زمینه‌های تضییع حقوق مردم/ از بخشش کردن پشیمان نشوید

در ادامه بخشی از تفسیر قرآن حجت‌الاسلام قرائتی در برنامه درس‌هایی از قرآن با موضوع «حق مردم» که در 30 اردیبهشت ماه سال 1378 ایراد شده است، تقدیم می‌شود.

مسجد باید تا 2 کیلومتر خانه‌های اطراف خود را بیمه کند 

- حدیثی است: «لَا ضَرَرَ وَ لَا إِضْرَارَ فِی الْإِسْلَامِ»(من‏ لایحضره‏ الفقیه، ج‏4، ص‏334) یعنی هر کاری که برای مردم ضرر دارد نباید انجام داد این یک قاعده فقهی است که باید هر مسلمانی آن را حفظ داشته باشد.

- سستی بد است، قرآن دو مرتبه فرموده است: «خُذِ الْکِتابَ بِقُوَّةٍ» مریم/12 اگرمی‌خواهی به قرآن عمل کنی جدی باش. قرآن درباره مسجدی می‌فرماید، باید برنامه‌های جدی داشته باشد که مخالفین و هرزه‌ها در اطراف مسجد نتوانند خلاف کنند و از آدم‌هایی جدی و حزب‌اللهی نسبت به هرزگی ترس داشته باشند، مسجد باید تا 2 کیلومتر خانه‌های اطراف خود را بیمه کند تا ثابت شود که مسجد زنده است.

- قرآن از آنها که نماز را با کسالت و زکات را با کراهت انجام می‌دهند انتقاد می‌کند و لذا تعبیرات نماز «حَی» داریم یعنی بشتاب با جدیت نه باسستی و یا «فَاسْعَوْا إِلى‏ ذِکْرِ اللَّهِ» جمعه/9 و«عَجِّلُوا» یعنی نماز باید با نشاط باشد.

 زمینه‌های تضییع و از بین رفتن حق مردم/ عیب‌جویان را از خود دور کنید

- «یا أَیُّهَا الَّذینَ آمَنُوا إِذا تَدایَنْتُمْ بِدَیْنٍ إِلى‏ أَجَلٍ مُسَمًّى فَاکْتُبُوهُ وَ لْیَکْتُبْ بَیْنَکُمْ کاتِبٌ بِالْعَدْلِ» بقره/282 ما در کل قرآن آیه به این بزرگی نداریم ازکلمه «إِذا تَدایَنْتُمْ» شروع می‌شود. میفرماید درتمام موارد ردوبدل مالی«فَاکْتُبُوهُ» بنویسید یا «وَ لْیَکْتُبْ بَیْنَکُمْ کاتِبٌ بِالْعَدْلِ» این را بنویس. بنویس در زمانی است که به قول شهید مطهری در کل حجاز 17 باسواد بود و در شهر مکه 1 باسواد هم نبود. در زمانی که باسواد کم بود در قرآن با این جدیت نوشتن مطرح شده است.

- زمینه‌های تضییع و از بین رفتن حق مردم چند مورد است؛ الف: دلسوزی نابجا و روابط؛ ب: مغالطه و تشبیه، ج: قبول هر سخن، د: رها بودن غرائز، ح: بهانه اضطرار.

- بر عفوها و بخشش‌ها افسوس نخورید و پشیمان نشوید. امیرالمومنین علی علیه السلام می‌فرماید: «وَ لَا تَنْدَمَنَّ عَلَى عَفْوٍ»(نهج‏البلاغه، نامه‏53) از بخشش کردن پشیمان نشوید. 

- اگر می‌خواهید حق مردم حفظ شود عیب‌جویان را از خود دور کنید.  یکی از چیزهایی که حق را از بین می‌برد، شوخی نابجا و رعایت نکردن احترام متقابل است؛ حدیث می‌فرماید: «وَ لَا تُضِیعَنَّ حَقَّ أَخِیکَ اتِّکَالًا عَلَى مَا بَیْنَکَ وَ بَیْنَهُ»(نهج‏البلاغه، نامه‏31). امام سجاد(ع) در دعاهایی که برای شب‌های رمضان می‌خوانده می‌فرماید: «وَ مِنْ أَیْدِی الْخُصَمَاءِ غَداً مَنْ یُخَلِّصُنِى»(مصباح ‏المتهجد، ص‏590) خدایا فردای قیامت از دست دشمنانی که حق آنها را از بین برده‌ام چگونه خلاصی یابم.