نحوه پیروزی و غلبه جهانی امام زمان (عج)

(بسم الله الرحمن الرحیم)


آیا امام زمان ـ علیه السلام ـ با اجبار اسلام را در جهان برپا مى كند یا آنكه عملكرد ایشان به نحوه اى است كه اسلام را جهانگیر مى كند یعنى تمام جهان به اسلام روى مى آورند؟


http://www.jc313.ir/wp-content/uploads/2012/11/790075_PhotoA.jpg


از احادیث و روایات بدست مى آید كه امام زمان ـ علیه السلام ـ اسلام را با اجبار بگونه اى كه مردم هیچ گونه توان مخالفت با حضرت را نداشته باشند و اختیار و اراده انسان نقش در پذیرش اسلام و حكومت مهدى ـ علیه السلام ـ نداشته باشد پیاده نخواهد كرد زیرا انسان موجودى است كه همیشه در قلمرو تكلیف و اختیار در حركت بوده است در دوران ظهور حضرت نیز همین تكلیف و اختیار موجود مى باشد. در احادیث داریم كه در هنگام ظهور قائم نیز برخى از مردم حق را اختیار مى كنند و از مهدى ـ علیه السلام ـ پیروى مى كند و برخى باطل را اختیار مى كند و رو در روى حضرت مهدى ـ علیه السلام ـ مى ایستند كه اینان نابود مى شوند. امام باقر ـ علیه السلام ـ فرموده است: حضرت مهدى ـ علیه السلام ـ به سوى كوفه رهسپار مى شود. در آنجا شانزده هزار نفر مجهز به سلاح در برابر حضرت مى ایستند، آنان قاریان قرآن و دانشمندان دینى هستند كه پیشانى هایشان از بسیارى عبادت پینه بسته، چهره هایشان در اثر شب زنده دارى زرد شده است، نفاق سراپایشان را پوشانده است. آنان یك صدا فریاد بر مى آورند: )اى فرزند فاطمه! از همان راه كه آمده اى باز گرد، زیرا به تو نیازى نداریم، حضرت مهدى ـ علیه السلام ـ در پشت شهر نجف پس از ظهور روز دوشنبه تا شامگاه بر آنان شمشیر مى كشد و همه را از دم تیغ مى گذراند و در این نبرد از یاران حضرت حتى یك نفر زخمى نمى شود( [1].
همانطورى كه از احادیث استفاده مى شود، عملكرد ایشان یعنى رفتار قاطعانه و قدرت شمشیر حضرت یكى از عوامل مى تواند باشد كه در پیاده كردن اسلام در جهان نقش خواهد داشت ولى عوامل دیگر مانند: آمادگى جهانى، سلاح مدرن، سلاح علم و انتخاب كار گذاران لایق نیز نقش عمده خواهند داشت كه به ذكر هر كدام به طور اختصار پرداخته مى شود:
1- برخورد جدى و قدرتمندانه با ستمگران:
دیگر آن روزگار نخواهد بود كه پیامبران و امامان مردمان را موعظه كنند و بسیارى از مردم گوش فرا ندهد و سرگرم جنایت و فساد باشند بگونه اى كه پیامبران را بكشند و سنّتهاى آنان را محو كنند. )حضرت شمشیر در میان نابكاران مى نهد و از احدى توبه نمى پذیرد(. قال الباقر: )إن رسول اللّه(صلى الله علیه وآله) سار فى امته باللّین، كان یتألف الناس و القائم یسیر بالقتل... و لا یستتیب احداً...(
امام باقر(صلى الله علیه وآله) فرمود: «رسول خدا با امت خویش به نرمى و محبّت رفتار مى نمود ولى امام مهدى ـ علیه السلام ـ با كشتن با آنان برخورد كند...و كسى را به توبه فرا نخواند...»[2]
2- آمادگى جهانى:[3]
بطورى كه از روایات استفاده مى شود پیروزى امام زمان ـ علیه السلام ـ به آمادگى جهان نیز بستگى دارد وقتى جهان حالت پذیرش براى حكومت جهانى پیدا كرد و انسان جنگ زده صلح طلب شد پیروزى انقلاب حضرت مهدى ـ علیه السلام ـ تحقق مى پذیرد. در بعضى از روایات آمده است كه پیدایش این آمادگى جهانى بر اثر یك جنگ وحشتناك است كه انسان جنگ زده بدنبال آب حیات صلح و آرامش مى رود. امام صادق ـ علیه السلام ـ فرموده است: حكومت جهانى و رهبرى واحد تحقق پیدا نمى كند مگر روزى كه در یك جنگ ویرانگر دو سوم بشر نابود شوند.[4]
3- سلاح برتر و مدرن:
در بعض روایات آمده است كه حضرت مهدى ـ علیه السلام ـ از سلاح برتر بهره مند است كه جهان تسلیم خواهد شد. پس سلاح ایمان و آلات جنگ مدرن نقش عظیمى مى تواند داشته باشد.[5]
4- سلاح علم و دانش:
در بسیارى از احادیث به این واقعیّت اشاره مى شود كه امام زمان ـ علیه السلام ـ با قدرت علمى مغزها را متوجّه خود مى نماید و جهان علم به او ایمان مى آورند. امام صادق ـ علیه السلام ـ فرموده است: تا زمان انقلاب حضرت مهدى ـ علیه السلام ـ علم و دانش تا چهار كلمه ترقى مى كند اما در عصر مهدى ـ علیه السلام ـ تا 74 كلمه ترقى خواهد كرد و این یكى از اسباب پیروزى است.[6]


