(بسم الله الرحمن الرحیم)
ج ـ تمايلات عالي: از قبيل حقيقت جويي و خيرطلبي و حس ديني و پرستش و رسيدن و يافتن كامل مطلق و فاني شدن در معبود حقيقي، و به تعبير ديگر وصل يا رسيدن و ...
اثبات وجود گرايش به مبدأ هستي و پرستش او در فطرت انسان از چند راه ممكن است.
1- تصريح دانشمندان.
2- عشق به كمال مطلق.
3- اميد به قدرتي برتر.
4- احساس نياز.
5- بديهي اولي است.
6- فطري منطقي است.
7- معلوم حضوري است.
اين امر از دو را ه قابل اثبات است:
1- وجود اين ميل و اميد به واسطه در انسان بديهي است.
2- وجود انسان كامل كه ناطق و هادي به كتاب و سنت صامت است ضروري است به نص آيات قرآن و روايات:
خداوند متعال مي فرمايد: «و من قبله كتاب موسي اماما و رحمه»؛ (1) «و پيش از آن، كتاب موسي پيشوا و رحمت بود».
و نيز مي فرمايد: «صحف ابراهيم و موسي»؛ (2) «كتب ابراهيم و موسي».
و نيز مي فرمايد: «و اذ ابتلي ابراهيم ربه بكلمات فأتمهن قال اني جاعلك للناس اماما قال و من ذريتي قال لا ينال عهدي الظالمين»؛ (3) «[بخاطر آوريد] هنگامي كه خداوند ابراهيم را با وسايل گوناگوني آزمود. و او به خوبي از عهده ي اين آزمايش ها برآمد. خداوند به او فرمود: من تو را پيشوا و امام مردم قرار دادم».
از اين آيات استفاده مي شود كه كتاب خدا اگرچه امام است از آن جهت كه صامت و ساكت است كافي نيست و لذا به امام ناطق نياز دارد.
رسول خدا فرمود: «اني قد تركت فيكم الثقلين احدهما اكبر من الآخر: كتاب الله و عترتي...»؛ (4) «همانا من در ميان شما دو شيء گران بها مي گذارم، يكي از آن دو از ديگري بزرگ تر است: كتاب خدا و عترتم...».
يك مثال مفيد ما را به مقصد نزديكتر مي كند: عطش به آب و تشنگي به اين ماده ي حياتي دليل وجود آب در خارج است. اگر آب نبود پس ما هم احساس تشنگي نمي كرديم. از اين بالاتر مي گوييم: اصلا وجود آب دليل عطش و تشنگي ماست. يعني اگر ارگانيزم و ساختار ما آب را نچشيده بود احساس عطش وجود نداشت. لذا در دعاي ندبه مكرر به لفظ أين يعني كجاست حضرت را مي خوانيم.
پرسش: به چه دليل مي توان اثبات كرد كه اين تمايلات فطري واقع نما بوده و وجود كمال مطلق و انسان كامل معصوم را اثبات مي كند؟
پاسخ: دلالت تمايل به كمال مطلق و انسان كامل معصوم بر واقعيت داشتن آن را به دو صورت مي توان تصوير كرد:
1- با مراجعه به ساير تمايلات فطري و غريزي روشن مي شود كه همگي ناظر به واقعيات و كاشف از آن هاست و امور خيالي نيست به دليل قاعده ي: (حكم الامثال فيما يجوز و فيما لا يجوز واحد)، به اين بيان كه اگر اين تمايل واقعيت ندارد ساير تمايلات نيز واقعيت ندارد و اگر ساير تمايلات واقعيت دارد اين تمايل نيز واقعيت دارد.
2- محبت و عشق و ميل انسان به كمال مطلق و انسان كامل معصوم از امور ذات الاضافه است و تحقق آن بدون تحقق مضاف اليه ممكن نيست، پس اگر اين ميل و عشق در انسان وجود دارد متعلق و مضاف اليه آن نيز بالفعل موجود است.
مرحوم شهيد مطهري نيز به همين دليل بر ضرورت بقاء و ادامه ي حيات براي انسان و ضرورت حيات در عالم ديگر استدلال نموده است. ما نيز به همين دليل مي توانيم بر ضرورت حكومت عدل توحيدي عالمي استدلال نماييم كه در بحث «فلسفه ي حكومت عدل جهاني توحيدي» به آن اشاره نموديم.
پی نوشت:
2- برهان فطرت
مقدمه ي اول
الف ـ تمايلات شخصي: مانند خود دوستي، و ارضاء عزت نفس.
ج ـ تمايلات عالي: از قبيل حقيقت جويي و خيرطلبي و حس ديني و پرستش و رسيدن و يافتن كامل مطلق و فاني شدن در معبود حقيقي، و به تعبير ديگر وصل يا رسيدن و ...
اثبات وجود گرايش به مبدأ هستي و پرستش او در فطرت انسان از چند راه ممكن است.
1- تصريح دانشمندان.
2- عشق به كمال مطلق.
