آیا امام حسین(ع)در روز عاشورا به بصیرت رسیدند؟

پاسخ:
از ويژگي هاي نهضت عاشورا بصيرت و آگاهي است كه باعث قاطعيت امام و رهبري عاشورا در تصميم گيري ها شده است. امام حسين خود با داشتن بصيرت كامل نسبت به فرجام قضيه عاشورا و شناخت دقيق و همه جانبه اوضاع و شرايط اجتماعي اين نهضت جاويدان را رهبري مي نمود. بدين معني كه ايشان نفس بصيرت و اسوه و الگوي كامل بصيرت بود و اصلا بصيرت از ايشان نشات مي گرفت.پس بصيرت در عاشورا دوجانبه بود، هم رهبري نهضت از بصيرت لازم برخوردار بود، مي ديد و مي دانست آن چه را ديگران نمي ديدند و هم ياران امام حسين با اسوه قرار دادن امام خود آگاهي و بصيرتشان نسبت به امام خود بالا مي بردند، به همين دلايل است كه وقتي در سخت ترين شرايط نهضت قرار مي گيرند نه تنها سست نمي شوند حتي يك نفر هم از همراهان و ياران امام به دشمن پناهنده نمي شود. در صورتي كه تعدادي از لشكر دشمن به امام حسين و عاشوراييان مي پيوندد. براي نمونه مي شود به حر فرمانده سپاه هزارنفري ابن زياد كه راه را بر امام حسين مي بندد ولي در ادامه برخوردها به جبهه حق مي پيوندد، اشاره كرد. شهيد مطهري مي گويد: ( انقلاب امام حسين در درجه اول بايد بدانيم كه انقلاب آگاهانه است هم از ناحيه خودش و هم از ناحيه اهل بيت و يارانش) اين بصيرت و روشن بيني است كه رهبرعاشورا و ياران او را براي تحمل همه سختي ها و آلام روحي آماده كرده بود. نه تنها با رضايت خاطر اين همه مصيبت را مي پذيرفتند بلكه براي آن ها زيبا و لذت بخش هم بود و اين ارزش بصيرت و آگاهي است كه مبناي تربيت اسلامي قرار گرفته است.
وفاداري و شجاعتي كه ياران امام حسين در عاشورا از خود نشان دادند براساس بصيرت بود. امام سجاد در توصيف علمدار شجاع عاشورا حضرت ابالفضل، اورا بصير معرفي مي كند و رفتار او را در نهضت عاشورا و اطاعات از امام خود بر اساس بصيرت و آگاهانه ارزيابي نموده مي فرمايد: كان عمنا العباس بن علي نافذ البصيره صلب الايمان (اعيان الشيعه، ج ۷، ص۴۳۰) عموى ما عباس بن على (ع) داراى بصيرت دينى و استوارى در باور بود.
بعضي از ياران امام حسين در شب عاشورا هم به بصيرت و روشن بيني خود اشاره كرده و اعلان مي دارند كه اين تصميم و اقدامات بر اساس شناخت و آگاهي و بصيرت است و چون مبناي قوي عقلاني دارد و ايماني است كه بر پايه تعقل شكل گرفته در بحراني ترين شرايط مقاومت خواهيم كرد و متزلزل شدن ما به بعلت بصيرت و خردورزي است نه احساسات سطحي و زودگذر. هلال بن نافع شب عاشورا پس از سخنان امام حسين برخاست و ضمن اعلام وفاداري گفت: (فانا علي نياتنا و بصائرنا؛ ما بر همان بصيرت و انگيزه مان هستيم.)
ياران امام حسين (ع) همچون امامشان وقتي كه دربرابر نيروهاي فريب خورده دشمن قرار مي گرفتند آنها را به بصيرت و آگاهي دعوت مي نمودند و بصيرت را از افتخارات خود مي دانستند. برير از ياران وفادار امام حسين وقتي كه با نيروهاي دشمن روبرو مي شود، در ضمن سخنان خود مي گويد: ( الحمدلله الذي زادني فيكم البصيره. سپاس خدايي را كه بصيرت و شناخت مرا درباره شما افزون ساخت) شناخت دقيق دشمن و مبارزه آگاهانه با عناصر گمراه و آلوده مايه افتخار است . ياران امام از اين كه دشمن شناسي خوبي دارند و به خبث روح و بيماري غيرقابل علاج رواني دشمن كه نتيجه تربيت فاسد بني اميه بود پي برده اند و براي از بين بردن موانع رشد و بصيرت جامعه تلاش مي كنند ابراز خوشحالي نموده و سپاس گذار اين روشن بيني هستند.
نتيجه: اينكه گفته شود امام حسين عليه السلام در راه مدينه تا كربلا به بصيرتهايي دست يافت چندان درست به نظر نمي رسد چرا كه ايشان نفس و الگوي بصيرت بود بدين معني كه بصيرت از تمام وجود ايشان نشات مي گرفت و ديگران نيز براي رسيدن به بصيرت بايد به ايشان اقتدا مي كردند چنانچه اميرالمومنين علي عليه السلام در روايتي مي فرمايد: «ألا لا يحمل هذا العلم إلّا أهل البصر والصّبر؛ بدانيد كه هيچكس نمي تواند اين علم -ولايت- را حمل كند مگر آنكه اهل بردباري و عميق نگري باشد (نهج‌البلاغه خطبه شماره 173) با اين حساب روشن مي شود كه امام حسين با داشتن بصيرت كامل و به عنوان يك مظهر بصيرت باعث شد تا ياران امام با اقتدا كردن به ايشان از آزمايش بزرگ الهي سر بلند بيرون بيايند و كساني كه ايشان را تنها گذاشته و بصيرت كامل به آن حضرت پيدا نكردند خسر الدنيا و الاخره شوند