http://www.jc313.ir/wp-content/uploads/2012/10/13910220000049_PhotoA.jpg


عوامل پیروزی بر قدرتها:
البته از احادیث استفاده مى شود كه عملكرد قایم ـ علیه السلام ـ یعنى رفتار قاطعانه و قدرت شمشیر یكى از عوامل خواهد بود عوامل دیگر مانند آمادگى جهانى، سلاح مدرن، سلاح علم و دانش و انتخاب كار گذاران لایق نیز نقش عمده در پیروزى و گسترش اسلام در ظهور امام زمان ـ علیه السلام ـ خواهند داشت.
در گفتار پیشوایان معصوم ـ علیهم السلام ـ جنگهاى پس از ظهور مهدى (عج) و فتوحات، به قدرت فردى و انسانى و نیروهائى نسبت داده شده است كه از سراسر جهان به یارى حضرت مى شتابند ولى پیروز شدن بر تمام جهان با توجه به پیشرفت علم و صنایع جنگى قبل از ظهور حضرت، كارى است بس دشوار كه علاوه بر قدرت فردى و زمینه هاى اجتماعىِ عصر قیام به امدادهاى غیبى و الهى نیز نیازمند است. خوب است كه از نقش تعیین كننده قدرت فردى و انسانى، نیروهاى مردمى و امدادهاى غیبى كه در پیروزى انقلاب بزرگ جهانى حضرت مهدى (عج) مى باشد با استفاده از احادیث و روایات بطور اختصار مورد بررسى قرار بگیرد:
دیان پسر صلت مى گوید به امام رضا ـ علیه السلام ـ عرض كردم: آیا شما صاحب این امر هستید؟ فرمود: )من امام و صاحب امر هستم، ولى نه آن صاحب امرى كه زمین را از عدل و داد پر مى كند آنگاه كه از ستم و بیداد پر شده باشد. چگونه مى توانم صاحب آن امر باشم، در حالى كه ناتوانى جسمى مرا مى بینى؟ حضرت قائم كسى است كه وقتى ظهور مى كند در سن پپران است ولى به نظر جوان مى آید. اندامى قوى و تنومند دارد بطورى كه اگر دست را به سوى بزرگ ترین درخت دراز كند آن را از ریشه بیرون مى آورد و اگر میان كوهها فریاد برآورد صخره ها مى شكند و از جا كنده مى شود...([7] در روایات نیز داریم كه با گفتن تكبیر مهدى (عج) و لشكریانش دیوارهاى شهر به لرزه در مى آید و فرو مى ریزد: در هنگام قیام حضرت قائم (عج) دلهاى شیعیان آن حضرت چنان پاره هائى از پولاد مى شوند كه قدرت هر مرد از آنان در روایات به اندازه قدرت چهل مرد بیان شده است. بنابراین قدرت فردى هم در انقلاب مهدى (عج) بى اثر نخواهد بود.
نقش نیروهاى مردمى در انقلاب جهانى حضرت مهدى (عج):[8]