3- اميد به قدرتي برتر.
4- احساس نياز.
5- بديهي اولي است.
6- فطري منطقي است.
7- معلوم حضوري است.
مقدمه ي دوم
الف ـ وضع قوانين تشريعي و تبيين آن ها (هدايت تشريعي)
اين امر از دو را ه قابل اثبات است:
1- وجود اين ميل و اميد به واسطه در انسان بديهي است.
2- وجود انسان كامل كه ناطق و هادي به كتاب و سنت صامت است ضروري است به نص آيات قرآن و روايات:
خداوند متعال مي فرمايد: «و من قبله كتاب موسي اماما و رحمه»؛ (1) «و پيش از آن، كتاب موسي پيشوا و رحمت بود».
و نيز مي فرمايد: «صحف ابراهيم و موسي»؛ (2) «كتب ابراهيم و موسي».
و نيز مي فرمايد: «و اذ ابتلي ابراهيم ربه بكلمات فأتمهن قال اني جاعلك للناس اماما قال و من ذريتي قال لا ينال عهدي الظالمين»؛ (3) «[بخاطر آوريد] هنگامي كه خداوند ابراهيم را با وسايل گوناگوني آزمود. و او به خوبي از عهده ي اين آزمايش ها برآمد. خداوند به او فرمود: من تو را پيشوا و امام مردم قرار دادم».
از اين آيات استفاده مي شود كه كتاب خدا اگرچه امام است از آن جهت كه صامت و ساكت است كافي نيست و لذا به امام ناطق نياز دارد.
رسول خدا فرمود: «اني قد تركت فيكم الثقلين احدهما اكبر من الآخر: كتاب الله و عترتي...»؛ (4) «همانا من در ميان شما دو شيء گران بها مي گذارم، يكي از آن دو از ديگري بزرگ تر است: كتاب خدا و عترتم...».
مقدمه ي سوم
يك مثال مفيد ما را به مقصد نزديكتر مي كند: عطش به آب و تشنگي به اين ماده ي حياتي دليل وجود آب در خارج است. اگر آب نبود پس ما هم احساس تشنگي نمي كرديم. از اين بالاتر مي گوييم: اصلا وجود آب دليل عطش و تشنگي ماست. يعني اگر ارگانيزم و ساختار ما آب را نچشيده بود احساس عطش وجود نداشت. لذا در دعاي ندبه مكرر به لفظ أين يعني كجاست حضرت را مي خوانيم.
پرسش: به چه دليل مي توان اثبات كرد كه اين تمايلات فطري واقع نما بوده و وجود كمال مطلق و انسان كامل معصوم را اثبات مي كند؟
پاسخ: دلالت تمايل به كمال مطلق و انسان كامل معصوم بر واقعيت داشتن آن را به دو صورت مي توان تصوير كرد:
1- با مراجعه به ساير تمايلات فطري و غريزي روشن مي شود كه همگي ناظر به واقعيات و كاشف از آن هاست و امور خيالي نيست به دليل قاعده ي: (حكم الامثال فيما يجوز و فيما لا يجوز واحد)، به اين بيان كه اگر اين تمايل واقعيت ندارد ساير تمايلات نيز واقعيت ندارد و اگر ساير تمايلات واقعيت دارد اين تمايل نيز واقعيت دارد.
2- محبت و عشق و ميل انسان به كمال مطلق و انسان كامل معصوم از امور ذات الاضافه است و تحقق آن بدون تحقق مضاف اليه ممكن نيست، پس اگر اين ميل و عشق در انسان وجود دارد متعلق و مضاف اليه آن نيز بالفعل موجود است.
مرحوم شهيد مطهري نيز به همين دليل بر ضرورت بقاء و ادامه ي حيات براي انسان و ضرورت حيات در عالم ديگر استدلال نموده است. ما نيز به همين دليل مي توانيم بر ضرورت حكومت عدل توحيدي عالمي استدلال نماييم كه در بحث «فلسفه ي حكومت عدل جهاني توحيدي» به آن اشاره نموديم.
پی نوشت:
1. سوره احقاف، آيه 12.
2. سوره اعلي، آيه 19.
3. سوره بقره، آيه 124.
4. مستدرك حاكم، ج 3، ص 109.
- لینک کوتاه این مطلب
تاریخ انتشار:21 خرداد 1393 - 14:41
مطالب مرتبط...
- آیا از راه فطرت میتوان ضرورت برپایی حکومت عدل جهانی را اثبات کرد؟
- برهان فطرت بر وجود امام زمان را چگونه تقریر میکنید؟
- زمينههای پيدايش شيطان پرستی
- اثبات خدا با زبان ساده
- من شيعه دوازده امامي هستم ولي نمي دانم چرا بعضي موارد به وجود امام زمان (عج) در پس پرده غيبت يقين حاصل نمي كنم البته قبول دارم لطفاً راهكاري ارائه فرماييد به اين مهم اطمينان قلبي حاصل كنم؟
همچنین ببینید...
نظر شما...