معني «عدمه منا» و آيه «امن يوجيب...» چيست؟ امام زمان (عج) هم كنيه چه كسي بوده و اولين كسي كه در مورد تصوير امام سخن گفت كيست و نويسنده كتاب منتخب الاثر چه كسي است؟

(بسم الله الرحمن الرحیم)
پرسش :

معني «عدمه منا» و آيه «امن يوجيب...» چيست؟ امام زمان (عج) هم كنيه چه كسي بوده و اولين كسي كه در مورد تصوير امام سخن گفت كيست و نويسنده كتاب منتخب الاثر چه كسي است؟


پاسخ :

معني «عدمه منا»
يكي از مباحثي كه در بحث امامت مطرح است اينكه وجود امام لطف و رحمتي است از طرف پروردگار بخاطر اينكه امام فردي كامل و صالحي است كه از طرف خداوند به تدبير شؤونات انسانها مي پردازد، اقامه عدل مي كند، رفع ظلم و ظالم مي كند، و شريعت و دين را از تحريف و زيادي و نقصان حفظ كرده و شبهات موجود در دين را ازاله نموده و تفسير واقعي قرآن را عهده دار مي باشد و الطاف ديگري كه از وجود پربركت امام حاصل مي شود. پس وجود چنين نعمتي در ميان بندگان خدا واقعاً لطف بسيار بزرگي از طرف پروردگار متعال مي باشد.
حال سؤالي كه مطرح است اينكه هيچ شكي در اين نيست كه وجود امام واقعاً لطف بزرگي است وقتي كه در ميان مردم باشد و در امورات آنها تصرف بكند اما اگر اين امام ظاهر نباشد و نتواند در امورات تصرف كند مردم از درك امام محروم باشند اين وجود چه لطفي در حق بندگان دارد؟ (مثل امام زمان (عج)
جواب اين پرسش بسيار واضح است چون وجود امام يك لطف است و تصرف او در امورات مسلمين هم يك لطف است و ظهور و آشكار بودن آن لطفي ديگر است. پس ما بخاطر بعضي از جهات از لطف تصرف در امورات و يا ظهور امام محروم هستيم ولي از جهات ديگر از اين نعمت استفاده مي كنيم.
از اين رو حكيم توانا محمدمهدي نراقي در جواب اين پرسش مي گويد: همانا ظهور امام عصر (عج) و تصرف او در امورات مردم فائده اي از فوائد وجودي آن حضرت مي باشد چون فوائد وجودي آن حضرت بي شمار مي باشد.[1]
محقق طوسي در متن تجريد الاعتقاد در اين مورد مي گويد: «وجوده لطف، و تصرّفه لطف آخر، وعدمه منّا»[2] يعني وجود امام در ميان مردم نعمت و رحمت بزرگي است و تصرف امام در امورات مردم نعمتي ديگر است و «وعدمه منّا» يعني عدم تصرف و يا ظهور امام در پرده بودن آن هم از طرف و ناحيه مردم مي باشد. اينكه مردم نمي توانند از آثار و بركات وجودي امام استفاده بكنند بخاطر بعضي اعمال خودشان مي باشد كه باعث عدم تصرف در اموراتآنها و يا غيبت امام از نظرها شده است.
خواجه نصيرالدين طوسي در اين مورد مي گويد: «غيبت و عدم حضور حضرت مهدي ـ عليه‎ السلام ـ از طرف خداوند نيست و از طرف خود امام هم نيست بلكه از طرف مكلفين و مردم مي باشد از خوف و ترس اينكه مردم از او اطاعت نكنند مي باشد و وقتي موانع غيبت از طرف مردم از بين رفت ظهور واقع مي شود.»[3]
معني آيه «امن يجيب المضطر اذا دعاه و يكشف السوء»
اين دعا در آيه 62 سوره نمل مي باشد و معني آن اين است كه «(آيا بتهايِ بي ارزش بهترند) يا كسي كه دعاي مضطر و درمانده را به اجابت مي رساند و گرفتاري و بلا را برطرف مي كند؟»
آري در آن هنگام كه تمام درهاي عالم به روي انسان بسته مي شود و از هر نظر درمانده و مضطر مي گردد، تنها كسي كه مي تواند قفل مشكلات را بگشايد و نور اميد در دلها بپاشد، تنها ذات پاك خداوند است.
جالب اينكه در بعضي از روايات اين آيه تفسير به قيام حضرت مهدي ـ عليه‎ السلام ـ شده. در روايتي از امام صادق ـ عليه‎ السلام ـ چنين آمده «اين آيه در مورد مهدي نازل شده، به خدا سوگند مضطر او است، هنگامي كه در مقام ابراهيم دو ركعت نماز بجا مي آورد و دست به درگاه خداوند متعال بر مي دارد دعاي او را اجابت مي كند و ناراحتي ها را برطرف مي سازد...»[4]
اما اينكه امام هم كنيه چه كسي است؟
در مورد هم كنيه حضرت مهدي ـ عليه‎ السلام ـ حديثي از پيامبر ـ صلي الله عليه و آله ـ وارد شده است كه مي فرمايند: «مهدي از فرزندان من است، اسم او اسم من است و كنيه او كنيه من است و شبيه ترين مردم به من است از نظر خُلق و خوي...»[5] پس طبق اين حديث نام حضرت مهدي همان نام پيامبر است و كنيه او همان كنيه پيامبر ـ صلي الله عليه و آله ـ مي باشد.
در مورد تصوير امام زمان اگر منظورتان همان عكس و فيلم مي باشد بايد بگوئيم كه هيچ تصوير و فيلمي از آن حضرت موجود نمي باشد و اگر منظورتان مطلب ديگري است لطفاً واضحتر بيان بفرمائيد.
براي آگاهي بيشتر در مورد امام زمان ـ عليه‎ السلام ـ به كتاب ارزشمند «منتخب الاثر» نوشته آيه الله صافي گلپايگاني مراجعه بفرمائيد. اين كتاب به زبان عربي است و حاوي مطالب بسيار مفيدي و متقن در مورد حالات امام زمان ـ عليه‎ السلام ـ مي باشد كه در ده فصل و 655 صفحه توسط انتشارات حضرت معصومه به چاپ رسيده است.

  • [1] . سيدمحسن خرازي، بداية المعارف، مؤسسه نشر الاسلامي، ج 2، ص 27.
  • [2] . طوسي، شرح تجريد الاعقايد، انتشارات حديث، ص 362.
  • [3] . سيدمحسن خرازي، همان، ص 148، به نقل از رسالة الامامة، فصل 3، ص 25.
  • [4] . تفسير نوراثقلين، ج 4، ص 94.
  • [5] . صافي گلپايگاني، منتخب الاثر، انتشارات حضرت معصومه، ص 236.
  • اندیشه قم

- لینک کوتاه این مطلب

تاریخ انتشار:14 آذر 1388 - 22:39

نظر شما...
ورود به نسخه موبایل سایت منتظرپاتوق