تفسیر سوره ناس/انس باقران

(بسم الله الرحمن الرحیم)

 

(قل)بگو:خدافرمان میدهد که :ای رسول ما!بگو:گفتارخدای حکیم به جاست پس اگردستوری میدهدبه خاطرنیازی است که به وجودامده است.انچه رسول به گفتن ان مامورشده راه نجات ازشروسوسه گران است.اری جنیان وادمیان در دلهای مردمان نفوذ کرده ایشان را وسوسه میکنندودر زیر نقاب خیرخواهی پنهان شده انان را به بدی ها وزشتی ها فرامی خوانند.این شری بزرگ جدی درمسیرسعادت ابدی است ومردم راهی برای نجات ان هستند.

 

 

خدای حکیم راه مقابله با شربزرگ وسوسه گرپنهان شونده درقالب آشکارساختن سیره عملی رسول خودبیان می کند.یعنی ازپیامبرش می خواهد که چنین بگوید:(اعوذ).پناه می برم. من پناه می برم. سیره وروش من این است که پناه می برم به:

 

(رب الناس):پروردگار مردم:همان کس که عهده دارسرپرستی .تدبیر.وتربیت مردمان است وایشان درهمه نیازهایشان به اورجوع می کنند

پناه بردن فرزندبه پدر ومادر نشانه ای ازحس طبیعی (پناهنده شدن به سرپرست)است.حال باید دیده سرپرست حقیقی انسانها کیست؟اری  خداست.

 

(ملک الناس):فرمانروای مردم:همان که صاحب سلطه است قدرتش درنهایت وحکمش نافذاست وبه هنگام پناهندگی پناه می دهد

پناه بردن افرادجامعه به حکومت یانهادهای دولتی نشانه ای ازحس طبیعی (پناهنده شدن به فرمانروا)است.حال باید دیدکه فرمانروای حقیقی ومطلق کیست؟اری خداست.

 

(اله الناس):اله ومعبودمردم:همان که بندگانش تنهابرای اوهستند وجزاورانمی خوانندودرنیازهای خودجز به سوی او نروند وجزمراد او را اراده نکنند وجز به خواست او عمل نکنند

 

پناه بردن به اله ومعبود امری فطری است ونشانه فطری بودنش خواندن خدا به هنگام ناامیدشدن ازغیرخدا درتنگنای نفس گیر خطرات است اگرکشتی روی امواج خروشان اقیانوسها درمعرض غرق شدن باشد وهمه راه های طبیعی نجات به روی کشتی سواران بسته شود وتمام امیدها قطع شودمی بینی که گرفتارآمدگان دراین لحظات سخت به دامان خداشده اند واورا می خوانند حتی اگر پیش ازحادثه به خدا معتقدنبوده باشند.

 

خدای حکیم دراین سوره هم به بعدطبیعی هم به بعدمادی وهم به بعدفطری ومعنوی انسان درنیازبه پناهگاه نظرداشته وکامل ترین پناهگاه را برای او به تصویر کشیده است.اری خدای متعال هم رب هم ملک وهم اله ومعبود  مردم استپس اگربخواهم به پروردگار پناه ببرم خداست وجزاوپروردگاری نیست واگربخواهم به فرمانروایی پناهنده شوم خدافرمانروای برحق است واگربخواهم به معبودی رجوع کنم خداست وجزاومعبودی نیست پس من که اشرف مخلوقات و رسول خداهستم به اوپناه می برم بااین وصف تکلیف دیگران روشن است.

 

وقتی انسان پناه می برد در پیش رویش پناهنده ای قدرتمندودرپشت سرش شر و خطری وجود دارد(من شرالوسواس الخناس)ازشر بسیاروسوسه گر بسیارپنهان شونده .ان خطربزرگ که ازشران به دامان رب. ملک. ومعبودیگانه خودپناه می برم وسوسه گری است که در پس پرده خیرخواهی نهان شده است او خناس است طوری وسوسه می کندکه متوجه خطرنمی شوم.لباس خیرخواهی برتن می کندوبدی را زیرپوشش فریبنده وجذاب پنهان می سازدکودکان را با شیرینی و وعده بازی می فریبدوبزرگسالان را باشیرینی وبازی بزرگتری که باب طبعشان باشد بعضی را با پول عده ای را ازطریق شهوت وگروهی را باپیشنهاد پست ومقام و...که ظاهری فریبا ودلربا دارد

 

(الذی یوسوس فی صدور الناس):همان که درسینه های مردم وسوسه می کند:سینه جایگاه این وسوسه است مادام که خالی ازیاد خدا باشد راه برای نفوذهرشری باز خواهدبود من ازشر این وسوسه گر پنهان شونده به خدایم پناه می برم وسینه ام را از یاد رب. ملک . ومعبودم سرشارمی کنم تانتواند در دلم نفوذ کند وصدای اهسته خویش(وسوسه)رابه گوش جانم برساندودر نهایت مرا به پرتگاه سقوط بکشاند.

 

(من اجنه و الناس):ازجنیان واز آدمیان:خواه این وسوسه گرازجنیان باشد که ازچشم من مخفی است وخطر وسوسه  مخفی درپس پرده پنهانی دوچندان خواهد بودوخواه از آدمیانی باشد که هر روز در قیافه ها ولباسهای مختلف می بینمشان.

 

لزوم پناه بردن به خدا از شر وسوسه گران(جن و انس)

 

از انس بن مالک روایت شده است که گفت:رسول خدا (ص)فرموده:شیطان پوزه خود را در قلب هرانسانی خواهد گذاشت اگر انسان به یاد خدا بیفتد او می گریزد ودور می شود اما اگر خدا را ازیاد برد دلش را می خورد این است معنای وسواس خناس(مجمع البیان-ج10-ص571)

 

عیاش به سند خود از ابان بن تغلب ازجعفربن محمد(ع)روایت کرده است که فرمود:رسول خدا فرموده:هیچ مومنی نیست مگرانکه برای قلبش درسینه اش دوگوش است از یک گوش فرشته در ان می خواند ومی دمد وا گوش دیگرش وسواس خناس بر او می خواند خدای تعالی به وسیل فرشته او را تایید می کند واین همان است که فرموده:"وایدهم به روح منه"ایشان را به روحی ازناحیه خود تایید می کند"(مجمع البیان-ج10-ص571)

 

(ملک):فرمان روا وصاحب حکومت:این کلمه ازریشه (ملک)گرفته شده که در استعمال قران به معنی حکومت واداره امور است.

(اله):معبود:وجودی که مورد پرستش و.توجه وخضوع است.

(الوسواس):بسیاروسوسه کننده :این کلمه ازریشه (وسوسه)گرفته شده که به معنی صدایی اهسته در نفس انسان است. خواه ازحانب شیطان انس باشد یاجن: ودر مقابل ان الهام قرار دارد.

(الخناس):بسیارپنهان شونده:ریشه این کلمه  به معنای عقب ماندن .پنهان بودن  وجلوه ننمودن کسی است که می باست در مقابل وظاهر وآشکارباشد.

(صدور):جمع صدر: سینه

(الجنه)جماعت جن...موجودی که با آدمیان مانوس نیست واز نظر انان نهان و پوشیده است

- لینک کوتاه این مطلب

تاریخ انتشار:20 مهر 1393 - 14:30

دسته : اخبار - قرآن کریم - تفسیر قرآن کریم