چه کسانی از علما، قائل به امکان تشرف بوده‌اند؟

عموم علمای شیعه ـ از قدما و متأخرین ـ قائل به امکان رؤیت و تشرف به محضر حضرت‌ مهدی علیه‌السلام، در عصر غیبت کبرا بوده‌اند. اینک به برخی از کلمات آنها اشاره می‌کنیم:
۱. سید مرتضی رحمه‌الله
«ما یقین نداریم که دست کسی به امام نمی‌رسد و بشر نمی‌تواند او را ملاقات کند، این امری غیر معلوم است که راهی بر یقین به آن نیست»؛ آنگاه می‌گوید: «اگر گفته شود که علت مخفی‌شدن امام، خوف از ظالمین و تقیه از معاندین است؛ پس باید گفت: این علت در حق اولیا و شیعیانش نیست؛ پس واجب است که برای آنها ظاهر گردد».[1]
۲. شیخ ‌طوسی رحمه‌الله
«ما ممکن می‌دانیم که بسیاری از اولیا و قائلین به امامت او، به خدمتش رسیده و از او نفع برند».[2]
۳. سیدبن‌طاووس رحمه‌الله
وی خطاب به فرزندش می‌گوید: «راه به ‌سوی امامت، برای کسی ‌که خداوند ـ جل شأنه ـ اراده کرده تا به او عنایت و نهایت احسان کند، باز است».[3]
و نیز در جایی دیگر می‌گوید: «اگرچه امام، اکنون از جمیع شیعیان غایب است، ولی ممتنع نیست که جماعتی از آنان به ملاقات حضرت مشرف شده، از گفتار و کردار ایشان استفاده کنند و از دیگران کتمان نمایند».[4]
۴. آخوند خراسانی رحمه‌الله
او در مبحث اجماع می‌گوید: «احتمال تشرف برخی از افراد صالح داده می‌شود، و احیاناً او را نیز می‌شناسند».[5]
۵. محقق نائینی رحمه‌الله
او نیز در مبحث اجماع می‌گوید: «و اما در زمان غیبت، عادتاً رؤیت حضرت ممکن نیست؛ آری؛ گاهی در زمان غیبت برای افراد صالح، تشرف به خدمت حضرت و گرفتن حکم از ایشان امکان‌پذیر است».[6]

---

<sub>پی‌نوشت‌ها
1. تنزیه‌الانبیاء، ص 184ـ182.
2. کلمات‌المحققین، ص533.
3. کشف‌المحجة، ص143 و 154.
4. الطرائف، ص185.
5. کفایة‌الاصول، ج2، ص291.
6. فرائد‌الاصول، ج2، مبحث اجماع.</sub>