درپاسخ به این پرسش به نکات ذیل توجه نمایید :
1-آیات قرآن مفسر یگدیگر هستند و فهم یک آیه باید آیات مرتبط را نیز مورد برسی قرار داد . درآیه 44 سوره اسراء پس از بیان تسبیح آسمان ها و زمین تصریح شده که همه موجودات و اشیای عالم بدون استثنا خدا را تسبیح می کنند و معنای آن این است که زمین های هفتگانه نیز در این تسبیح شرکت دارند و ثناگوی حق تعالی هستند : تُسَبِّحُ لَهُ السَّماواتُ السَّبْعُ وَ الْأَرْضُ وَ مَنْ فِيهِنَّ وَ إِنْ مِنْ شَيْءٍ إِلاَّ يُسَبِّحُ بِحَمْدِهِ وَ لكِنْ لا تَفْقَهُونَ تَسْبِيحَهُمْ إِنَّهُ كانَ حَلِيماً غَفُوراً .
آسمان هاى هفتگانه و زمين و كسانى كه در آنها هستند همه تسبيح او مىگويند، و هر موجودى تسبيح و حمد او مىگويد، ولى شما تسبيح آنها را نمىفهميد او حليم و آمرزنده است .
2- در قرآن مجيد در همه موارد کلمه «الارض» به صورت مفرد آمده است و هيچ موردى به صورت جمع ذكر نگرديده، برخلاف كلمه«السماء» كه در اكثر موارد به صورت جمع آمده است. تنها در سوره «طلاق ، آيه 12» چنين آمده است: «اوست كه هفت آسمان آفريده و از زمين نيز همانند آنها»؛ ظاهر اين آيه آن است كه همانند هفت آسمان، هفت زمين نيز وجود داشته باشد. ولى اين آيه تعارضى با ديگر آيات كه الارض را مفرد آورده ندارد؛ زيرا بر فرض كه هفت زمين موجود باشد در آن آيات اصل خلقت زمين مورد نظر بوده و در اين آيه (سوره طلاق) تعداد آن.
3- روایات و دعاها نیز مانند آیات می توانند مفسر آیات باشند و بسیاری از مطالب و جزئیاتی که در قرآن بیان نشده در روایات و دعاها و زیارات عنوان شده است . بنا بر این دعای قنوت می تواند مفسر آیاتی باشد که در آنها زمین به صورت مفرد آمده و توضیح می دهی که زمین نیز مانند آسمان هفت گانه است و فرد نمی باشد .
4- اما درباره اين كه معناى هفت زمين چيست نظراتى از سوى مفسران ابراز گرديده كه خلاصه آن به شرح زير است:
درباره هفت آسمان و هفت زمين نظريات مختلفى بيان شده است كه براى اطلاع از آنها مىتوانيد به تفاسير ذيل آيات مذكور مراجعه كنيد. اما اجمالاً دو نظريه اصلى درباره حقيقت هفت آسمان و هفت زمين وجود دارد: 1
- آنها مادى و جسمانى هستند. بنا بر مادی بودن آنها احتمالات متعددی در اینجا وجود دارد : الف - منظور از هفت طبقه، طبقات و لايههاى مختلف كره زمين است. ب - منظور هفت اقليم است كه امروزه شامل دو منطقه منجمد شمالى و جنوبى، دو منطقه معتدل، دو منطقه حاره(گرم) و يك منطقه استوايى است. ج - منظور هفت كره همانند كره زمين است كه البته به دليل وسعت بىاندازه فضا، اكنون ما هيچ اطلاعى از زمينهاىديگر و موجودات آن نداريم؛ ولى قرآن آن را به عنوان خبر غيبى مطرح ساخته و شايد در آينده گوشههايى از اين حقيقت آشكار گردد.
2- آنها مجرد و معنوى هستند.
استاد مطهرى در كتاب «آشنايى با قرآن»، ج 8 ،صص 67 - 75 و 167 - 173 به اين دو نظر پرداختهاند. منتها با نظر دقيق به آيات قرآن اين احتمال كه هفتآسمان و هفتزمين معنوى و مجرد هستند، دقيقتر به نظر مىرسد زيرا آيات اشاره دارند كه آسمانها محل حاملان الهى يعنى ملائكه هستند و ملائكه مجرد و غيرمادى هستند و محل آنها نيز بايد غيرمادى و مجرد باشد.البته اين مسأله هنوز جاى بحث و تحقيق بسيار دارد.
براي آشنايي بيشتر ر.ک: تفسير نمونه، ج 1، ص 159، ذيل آيه 29 ؛ ج 20، ص 221، ذيل آيه 12 ؛ ج 24 ، ص 260، ذيل آيه 12.