شيطـان در اديـان توحيدی

يهـود:

شيطان در عهد عتيق در نقش يك مار به عنوان زيرك ترين حيوان به سراغ آدم و حوا مي‌‌آيد و پس ازآن كه خداوند آن‌ها را از خوردن درخت معرفت خوب و بد منع مي‌‌كند تا مبادا بميرند، به آن‌ها مژده مي‌‌دهد كه اگر از درخت نيك و بد بخوريد چشمان شما باز خواهد شد و عارف نيك و بد خواهيد شد و پس از آنكه حرف شيطان را پذيرفته و از آن درخت خوردند چشمانشان به معرفت باز شد، در اين جا خداوند گفت همانا انسان مثل يكي از ما شده است.

 

و لذا برخي در صدد توجيه بر آمدند و گفتند اين عمل والدين اوليه ما اشتباهي معمولي يا خطايي از سر بي فكري نبوده است بلكه عصيان عمدي بر ضد خالق بود، به عبارت ديگر آن‌ها مي‌‌خواستند خدا شوند، آن‌ها مايل نبودند مطيع اراده خدا گردند، مي‌‌خواستند اميال خود را انجام دهند و خدا هم با اخراج آن‌ها از بهشت آن‌ها را مجازات نمود.

مسيحيـت:

در عهد جديد شيطان وسوسه گر حضرت مسيح است كه در نهايت او فريب وسوسه‌هاي شيطان را نخورد همچنين تاكيد شده بايد بيدار و هوشيار بود و از طريق ايمان جلوي تير‌هاي او را گرفت و در مقابل او مقاو مت نمود.
با توجه به اينكه مسيحيان هر دو عهد را قبول دارند، به نظر مي‌‌آيد تأثيرپذيري آنان از آموزه‌هاي عهد قديم درباره شيطان در زندگي سياسي و اجتماعي به ويژه پس از رنسانس بيش از عهد جديد بوده است. زيرا طبق برداشت تورات شيطان وسوسه گر همان عقل است و شجره ممنوعه همان درخت آگاهي است كه انسان با تمرد از دستورات خدا به آگاهي و معرفت مي‌‌رسد و به همين دليل از بهشت خدا رانده مي‌‌شود.

اسـلام:

شيطان از ماده شطن به معناي دور شده از رحمت و لطف خداست كه در آيات متعددي ( 70 بار به صورت مفرد و 18بار به صورت جمع ) به آن اشاره شده است.و ابليس اسم خاص است كه در حديث امام رضا(ع) به همان معناي دور شده از رحمت خدا و موجودي كه حق را باطل و باطل را حق جلوه مي‌‌دهد،. و وعده‌هاي فريبنده مي‌‌دهد و از نظر تقدس ومأموريت‌هاي الهي در عداد ملائكه به حساب نمي‌آيد و موجودي بوده هرچند اهل عبادت فراوان بوده اما عدم تعبد و تسليم او در مقابل اوامر الهي موجب طغيان و عصيان و سپس مغضوب درگاه الهي شد و دشمن قسم خورده انسان گرديد. و لذا همواره براي رهايي از شرآن بايد به خدا پناه برد.