آیا انسانی که ذاتش پاک است نیازی به نماز ندارد؟

نماز بهترین اعمال دینی است که اگر قبول درگاه خداوند عالم شود، عبادت‌های دیگر هم قبول می‌شود و اگر پذیرفته نشود اعمال دیگر هم قبول نمی‌شود، همان ‌طور که اگر انسان شبانه‌روزی پنج نوبت در نهر آبی شست‌وشو کند، آلودگی در بدنش نمی‌ماند، نمازهای پنج‌گانه هم انسان را از گناهان پاک می‌کند و سزاوار است که انسان نماز را در اوّل وقت بخواند و کسی که نماز را پست و سبک شمارد مانند کسی است که نماز نمی‌خواند، با این وجود یکی از سؤالاتی که ذهن یک مخاطب جوان را به خود جلب کرده این است که آیا کسی مسلمان باشد و نماز نخواند و بگوید مهم اینکه «انسان ذاتش پاک باشد و دل پاک داشته باشد»!! بنابراین  بهتر نیست که به جای نماز ظاهری، قلب پاک داشته باشیم؟ خیلی‌ها نماز می‌خوانند اما مشکل دارند؟ سیدحسن موسوی کارشناسی مرکز تخصصی نماز در جواب این پرسش می‌گوید:

در این باره اشاره به چند نکته شایان توجه است:

1. بدیهی است در اسلام کیفیت، بیشتر از کمیت و باطن، بیشتر از ظاهر!! مورد توجه و تأکید قرار گرفته است.

2. تأثیرگذاری متقابل ظاهر و باطن قابل انکار نیست، چنان که آراستگی چهره و لباس در نشاط و شادابی روحیه مؤثر و آلودگی لباس و بدن در تنفر درونی انسان مؤثر است، هم چنین پریشان حالی عدم رسیدگی به آرامش را به دنبال دارد و نشاط و سرحالی توجه به آراستگی و خودآرایی را در پی دارد.

3. مهم‌تر از دو نکته پیش گفته آن است که حفظ ظاهر در حفاظت باطن تأثیر بسزایی دارد. چنان که به طور طبیعی پوست میوه‌ها در سالم نگه داشتن خود میوه و جلوگیری از نفوذ گرد و خاک ... به میوه جلوگیری می‌کند. به طور مثال اگر پوست موز کنده شود، نگهداری آن مشکل است و اگر پوست نازک خرمای رطب برداشته شود، به سرعت بخش اصلی خرما ترشیده و غیرقابل استفاده می‌شود.

همین رابطه در ظاهر و باطن عبادات وجود دارد، اگر چه ظاهر شریعت، همانند پوسته است و آنچه مهم است باطن و حقیقت و پاکی قلب است؛ اما اگر ظاهر رعایت نشود چه بسا باطن به سرعت دچار آسیب شود.

البته چه بسا هر نمازخوانی پاکی قلب ممتاز نداشته باشد، اما کسی که دارای قلب پاک است، اگر نماز را کنار بگذارد رفته رفته زنگار بر دل او می نشیند. اتفاقاً مهم‌ترین نقش نماز حفظ پاکی دل و جلوگیری از کدورت قلب است، همانگونه که خداوند متعال فرموده است: «أَقِمِ الصَّلاةَ إِنَّ الصَّلاةَ تَنْهی ‏ عَنِ الْفَحْشاءِ وَ الْمُنْکَر»(1)؛ «نماز را برپا دار، که نماز(انسان را) از زشتی‌ها و گناه باز می‌دارد»، لذا کسی که نماز نمی‌خواند قطعاً در برابر گناهان ایمنی نداشته و دل او با گناه آلوده شده است و بهترین دلیل آن نیز آن است که به بزرگترین دستور پروردگارش پشت کرده و نماز نمی‌خواند.

نکته پایانی این که چه کسانی از پیامبر(ص) و امامان(ع) دلشان پاک‌تر است؟!

در حالی که این بزرگان بیش از دیگران به نماز همت داشتند، بنابراین کسانی که به طور واقعی خواهان قلب پاک و پاکی در زندگی هستند از بهترین کارها «نماز» است.