اظهار نظر نادرست ابن تیمیه درباره حدیث غدیر خم

یکی از شبهاتی که ابن تیمیه (شیخ و بزرگِ وهابیت) مطرح کرده این است که گفته است: حدیث غدیر «من کُنت مولاه فَعَلىّ مولاه» در صحاح وجود ندارد. ولى علما آن را نقل کرده‏‌اند و مردم در صحت آن اختلاف دارند. (منهاج السنه، ج 7، ص 319)

پاسخ: اولا ترمذى این حدیث را در سنن خود (یکی از صحاح سته) نقل کرده و آن را صحیح دانسته است.

عبارت این است: حدثنا محمد بن بَشَّارٍ حدثنا محمد بن جَعْفَرٍ حدثنا شُعْبَةُ عن سَلَمَةَ بن کُهَیْلٍ قَال سمعت أَبَا الطُّفَیْلِ یحدث عن أبی سَرِیحَةَ أو زَیْدِ بن أَرْقَمَ شَکَّ شُعْبَةُ عن النبی صلى الله علیه وسلم قال: «من کنت مَوْلَاهُ فَعَلِیٌّ مَوْلَاهُ».

قال: أبو عِیسَى هذا حَدِیثٌ حَسَنٌ صحیح وقد رَوَى شُعْبَةُ هذا الحدیث عن مَیْمُونٍ أبی عبد اللَّهِ عن زَیْدِ بن أَرْقَمَ عن النبی صلى الله علیه وسلم و أبو سَرِیحَةَ هو حُذَیْفَةُ بن أَسِیدٍ الْغِفَارِیُّ صَاحِبُ النبی.

از رسول خدا نقل کرده‌‌اند که آن حضرت فرمود: «هر کس من مولای او هستم ، پس علی مولای او است» .

این حدیث حسن و صحیح است، شعبه این روایت را از میمون بن عبد الله از زید بن أرقم از رسول خدا صلی الله علیه واله نقل کرده است. أبو سریحه همان حذیفة بن أسید غفاری صحابی رسول خدا است.

(الترمذی، محمد بن عیسى أبو عیسى السلمی (متوفای279هـ) ، سنن الترمذی ، ج 5 ، ص 633 ، ح3713 ، بَاب مَنَاقِبِ عَلِیِّ بن أبی طَالِبٍ رضی الله عنه ، تحقیق : أحمد محمد شاکر وآخرون ، ناشر : دار إحیاء التراث العربی - بیروت)

محمد ناصر البانی بعد از نقل این روایت می‌‌گوید: أخرجه الترمذی و قال: «حدیث حسن صحیح». قلت: و إسناده صحیح على شرط الشیخین.

یعنی ترمذی آن را نقل کرده و گفته است که این روایت حسن و صحیح است و من می‌‌گویم که سند آن با شرائطی که بخاری و مسلم برای صحت روایت قائل هستند، صحیح است.

(الألبانی، محمد ناصر، سلسلة الأحادیث الصحیحة، ج4 ، ص331ـ 332 ، ناشر: مکتبة المعارف ـ الریاض.)

ثانیا کار ابن‏ تیمیه در تضعیف این حدیث و احادیث دیگرى که در مدح اهل بیت علیهم‌السلام به خصوص على‏ بن ابى‏‌طالب علیه‌السلام وارد شده؛ به جایى رسیده که حتى البانى- که از اتباع او در مسایل اعتقادى است- تصریح کرده وى در تضعیف احادیث سرعت داشته بدون آن که طرق آن را مورد بررسى قرار دهد. (سلسلة الاحادیث الصحیحة، ح 1750)

در حقیقت ابن ‏تیمیه به خاطر دشمنى با شیعه و اهل بیت علیهم‌السلام در صدد تضعیف بدون دلیل تمام احادیث فضایل و مقامات اهل بیت علیهم‌السلام و در رأس آنان امام على علیه‌السلام بر آمده است. (نقدى بر افکار ابن تیمیه، ص 41)

همچنین ابن‏ تیمیه گفته: جمله «اللهم وال من والاه، و عاد من عاداه وانصر من نصره واخذل من خذله» از نظر تمام آگاهان به حدیث دروغ است. (منهاج السنه، ج 7، ص 55)

در پاسخ گفته می‌شود: چگونه ابن ‏تیمیه چنین ادعایى کرده در حالى که بسیارى از بزرگان حدیث از اهل سنّت مثل احمد بن حنبل (مسند احمد، ج 1، ص 118 و 119 و 152)، نسائى (سنن نسائى، ج 5، ص 132 و 134 و 136 و 154)، ابن ابى شیبه (المصنف، ج 6، ص 366 و 368)، طبرانى (المعجم الکبیر، ج 5، ص 166؛ المعجم الصغیر، ج 1، ص 119)، حاکم نیشابورى (مستدرک حاکم، ج 3، ص 118) و ... آن را نقل کرده‌‌‏اند.

آیا اینان از محدثین اهل سنت نیستند و به پیامبر دروغ نسبت داده‌‏اند؟!

به علاوه بزرگانى چون ابن‏ حبان، حاکم نیشابورى و ضیاء مقدسى با سند صحیح این ذیل را نقل یا تصریح به صحت آن نموده‌‏اند.

ناصر البانى هم حدیث غدیر را با ذیلش در کتاب «سلسلة الاحادیث الصحیحه» آورده و آن را از طرق‏ مختلف تصحیح نموده و در آخر مى‌‏گوید: «شیخ الاسلام ابن‏ تیمیه ذیل حدیث غدیر را تضعیف و گمان نموده دروغ است. این مبالغات او در نتیجه تسریعش در تضعیف احادیث پدید آمده؛ قبل از آن ‏که طرق آن را جمع کرده و در آنها دقت نظر کند». (سلسلة الاحادیث الصحیحه، ج 4، ص 346)

ابن حجر نیز در «لسان المیزان» در ترجمه ابن ‏مطهر حلى مى‌‏گوید: «ابن تیمیّه در رد احادیثى که ابن مطهر نقل کرده؛ بسیار بر آنها حمله مى‏‌کند. ولى در ردیه خود بر احادیث، بسیارى از احادیث خوب را که در حال نوشتن کتابش به یاد نداشته رد نموده. زیرا به جهت گستردگى محفوظاتش تنها به آن ‏چه در سینه داشته اتکا کرده. حال آن ‏که انسان فراموش کار است». (لسان المیزان، ج 6، ص 319؛ نقدى بر افکار ابن تیمیه، ص 41)