آيا حضرت خديجه(س) قبل از ازدواج با پيامبر همسران و فرزنداني داشته است؟

پاسخ :

خديجه(س) دختر خويلد بن اسد بن عبدالعزّي بن قصي بن كلاب كه در مقايسه با سلسله انساب رسول خدا(ص) مي‌توان اشتراك اين دو بزرگوار را در اجداد خود از قصي بن كلاب تا عدنان به وضوح يافت. حضرت خديجه(س)، پانزده سال پيش از عام الفيل متولد شده است. حكيم بن حزام در اين خصوص چنين گويد: «من سيزده سال پيش از حادثة فيل متولد شدم و خديجه دو سال پيش از من متولد شده بود.»[1] حضرت خديجه(س) به تأييد اكثر مورخان داراي القاب و كنيه‌هاي مشهوري بوده‌اند كه از مهم‌ترين و مشهورترين كنيه‌ها القاب ايشان حتي در دوران جاهليت مي‌توان به ام هند و طاهره اشاره كرد. اين لقب حاكي از منزلت و جايگاه ايشان در ميان مردم مي‌باشد. حضرت خديجه(س) قبل از ازدواج با پيامبر(ص) دوبار ازدواج كرده بود. ابتدا با عُتيَّق بن عائذ ازدواج كرد و براي او دختري به نام جارية به دنيا آورد.[2]
پس از وفات عُتيَّق، با ابوهالة بن زرارة بن نَبّاش بن عدي التميمي ازدواج كرد و صاحب دو پسر به نام‌هاي هند و عبدالله شد و به خاطر هند، كنيه امّ هند گرفت. هند همان كسي است كه براي امام حسن ـ عليه السّلام ـ شمايل رسول خدا(ص) را توصيف كرد و بسيار مورد علاقة رسول خدا(ص) بود و در جنگ جمل در ركاب حضرت علي ـ عليه السّلام ـ به شهادت رسيد.[3] جمعي از علماي بزرگ معتقدند كه ايشان قبل از حضرت رسول ـ صلّي الله عليه و آله ـ ازدواج نكرده بودند و فرزندان قبلي منتسب به ايشان را مربوط به خواهر حضرت خديجه مي‌دانند.[4] ازدواج پيامبر با خديجه يك ماه پس از سفر به شام انجام گرفت؛ يعني پنج سال بعد از فجار گفته شده است. خديجه در هنگام ازدواج چهل سال و پيامبرـ صلّي الله عليه و آله ـ بيست و پنج سال داشته است. البته براي حضرت خديجه سن بيست و هشت سال يا كمي بيشتر را هم ذكر كرده‌اند و از آنجا كه حضرت خديجه از پيامبرـ صلّي الله عليه و آله ـ صاحب چندين فرزند شده است، سن چهل سال زياد به نظر مي‌آيد. خديجه مدت بيست و پنج سال در خانة پيامبر زندگي نموده است و تا زماني كه او زنده بود پيامبر همسر ديگري انتخاب نكرد. خديجه در دهم ماه رمضان سال دهم بعثت در سن 65 سالگي تقريباً‌يك سال و نيم پس از بيرون آمدن بني‌هاشم از شعب ابي‌طالب و به فاصله سه روز تا شش ماه بعد از وفات ابوطالب از دنيا رحلت فرمود.
پيامبر او را در حجون مكه در قبرستان ابوطالب كنار قبرهاي عبدالمطلب و عبدمناف دفن كرد و خود در قبرش فرود آمد. اندوه حضرت از رحلت آن تنها محب و مشفق او به نهايت انجاميد و آن سال را عام الحزن ناميد.[5]
معرفي منابع، جهت مطالعه بيشتر:
1ـ پيامبر و ياران، عالمي دامغاني.
2ـ تاريخ پيامبر اسلام، ابراهيم آيتي.

---

• [1] . الطبقات الكبري، ابن سعد، بيروت، ج 1، ص 132.
• [2] . عسقلاني، ابن حجر، اصابه، بيروت، دارالصادر، ج 4، ص 281.
• [3] . ابن اثير، اسد الغابه، بيروت، دار احياء التراث العربي، ج 5، ص 72.
• [4] . بحارالانوار، بيروت، الوفاء 1403 ق، ج 16، 18، 22.
• [5] . مصدري، التنبيه والاشراف، تحقيق عبدالله اسماعي الصاوي، قاهره، ج 1، ص 200.
• اندیشه قم