تبلیغات ویژه
تبلیغات متنی
(بسم الله الرحمن الرحیم)
در حدیثی امام رضا(ع) می‌فرماید: اگر کسی بپرسد: چرا به مردم دستور داده شده تا در نماز قرآن بخوانند؟ در جواب گفته می‌شود: این دستور براى اين است كه قرآن متروک و مهجور نشود، بلکه با خواندن و شنیدن در نماز، در جامعه منتشر شود و از گزند فراموشی در امان بماند.
اگر بپرسد: چرا در هر قرائتى باید حتماً سوره حمد خوانده شود و نه سوره دیگری؟ در جواب گفته می‌شود: براى اين‌كه هيچ سوره‌اى از سوره‌هاى قرآن مثل سوره حمد مشتمل بر جوامع خير و حكمت نيست و شرح آن چنين است:
«الْحَمْدُ لِلَّهِ»؛ نمازگزار با گفتن این عبارت، شکری که بر عهده او به خاطر توفیق یافتن به انجام کار خیر، آمده است را ادا می‌کند.
«رَبِّ الْعالَمِينَ»؛ اين عبارت تمجيد حقّ تعالى و ستایش او است و با آن بنده اقرار می‌كند كه او فقط خالق و مالک است نه شخص ديگرى.
«الرَّحْمنِ الرَّحِيمِ»؛ با اين عبارت بنده، از خدا طلب مهربانی می‌کند و پروردگار و نعمت‌هايش بر همه مخلوقات را یادآوری می‌کند.
«مالِكِ يَوْمِ الدِّينِ»؛ اقرار به زنده شدن مردگان و حساب و مجازات بندگان بوده و با اين كلام، همان طور که مالکیت دنیا را برای خدا می‌داند، اقرار به مالکیت او بر آخرت می‌کند.
«إِيَّاكَ نَعْبُدُ»؛ با اين عبارت؛ رغبت و تقرّب خود به خدا را بيان كرده و از اخلاص عمل فقط براى خالق و نه ديگرى خبر می‌دهد.
«إِيَّاكَ نَسْتَعِينُ»؛ از خدا تقاضا می‌كند كه توفيق و عبادتش را زياد كرده و نعمت‌ها و از او می‌خواهد تا همچنان او را یاری کند.
«اهْدِنَا الصِّراطَ الْمُسْتَقِيمَ»؛ از خدا تقاضاى ارشاد كرده و نيز بدين وسيله به ريسمان هدايتش چنگ زده و همچنين از خدا می‌خواهد كه معرفتش را به او و به عظمت و كبريائيش زياد کند.
«صِراطَ الَّذِينَ أَنْعَمْتَ عَلَيْهِمْ»؛ اين جمله تأكيد بنده نسبت به هدايت و رغبتش در ارشاد شدن را رسانده و نيز با اين عبارت، متذكّر نعمت‌هاى حقّ تعالى بر اوليائش شده و میل و رغبتش را به مثل چنين نعمت‌هايى نشان می‌دهد.
«غَيْرِ الْمَغْضُوبِ عَلَيْهِمْ»؛ بنده، با اداء اين عبارت از اين‌كه در زمره معاندين و كافرين و كسانى باشد كه پروردگار و امر و نهى او را خفيف و كوچک می‌شمرند، به خدا پناه برده است.
«وَ لَا الضَّالِّينَ»؛ با اين كلمه بنده از خدا درخواست می‌کند تا او را از کسانی که بدون شناخت، از راه او منحرف شده‌اند ولی تصور می‌کنند که بر حق هستند، قرار ندهد.
و بدين ترتيب در اين سوره، جوامع خير و حكمت مربوط به دنیا و آخرت قرار گرفته كه در هيچ جا این‌گونه یک‌جا نیامده است.[1]
همچنین می‌توان گفت: در بین سوره‌های قرآن، فقط سوره حمد است که انسان با خواندن آن، خدا را مورد خطاب قرار می‌دهد و با او صحبت می‌کند. از این رو، این سوره بیشترین مناسب برای خوانده شدن در نماز دارد زیرا حقیقت نماز، سخن گفتن و راز و نیاز کردن با پروردگار عالم است.
