احوال مردم آخرالزمان به روایت امیرالمؤمنین(ع)

پس از رحلت رسول‌خدا(ص) طرح آموزه‌های مهدویت، از سوی امام علی‌(ع)ادامه یافت، پس از طرح مباحث عام در قرآن و آموزش‌های گسترده و همه‌ جانبه رسول‌(ص)، طرح این آموزه‌ها از سوی سایر ائمه هدی(ع) نیز ادامه یافت، تأکید بر وقوع فتنه‌ها و شمارش آن‌ها تا قیام قائم، ترسیم اوضاع بد آینده و عصر غیبت و حکمت آن؛ جامعه جوان شیعی در عصر خلافت علی(ع) از حضور امام معصوم بهره‌مند است و تصویری از آینده پرفراز و نشیب خود ندارد؛ آینده‌ای که در آن حکومت‌های جور با فتنه‌های رنگارنگ، این جامعه جوان را به چالش خواهد کشید. بی‌خبری و ناآمادگی برای آینده می‌تواند زمینه‌ساز حرکت‌های کور باشد و انحطاط و انهدام را به دنبال آورد.

در این میان تأکیدهای علی(ع)بر وقوع فتنه‌های گسترده در آینده، شناخت و توجه، آمادگی و حتی انتظار را به دنبال آورد و ظرفیت و تحمل را افزایش داد، این آگاهی‌های پیشاپیش حتی توانست ایمان و تسلیم مؤمنان را افزایش دهد، به مناسبت عید سعید غدیرخم تنها به گوشه‌ای از احادیث مهدوی امیرالمؤمنین(ع) اشاره می‌کنیم:

*امام علی(ع) از نسب امام مهدی(عج) می‌گوید

در لابلاى سخنان امام على(ع) روایات زیادى در زمینه معرفى نسب امام زمان‏(عج) به چشم مى‏‌خورد که به یک بیان مجموعه این قبیل از روایات به سه دسته تقسیم مى‏‌شوند. در بخشى از آن‌ها او را فرزند خودشان معرفى مى‏‌کنند، در قسمتى دیگر آن حضرت را از فرزندان حضرت فاطمه‏(س) و بالاخره در دسته‏‌اى از روایات حضرت مهدى‏(عج) را از اولاد امام حسین‏(ع) معرفى کرده‏‌اند.

امام محمدباقر(ع) مى‏‌فرمایند: امیرالمؤمنین على بن ابیطالب‏(ع) وقتى که از جنگ نهروان به کوفه برگشتند، براى مردم خطبه‏‌اى خواندند... در آن خطبه نخست خدا را سپاس گفتند و درود به روان پیامبر(ص) فرستادند و نعمت‏‌هایى را که خداوند به رسولش و بر خود آن حضرت عنایت کرده است یکى یکى شمردند، سپس در ادامه فرمودند: از جمله نعمت‏‌هاى خداوند بر من آن است که مهدى این امت از فرزندان من است.

زر بن حبیش شنید که على بن ابیطالب‏(ع) مى‏‌فرمود: مهدى مردى از ما اهل بیت و از فرزندان حضرت فاطمه زهرا است.

امام رضا(ع) از پدر بزرگوارش موسى بن جعفر(ع) و او نیز از پدرش... او از امام حسین‏(ع) و آن حضرت از امیرالمؤمنین على بن ابیطالب‏(ع) روایت کرده است که آن حضرت خطاب به امام حسین‏(ع) فرمودند: نهمین فرزند تو اى حسین! قائم بر حق(مهدى‏) است.

*امام علی(ع) آخرین ذخیره الهی را چگونه صدا می‌کردند

در مجموعه سخنان امام على‏(ع) با روش‏‌هاى مختلفى از نام مبارک امام زمان‏(ع) یاد مى‏‌شود. در یک مورد تصریح به نام آن حضرت غیر جایز دانسته شده است، در مورد دیگر از آن با اشاره سخن به میان مى‏‌آید و بالاخره در مورد دیگر به صراحت نام مخصوص بیان مى‏‌شود.

جابربن یزید جعفى مى‏‌گوید: از امام باقر(ع) شنیدم که مى‏‌فرمود: روزى عمر بن خطاب به امیرالمؤمنین‏(ع) گفت: اى پسر ابوطالب! نام مهدى چیست؟ آن را براى من بیان کن.

امام على‏(ع) فرمود: اسم او را نمى‏‌گویم، چون حبیب و خلیل من(رسول اکرم(ص)) با من عهد کرده است اسم او را براى کسى بیان نکنم تا اینکه خداوند وى را مبعوث و ظاهر گرداند و این از امورى است که خداوند عزّوجلّ علم آن را نزد پیامبرش امانت و ودیعه نهاده است.

«...عن على بن ابیطالب قال: المهدى مولده بالمدینة من اهل بیت النبى اسمه اسم نبى»، امام علی(ع) فرمودند: مهدى در مدینه به دنیا مى‏‌آید، او از اهل بیت پیامبر اکرم(ص) است و هم اسم با یکى از پیامبران است.

«عن على‏(ع) قال: اسم المهدىُّ محمد»، حضرت على‏(ع) فرمود: اسم حضرت مهدى‏، محمد است.

*احوال مردم آخرالزمان

شاید بتوان گفت که بیشترین مطالب مربوط به معارف امام زمان‏(عج) از زبان حضرت على‏(ع) نقل شده است، به تبیین اوضاع آخرالزمان و وقایعى که در آن دوره پیش مى‏‌آید اختصاص دارد، آن حضرت ضمن تشریح آن پیشامدها چگونگى مقابله با آن‏‌ها را نیز بیان مى‏‌کنند، این حوادث شامل مسائل فرهنگى، اجتماعى، اخلاقى، تربیتى و طبیعى مى‏‌شود.

روزى خواهد آمد که در آن سخن‌چین‏‌ها مقرب خواهند شد و افراد بدکار، زیرک خوانده مى‏‌شوند، افراد باانصاف را ناتوان به حساب مى‏‌آورند، صدقه و انفاق در راه خدا را غرامت پندارند و صله‌رحم و آمد و شد با خویشاوندان را با منت انجام مى‏‌دهند و بندگى و اطاعت خدا را وسیله فخرفروشى براى مردم قرار مى‏‌دهند. در چنین زمانى حکومت با مشورت زنان و امارت کودکان و تدبیر خواجگان انجام مى‏‌گیرد.

اصبغ بن نباته مى‏‌گوید: شنیدم که امیرالمؤمنین‏(ع) فرمودند: در آخرالزمان که بدترین زمان‌ها است، در موقعى که روز قیامت نزدیک شود، زنانى ظاهر مى‏‌شوند بدون حجاب، در حالى که زینت‏‌هاى آن‏‌ها پیداست، در انظار عمومى رفت و آمد مى‏‌کنند، آن‏‌ها از دین خارج مى‏‌گردند،(به احکام دینى پایبند نیستند) و به امور فتنه‏‌انگیز وارد مى‏‌شوند و به سوى شهوات و لذت‏‌جویى‏‌ها روى مى‏‌آورند، حرام‏‌هاى خدا را حلال مى‏‌شمارند. اینگونه از زنان در جهنم خواهند ماند.