در احادیث آمده است كه حضرت مهدى (عج) به هنگام ظهورش از مردم كمك و یارى مى طلبد و این بدان سبب است كه هم مردم را به راه سعادت و حق ببرد و قیام جهانى خویش را تا جایى كه ممكن است با دست و توان خود مردم به ثمر برساند. در احادیث مى خوانیم: )مهدى (عج) از مردم یارى مى طلبد. یكى از یاران خود را مى خواهد به او مى فرماید: به نزد مردم مكّه برو، و بگو اى مكیان! من فرستاده مهدى ام، مهدى مى گوید: ما خاندان رحمتیم، ما مركز رسالت و خلافتیم... مردمان به ما ستم كردند... حق ما را از ما ستاندند. اكنون من از شما یارى مى طلبم به یارى من بشتابید!([9] (یا ایها الناس! انا نستنصر اللّه، و من أجابنا من الناس)[10] «اى مردمان، ما از خدا یارى مى طلبیم و از هر كسى از مردم كه دعوت ما را بپذیرد و در صف یاران ما درآید...»
(انا نستنصر اللّه الیوم و كل سلیم)[11] ما امروز از خدا یارى مى طلبیم و از هر مسلمانى كه در جهان هست باز هم در حدیث مى خوانیم كه: )هنگامى كه قائم قیام كند، خداوند شیعیان را از همه شهرها، نزد او گرد مى آورد([12]از امام باقر ـ علیه السلام ـ نیز روایت شده است كه بانوان نیز در این قیام بزرگ مشاركت دارند كه فرمود: )چون مهدى فریاد بر آورد كه ما از خدا یارى مى طلبیم و از هر مسلمانى، سیصد و سیزده تن از مردان نزد او آیند كه با آنان پنجاه زن نیز هست، این جماعت در مكه گرد آیند.([13] این شمار، شمار نخستین گروه از یاران مهدى است. سپس دسته دسته مردمانى كه جزء یاران او خواهند بود از زن و مرد به آنان خواهند پیوست.
بنابراین در پیروزى انقلاب جهانى حضرت مهدى (عج) نیروهاى مردمى، قدرت فردى و انسانى نقش عمده اى خواهند داشت.
امدادهاى غیبى در انقلاب جهانى مهدى (عج):[14]
نقش امدادهاى غیبى، در پیروزى حكومت جهانى مهدى (عج) قابل توجه مى باشد كه حضرت با انجام كراماتى مشكلاتى را از سر راه بر مى دارد و یا به وسیله رعب و ترسى است كه خداوند در دل دشمن ایجاد مى كند و یا اینكه خداوند ملائكه را به یارى حضرت مى فرستد. در برخى روایات نیز سخن از نیروهایى رفته است كه داراى خصوصیات فرشتگان هستند و منتظر ظهور حضرتند تا او را یارى كنند و از )تابوت( حضرت موسى ـ علیه السلام ـ ... كه در آن است نیز به عنوان وسیله دیگر براى نصرت و یارى حضرت مهدى (عج) نام برده شده است كه به ذكر برخى از روایات در این زمینه پرداخته مى شود:
1ـ رعب و ترس: امام صادق ـ علیه السلام ـ مى فرماید: «قائم ما اهل بیت با ترس و رعب یارى مى شود»[15] و نیز مى فرماید: «خداوند حضرت قائم (عج) را به سه لشكر یارى مى دهد: فرشتگان، مؤمنان و رعب (ترس انداختن در دل دشمن)[16] از این روایات و احادیث دیگر نیز استفاده مى شود كه دشمن از حركت لشكریان حضرت مهدى (عج) چنان وحشت زده مى شود كه وقتى لشكریان حضرت از جاى مى خواهد حركت كند كسى جرأت شورش علیه آن ندارد.


