایل شوند ازاینرو میتوان گفت، امام در این مدت، هم غایب بود و هم غایب نبود. این دوره را میتوان دوره آمادهسازی شیعیان برای غیبت كبرا دانست كه طی آن، ارتباط شیعیان با امام، حتی در همین حد نیز قطع شد و مسلمانان موظف شدند در امور خود به نایبان عام آن حضرت، یعنی فقهای واجد شرایط، رجوع كنند. اگر غیبت كبرا یكباره رخ میداد، ممكن بود موجب انحراف افكار گردد؛ زیرا اذهان آماده پذیرش آن نبود، اما زمینهسازیهای مدبرانه امامان پیشین و دوران غیبت صغرا، بهتدریج ذهنها را آماده غیبت كبرا کرد.
همچنین امكان ارتباط نایبان خاص با امام در دوران غیبت صغرا و نیز شرفیابی برخی از شیعیان به محضر آن حضرت در این دوره، مسأله ولادت و حیات آن حضرت را بیشتر تثبیت كرد؛ چون غایب شدن امام زمان، و رهبر جمعیت، آن هم در زمانی طولانی، امری است بس غریب و غیر مأنوس و باور كردن آن دشوار. از این جهت، پیغمبر و ائمه اطهار كمكم مردم را با این موضوع آشنا کردند و افكار را برای پذیرش آن آماده نمودند؛ لذا گاه و بیگاه از غیبتش سخن به میان آورده، گرفتاریهای مردم آن عصر، افكار و سرزنش منكرین و ثواب ثبات قدم و انتظار فرج را گوشزد میکردند گاهی هم با رفتارشان عملاًً شرایطی شبیه غیبت را فراهم میكردند.
مسعودی میگوید: امام هادی علیهالسلام با مردم كم معاشرت میكرد، جز با خواص اصحاب، با كسی تماس نمیگرفت. وقتی امام حسن عسكری علیهالسلام به امامت رسید، در اكثر اوقات از پشت پرده با مردم صحبت میكرد تا شیعیان برای پذیرش غیبت امام دوازدهم مهیا گردند.
معرفی منابع برای مطالعه بیشتر
• آیا درست است در مورد علّت غیبت پرسوجو كنیم، مهدی علیزاده؛
• درك فلسفه و اسرار غیبت، اسماعیل معتمد خراسانی؛
• ده انتقاد و پاسخ پیرامون غیبت امام مهدی، محمدبنمحمد مفید؛
• كشف الاستار عن وجه الغایب عن الابصار، محدث نوری.
آیا پیش از غیبت کبرا، غیبت صغرا ضروری بوده است؟
غیبت صغرا از سال ۲۶۰هـ.ق. با شهادت امام یازدهم آغاز شد و تا سال ۳۲۹ هـ.ق. با درگذشت آخرین نایب خاص امام زمان، به پایان رسید؛ بنابراین مدت غیبت صغرا حدود ۶۹ سال بوده است. در غیبت صغرا نواب خاص آن حضرت با ایشان در تماس بودند و شیعیان میتوانستند مسایل و مشكلات خود را به عرض امام برسانند و به واسطه آنان پاسخ خود را از امام بگیرند و حتی گاهی به دیدار امام نایل شوند ازاینرو میتوان گفت، امام در این مدت، هم غایب بود و هم غایب نبود. این دوره را میتوان دوره آمادهسازی شیعیان برای غیبت كبرا دانست كه طی آن، ارتباط شیعیان با امام، حتی در همین حد نیز قطع شد و مسلمانان موظف شدند در امور خود به نایبان عام آن حضرت، یعنی فقهای واجد شرایط، رجوع كنند. اگر غیبت كبرا یكباره رخ میداد، ممكن بود موجب انحراف افكار گردد؛ زیرا اذهان آماده پذیرش آن نبود، اما زمینهسازیهای مدبرانه امامان پیشین و دوران غیبت صغرا، بهتدریج ذهنها را آماده غیبت كبرا کرد.
همچنین امكان ارتباط نایبان خاص با امام در دوران غیبت صغرا و نیز شرفیابی برخی از شیعیان به محضر آن حضرت در این دوره، مسأله ولادت و حیات آن حضرت را بیشتر تثبیت كرد؛ چون غایب شدن امام زمان، و رهبر جمعیت، آن هم در زمانی طولانی، امری است بس غریب و غیر مأنوس و باور كردن آن دشوار. از این جهت، پیغمبر و ائمه اطهار كمكم مردم را با این موضوع آشنا کردند و افكار را برای پذیرش آن آماده نمودند؛ لذا گاه و بیگاه از غیبتش سخن به میان آورده، گرفتاریهای مردم آن عصر، افكار و سرزنش منكرین و ثواب ثبات قدم و انتظار فرج را گوشزد میکردند گاهی هم با رفتارشان عملاًً شرایطی شبیه غیبت را فراهم میكردند.
مسعودی میگوید: امام هادی علیهالسلام با مردم كم معاشرت میكرد، جز با خواص اصحاب، با كسی تماس نمیگرفت. وقتی امام حسن عسكری علیهالسلام به امامت رسید، در اكثر اوقات از پشت پرده با مردم صحبت میكرد تا شیعیان برای پذیرش غیبت امام دوازدهم مهیا گردند.
معرفی منابع برای مطالعه بیشتر
• آیا درست است در مورد علّت غیبت پرسوجو كنیم، مهدی علیزاده؛
• درك فلسفه و اسرار غیبت، اسماعیل معتمد خراسانی؛
• ده انتقاد و پاسخ پیرامون غیبت امام مهدی، محمدبنمحمد مفید؛
• كشف الاستار عن وجه الغایب عن الابصار، محدث نوری.
- لینک کوتاه این مطلب
تاریخ انتشار:25 فروردین 1394 - 20:56
مطالب مرتبط...
- آیا نواب عام امام عصر، در زمان غیبت کبرا با آن حضرت ارتباط دارند؟
- در صورت امکان رؤیت در عصر غیبت کبرا، چه فرقی بین این غیبت با غیبت صغرا است؟
- چرا امام مهدی علیهالسلام در زمان غیبت کبرا نایب خاص ندارد؟
- غیبت حضرت مهدی علیهالسلام از چه زمانی بوده است؟
- غیبت صغرا و کبرا یعنی چه و فرق آن دو چیست؟
همچنین ببینید...
نظر شما...