برای همه ما پیش آمده است که نماز خود را به علت فراموشی کمی با تأخیر از زمانش خواندهایم؛ اما گاهی هم به کلی فراموش کردیم که باید نماز بخوانیم؛ این موضوع دلیلی دارد که قرآن از آن پرده برداشته است.
سوره مبارکه «ماعون» شرح رذائل اخلاقی حاصل از انکار «معاد» است.
پیش از این با استفاده از محتوای این سوره و بهرهگیری از تفسیر «نمونه» گفتیم که یکی از پیامدهای انکار معاد «راندن یتیمان با خشونت» و « عدم تشویق دیگران به اطعام مستمندان» است.
در ادامه آیات این سوره، خداوند «به فراموشی سپردن نماز» را از دیگر نتایج انکار معاد معرفی میکند و میفرماید: «فَوَیْلٌ لِّلْمُصَلِّینَ؛ پس واى بر نمازگزارانى (4) الَّذِینَ هُمْ عَن صَلَاتِهِمْ سَاهُونَ؛ که از نمازشان غافلند (5)».
این افراد نه ارزشى براى آن قائلند، نه به اوقاتش اهمیتى مىدهند، و نه ارکان و شرائط و آدابش را رعایت مىکنند.
این غفلت همراه با تقصیر است
«ساهُون» از ماده «سهو» در اصل به معنى خطایى است که از روى غفلت سرزند، خواه در فراهم کردن مقدماتش مقصر باشد یا نه، البته در صورت اول معذور نیست، و در صورت دوم معذور است، ولى در اینجا منظور سهو توأم با تقصیر است.
باید توجه داشت که نمىفرماید: «در نمازشان سهو مىکنند» چون سهو در نماز به هر حال براى هر کس واقع مىشود، بلکه مىفرماید: «از اصل نماز سهو مىکنند» و کل آن را به دست فراموشى مىسپرند.
روشن است، این مطلب اگر یک یا چندبار اتفاق بیفتد، ممکن است از قصور باشد، اما کسى که پیوسته نماز را فراموش مىکند و آن را به دست فراموشى مىسپارد، پیداست که براى آن اهمیتى قائل نیست، و یا اصلاً به آن ایمان ندارد، و اگر گهگاه نماز مىخواند، از ترس زبان مردم و مانند آن است.
در این که، منظور از «ساهُون» در اینجا چیست؛ علاوه بر آنچه در بالا گفتیم، تفسیرهاى دیگرى نیز گفتهاند، از جمله، این که: منظور تأخیر انداختن نماز از وقت فضیلت است.
منظور اشاره به منافقانى است که نه براى نماز ثوابى معتقد بودند و نه براى ترک آن عقاب.
منظور کسانى است که در نمازهاى خود ریا مىکنند (در حالى که این معنى در آیه بعد مىآید).
- منبع: فارس