مقصود از صیحه و فزع آسمانی در علائم ظهور چیست؟

این دو علامت در روایات به‌ عنوان علائم ظهور امام موعود معرفی شده است.

از امام ‌باقر‌ علیه‌السلام در حدیثی نقل شده:
و اِنَّ من علائم خروجه... صیحة من السماء فی شهر رمضان
و همانا از علائم خروج مهدی... حدوث صیحه‌ای در ماه رمضان است.[۱]

همچنین از امام ‌صادق‌ علیه‌السلام در حدیثی نقل شده:
و الفزعة فی شهر رمضان... هی آیة تخرج الفتاة من خدرها و توقظ النائم و تفزع الیقظان
و فزعی در ماه رمضان حادث خواهد شد که زنان جوان را سراسیمه از پشت پرده‌ها بیرون می‌آورد و انسان خواب را بیدار و بیدار را به فزع وامی‌دارد.[۲]

امام ‌زمان‌ خود نیز در توقیعی به علی‌بن‌محمد سَمَری فرمود: «... آگاه باش، هرکس قبل از خروج سفیانی و صیحه، ادعای مشاهده کند او دروغ‌گو و افترازننده است».[۳]

در معنای این روایات دو احتمال وجود دارد:
۱. اینکه مقصود از صیحه و فزع همان ندایی باشد که از جبرئیل بلند می‌شود و همه را به فزع می‌اندازد.
۲. احتمال دیگر این است که مقصود از آن دو عذاب دنیوی و جنگ‌های جهانی باشد که توسط بشر قبل از ظهور امام مهدی‌ علیه‌السلام تحقق می‌یابد؛ مانند انفجارهای اتمی در سرتاسر عالم در یک‌ زمان؛ به ‌این ‌صورت که اصل این‌ گونه انفجارها در مناطق غیراسلامی تحقق می‌یابد و این حادثه همه را به جزع و فزع وامی‌دارد، ولی مسلمین از آن در امانند و فقط صدایش به گوش آنان می‌رسد.

---

_{پی‌نوشت‌ها
۱. کمال‌الدین، شیخ صدوق، ص۳۲۸، ح۷.
۲. الغیبة، نعمانی، ص۲۵۲.
۳. احتجاج، شیخ طوسی، ج۲، ص۲۹۷.}