اگر بپرسد: چرا در هر قرائتى باید حتماً سوره حمد خوانده شود و نه سوره دیگری؟ در جواب گفته می‌شود: براى اين‌كه هيچ سوره‌اى از سوره‌هاى قرآن مثل سوره حمد مشتمل بر جوامع خير و حكمت نيست و شرح آن چنين است:
«الْحَمْدُ لِلَّهِ»؛ نمازگزار با گفتن این عبارت، شکری که بر عهده او به خاطر توفیق یافتن به انجام کار خیر، آمده است را ادا می‌کند.
«رَبِّ الْعالَمِينَ»؛ اين عبارت تمجيد حقّ تعالى و ستایش او است و با آن بنده اقرار می‌كند كه او فقط خالق و مالک است نه شخص ديگرى.
«الرَّحْمنِ الرَّحِيمِ»؛ با اين عبارت بنده، از خدا طلب مهربانی می‌کند و پروردگار و نعمت‌هايش بر همه مخلوقات را یادآوری می‌کند.
«مالِكِ يَوْمِ الدِّينِ»؛ اقرار به زنده شدن مردگان و حساب و مجازات بندگان بوده و با اين كلام، همان طور که مالکیت دنیا را برای خدا می‌داند، اقرار به مالکیت او بر آخرت می‌کند.
«إِيَّاكَ نَعْبُدُ»؛ با اين عبارت؛ رغبت و تقرّب خود به خدا را بيان كرده و از اخلاص عمل فقط براى خالق و نه ديگرى خبر می‌دهد.
«إِيَّاكَ نَسْتَعِينُ»؛ از خدا تقاضا می‌كند كه توفيق و عبادتش را زياد كرده و نعمت‌ها و از او می‌خواهد تا همچنان او را یاری کند.
«اهْدِنَا الصِّراطَ الْمُسْتَقِيمَ»؛ از خدا تقاضاى ارشاد كرده و نيز بدين وسيله به ريسمان هدايتش چنگ زده و همچنين از خدا می‌خواهد كه معرفتش را به او و به عظمت و كبريائيش زياد کند.
«صِراطَ الَّذِينَ أَنْعَمْتَ عَلَيْهِمْ»؛ اين جمله تأكيد بنده نسبت به هدايت و رغبتش در ارشاد شدن را رسانده و نيز با اين عبارت، متذكّر نعمت‌هاى حقّ تعالى بر اوليائش شده و میل و رغبتش را به مثل چنين نعمت‌هايى نشان می‌دهد.
«غَيْرِ الْمَغْضُوبِ عَلَيْهِمْ»؛ بنده، با اداء اين عبارت از اين‌كه در زمره معاندين و كافرين و كسانى باشد كه پروردگار و امر و نهى او را خفيف و كوچک می‌شمرند، به خدا پناه برده است.
«وَ لَا الضَّالِّينَ»؛ با اين كلمه بنده از خدا درخواست می‌کند تا او را از کسانی که بدون شناخت، از راه او منحرف شده‌اند ولی تصور می‌کنند که بر حق هستند، قرار ندهد.
و بدين ترتيب در اين سوره، جوامع خير و حكمت مربوط به دنیا و آخرت قرار گرفته كه در هيچ جا این‌گونه یک‌جا نیامده است.[1]
همچنین می‌توان گفت: در بین سوره‌های قرآن، فقط سوره حمد است که انسان با خواندن آن، خدا را مورد خطاب قرار می‌دهد و با او صحبت می‌کند. از این رو، این سوره بیشترین مناسب برای خوانده شدن در نماز دارد زیرا حقیقت نماز، سخن گفتن و راز و نیاز کردن با پروردگار عالم است.
[1]. شیخ صدوق، علل الشرائع، ج 1، ص 260، قم، کتاب فروشی داوری، چاپ اول، 1385ش.
- لینک کوتاه این مطلب
»
اسلام کوئست
تاریخ انتشار:14 دی 1393 - 13:58
مطالب مرتبط...
نظر شما...
