آيا كتابي وجود دارد كه نام و نسبت و نيز شهري كه 313 تن ياران امام زمان ـ عليه السّلام ـ در آنجا هستند را گفته باشد نام كتاب و نويسنده را ذكر كنيد و در اين باره توضيح دهيد؟

پاسخ :

به طور كلّي مي توان ياران حضرت مهدي ـ عليه السّلام ـ را به دو گروه عام و خاصّ تقسيم كرد. ياوران عام آن حضرت عموم مردمي به شمار مي آيند كه در عصر ظهور به ياريش بر مي خيزند و در اجراي فرمان هاي او تا پاي جان مي كوشند. از اين رو يكي از تعاليم اسلامي اين است مردم از خداي بزرگ بخواهند آنان را از ياوران امام زمان ـ عليه السّلام ـ به شمار آورد. از امام صادق ـ عليه السّلام ـ نقل است كه مي فرمايد: هر كس چهل صبح گاه دعاي عهد را به پيشگاه پروردگار متعال بخواند، از ياوران قائم ما خواهد بود و اگر پيش از ظهور او، بميرد خداوند او را از قبرش (راي ياري حضرت مهدي ـ عليه السّلام ـ)بر مي انگيزاند.[1]
امّا ياران خاصّ آن حضرت، افراد بسيار ممتازي به شمار مي‌آيند كه امام عصر ـ عليه السّلام ـ به كمك آنان تمام دنيا را از عدالت پر مي كند. دربارة فضيلت اين گروه، احاديث متنوّعي وجود دارد.
در منابعي هم به استناد برخي احاديث، مانند «خطبة البيان، امام علي ـ عليه السّلام ـ نام، نسب و محل زندگيشان نيز ذكر شده است.[2]
گفتني است هر چند دانستن نام و نشاني ياران خاصّ حضرت حجّت ـ عليه السّلام ـ ما را در فهميدن حقايق كمك مي كند امّا حديثي را كه چنين موضوعي در آن مطرح است نمي توان به آساني پذيرفت زيرا آن فقط در منابع حديثي محدودي وجود دارد و علماي حديث يا حديث شناسان نيز دربارة سند روايت مذكور به نقطة يقين آور يا اطمينان بخشي نرسيده اند از اين رو صدور چنين حديثي از برخي پيشوايان معصوم ـ عليهم السّلام ـ احتمالي است و در اين گونه مسائل كه چه بسا افراد ناآگاه يا بد سيرتي از آن سوء‌ استفاده مي كنند نمي توان به حديث يا احاديثي كه سندشان قويّ نيست اعتماد كرد.
مطلب ديگر اين كه روايت ياد شده سندهاي مختلفي دارد و محتواي آن نيز از جهاتي مضطرب يعني متفاوت و غير ثابت است مثلاً در سندي كه حديث مذكور را از امام باقر و امام صادق ـ عليهما السّلام ـ نقل كرده است ياران امام عصر ـ عليه السّلام ـ را در قم دوازده نفر مي شمارد[3] و در سند ديگر كه حديث را از مسند حضرت فاطمه ـ عليها السّلام ـ نقل مي كند تعداد آنان را در قم هيجده نفر مي داند[4] و در سند سوم كه حديث را از خطبه البيان نقل كرده است تعدادشان را در آن شهر يك نفر ذكر مي كند.[5]
با توّجه به مطالب مذكور مي توان گفت: دربارة اين گونه روايات بايد جانب احتياط را گرفت يعني در پذيرفتن يا ردّ آنها نبايد شتاب كرد بلكه شايسته است علم آن را - به امام معصوم ـ عليه السّلام ـ وابگذاريم. به يقين حضرت مهدي ـ عليه السّلام ـ، كه در پرتو هدايت خداوند مردم را از اسرار هستي آگاه مي كند در وقت مناسبش اين موضوع را براي آنان آشكار مي سازد تا كسي نتواند با سوء استفاده از آن، ديگران را به گمراهي بكشاند.
براي مطالعة بيشتر رجوع شود به:
1. شيخ علي حائري، الزام النّاصب، ج 2. ص 201.
2. مير جهاني، نوائب الدهور، ج 2، ص 116.
حديث:
امام علي ـ عليه السّلام ـ مي فرمايند: ... مهدي از فرزندان من است او بين ركن و مقام ظاهر مي شود، پيراهن ابراهيم بر تنش و حُلّة اسماعيل بر پيكرش و نعلين شيث در پايش است و دليل وجود او آن است كه رسول خدا ـ‌ صلّي الله عليه و آله ـ درباره اش فرمود: عيسي بن مريم از آسمان فرود مي آيد و با مهدي خاندان من همراه مي شود.
«شيخ حرّ عاملي، اثبات الهداه، ص 7، نقل از امام مهدي ـ عليه السّلام ـ از ولادت تا ظهور، ص 406 - 407».

• [1] . حسين فريدوني، امام مهدي ـ عليه السّلام ـ از ولادت تا ظهور، ترجمة، «الامام المهدي من المهد الي اللّهد نوشتة، سيد محمد كاظم قزويني» ص 508، نشر آفاق، چاپ دوم، 1379، (هجري شمسي).
• [2] . امام مهدي ـ عليه السّلام ـ از ولادت تا ظهور، ص 497 - 505.
• [3] . عماد زاده، زندگاني ولي عصر صاحب الزمان ـ عليه السّلام ـ، ص 393.
• [4] . همان، ص 394.
• [5] . امام مهدي ـ عليه السّلام ـ از ولادت تا ظهور، ص 503.
• اندیشه قم