نسب شریف
وی ابوالحسن عليّ بن محمّد جواد فرزند «عليّ الرضا» فرزند «موسي الكاظم» فرزند «جعفر الصادق» فرزند «محمّد الباقر» فرزند «علي زين العابدين» فرزند «حسين السبط» فرزند «عليّ بن ابي طالب» عليهم السلام، دهمين پيشوا از پيشوايان اهل بيت عليهم السلام است.
مادرش كنيزی امّ ولد بوده كه به او «سمانه مغربيه»(1) گفته مي شد و همچنين به «امّ الفضل» نيز مشهور است(2).
ولادت
آن حضرت در نيمه ذوالحجّه يا دوّم رجب سال 212 يا 214 ه . ق ديده به جهان گشود(3).
ولادت آن حضرت در روستاي صريا به وقوع پيوسته كه در مسافت سه ميلي شهر مدينه ميباشد(4).
کنیه و القاب
كنيه امام هادي عليه السلام «ابوالحسن» است. براي مشخّص شدن اين كينه از كنيه دو امام ديگر يعني حضرت امام كاظم و امام رضا عليهماالسلامكه آنها نيز داراي كنيه ابوالحسن بودند، به امام هادي عليه السلام ابوالحسن ثالث يا سوّم ميگفتند.
آن حضرت داراي القاب فراواني بودهاند كه ميتوان از ميان آنها به اين القاب اشاره نمود: هادي، نقي، - كه اين دو لقب مشهورترين لقبهاي آن حضرت ميباشند - مرتضي، فتّاح، ناصح و متوكّل. البتّه آن حضرت پيروان خود را از اينكه او را با لقب متوكّل بخوانند باز داشته، چرا كه يكي از خلفاي عبّاسي نيز به چنين لقبي ملقب گرديده بود(5).
البتّه در كتاب مناقب اين القاب نيز براي آن حضرت ذكر شده است: نجيب، هادي، مرتضي، نقي، عالم، فقيه، امين، مؤتمن، طيّب و عسكري كه اين لقب، لقب فرزند آن حضرت نيز بوده و آن حضرت را به همراه فرزندش عسكريّين عليهماالسلام نيز می خوانند(6).
بشارت پیامبر اکرم(ص) به این ولادت
حضرت پيامبر اكرم ـ صلي اللّه عليه وآله ـ بشارت ولادت حضرت امام هادي عليه السلام را در ضمن حديثي طولاني كه درباره ائمّه عليهم السلام بيان فرموده اند اين گونه بيان داشته اند:
و خداوند در صلب او ـ منظور حضرت امام جواد عليه السلام می باشد ـ نطفه ای را به وجود می آورد كه از آن نطفه فرزندي متولّد می شود نه ظالم و نه سركش، بلكه نيكوكار و مبارك، پاكيزه و نيكو. خداوند متعال نام او را در نزد خود عليّ بن محمّد قرار داده، لباس آرامش و وقار بر اندام او پوشانده، دانشها را در نزد او به وديعت نهاده است. هر سرّ پوشيده ای در دستان او قرار گرفته و در سينه اش همان است كه خداوند متعال او را بدان خبر داده و نيز دشمنانش را از مخالفت با او برحذر داشته است.(7)
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
پی نوشت:
1. اصول كافي/ 1 / 298.
2. مناقب آل ابي طالب/ 4 / 433، به نقل از آن بحارالانوار 50 / 114.
3. اصول كافي/ 1 / 497، ارشاد/ 368، مصباح/ 523.
4. مناقب آل ابي طالب/ 4 / 433، سه ميل حدود پنج كيلومتر است.
5. كشف الغمة/ 2 / 374.
6. مناقب آل ابي طالب/ 4 / 432.
7. عيون اخبار الرّضا عليه السلام/ 1 / 62 ح 29.