آیا امام زمان سایه دارد؟!

هم‌چنین در روایت دیگری از امام رضا علیه‌السلام درباره نشانه‌های کلی امامت، آمده است: «للامام علامات: یکون اعلم الناس ... و لایکون له ظل؛ برای امام نشانه‌هایی است، امام داناترین مردم است... و سایه ندارد».[۲] طبق این دو روایت، می‌توان گفت: امام زمان و سایر ائمه، هیچ‌یک سایه نداشته‌اند و این علامت برای شناختن امام از غیر امام است. 

باید توجه داشت که در کتاب‌های تاریخی‌ مربوط به که شرح حال ائمه علیهم‌السلام، چنین نشانی بیان نگردیده است؛ بنابراین ممکن است ظاهر روایت، منظور و مراد امام نباشد و نبود سایه، کنایه از چیز دیگری باشد. مثلاً كنایه از اینكه وجود امام، خیر محض و همه نور است و با نور او عالم روشن می‌شود. در این صورت پیداست كه وجود نورانی او هیچ تاریكی و سایه‌ای ندارد. پس در معنای روایت باید دقت کرد و نمی توان به ظاهر آن بسنده نمود. نکته قابل توجه در فهم این‌گونه احادیث، توجه به زبان آن است که معمولاً با کنایه بیان شده و معنای ظاهری آن اراده نشده است. 

البته پی بردن به این مسئله و مسائل مشابه آن ـ که دانستن و ندانستن آن تأثیری در سعادت و شقاوت ما ندارد ـ اهمیت چندانی ندارد. بهتر است مسائل مهمی مثل وظایف منتظران در زمان غیبت، چگونگی فراهم شدن زمینه ظهور امام زمان و... را جست‌وجو کنیم.

---

_{پی‌نوشت‌ها}