http://www.jc313.ir/wp-content/uploads/2012/09/IMG16161198.jpg


2ـ فرشتگان و جنّیان: على ـ علیه السلام ـ مى فرماید: )خداوند حضرت مهدى (عج) را با فرشتگان جن و شیعیان مخلص یارى مى كند.([17] امام باقر ـ علیه السلام ـ نیز مى فرماید: )فرشتگانى كه در جنگ بدر به پیامبر(صلى الله علیه وآله) یارى دادند هنوز به آسمان باز نگشته اند تا اینكه حضرت صاحب الامر را یارى رسانند و تعدادشان پنج هزار فرشته مى باشد.([18]
3ـ فرشتگان زمین: محمد بن مسلم مى گوید: از امام صادق ـ علیه السلام ـ درباره میراث علم و اندازه آن پرسیدم حضرت پاسخ داد كه خداوند در شرق و غرب عالم دو شهر دارد كه در آن گروهى سكونت دارند و هر چند موقعى یك بار با آنان دیدار مى كنم و آنان از ظهور قائم مى پرسند.
گروهى از آنان از روزى كه به انتظار قائم (عج) بوده اند سلاح خود را به زمین نمى گذارند. آنان از خداوند مى خواهند كه حضرت را به آنان بنمایاند. در هنگامى كه امام مهدى قیام مى كند آنان همراه او مى باشند... اجتماع آنان متشكل از پیر و جوان است... این گروه از اندیشه و دستورات امام آگاه بوده و آن را اجرا مى كنند... این سپاهیان را به جنگ هند، دیلم، روم، بربر، فارس، جابرسا و جابلقا كه دو شهر در شرق و غرب است مى فرستد. تمام پیروان ادیان را به اسلام، یكتاپرستى و ولایت ائمه ـ علیهم السلام ـ دعوت مى كنند كه در صورت اجابت، مردم رهایى مى یابند و اگر تخلف كردند به قتل مى رسانند كه در تمام شرق و غرب عالم همگان ایمان مى آورند.[19]
4ـ تابوت موسى ـ علیه السلام ـ : هنگام ظهور ولى عصر (عج) حضرت عیسى ـ علیه السلام ـ فرود مى آید و كتابها را از انطاكیه گردآورى مى كند خداوند بر روى او از چهره )ارم ذات العماد( پرده بر مى دارد و كاخى را كه حضرت سلیمان پیش از مرگش ساخت آشكار مى سازد و حضرت دارائیهاى كاخ را گردآورى مى كند و آن را بین مسلمانان تقسیم مى نماید و تابوتى را كه خداوند به )اربیا( دستور انداختن آن را در دریاى طبرستان داده بود خارج مى سازد، در آن تابوت آنچه را كه خاندان موسى و هارون به یادگار گذاشته اند موجود است و نیز الواح و عصاى موسى و قباى هارون و ده صاع از غذایى كه بر بنى اسرائیل فرود مى آمد و مرغهاى بریانى كه بنى اسرائیل براى آیندگان خود ذخیره كرده اند در آن مى باشد آنگاه به كمك آن تابوت شهرها را مى گشاید همانگونه كه پیش از او نیز چنین كردند.[20] بنابراین در پیروزى انقلاب جهانى امام زمان قدرت فردى و انسانى، نیروهاى مردمى و امدادهاى غیبى نقش دارند همچنانكه از روایات و احادیث این مطالب روشن گردید.
سلاح جنگی امام زمان :
در روایات گوناگونى، از معصومان، كه به حد تواتر نیز رسیده اند، آمده است:
وقتى شر و فساد دامنگیر عالم بشود; نشانه هاى ظهور آشكار مى شود و ظلم و ستم همه جا را فرامى گیرد. امام زمان(عج)، بزرگ پرچمدار عدالت اجتماعى، قیام مى كند و زمین را پر از عدل و داد مى سازد.
بر عبارت، (یملأ الأرض قسطاً و عدلاً بعد ما ملئت ظلماً و جوراً)[21]تصریح شده است. اما به راستى حضرت ولى عصر(عج) چگونه عدالت را حاكم مى سازد؟ چگونه قدرت هاى قاهر و ستمگر را مغلوب خواهد كرد; چگونه تبهكاران را از بین خواهد برد؟[22]
در آیات و روایات فراوانى آمده است كه، امام زمان (عج) حكومت را از دست كفار و مشركان مى گیرد و آن را به دست صالحان مى سپارد. اما در عصرى كه قدرتهاى جهنمى مخرب ترین سلاح هاى شیمیایى و هسته اى را تولید و استفاده مى كنند، چگونه مى توان تصور مبارزه با آنان را در سر گذراند؟
آنچه روشن است، آین كه امام زمان (عج) بى شك از راه مصالحه وارد نمى شود و ذره اى در برابر ستمكاران كوتاه نمى آید. امام صادق ـ علیه السلام ـ مى فرمایند:
قائم و اصحابش آن قدر نبرد مى كنند، كه دیگر مشركى نماند.[23]
نسبت به كیفیت این جنگ و ابزار آن، در روایات بسیارى تعبیر (بالسیف)[24]; یعنى (با شمشیر)، آمده است. اكنون سخن این جا است كه چگونه با شمشیر مى توان بر هزاران پوند بمب هاى هسته اى، كه حتى تعدادى اندك از آن هم براى ویران ساختن كره ى زمین كافى است، مقابله كرد؟ در این باره چندین پاسخ وجود دارد، كه به بیان پاره اى از آنها مى پردازیم:
الف) برخى در پاسخ مى گویند: (همان طور كه در روایات هم آمده است، امام زمان(عج) با همان شمشیر، قیام خواهد كرد; ولى این قیام زمانى خواهد بود كه منابع انرژى، همچون: نفت، گاز و... و ذخایر آن پایان یافته باشد و استفاده از ابزارها و اختراعاتى كه متكى به این انرژى ها هستند، ناممكن شود. در این حال، بشر به همان وضع نخستین بازمى گردد، و آنگاه تسلط بر قدرت هاى جهانخوار با شمشیر، چندان دور از ذهن نخواهد بود.[25]
ب) در برابر نظر فوق، دیگران در پاسخ معتقدند كه، خروج امام زمان(عج) با شمشیر، كنایه از نبرد است و این روایات در مقام بیان نوع سلاح نیست; بلكه از آن جهت كه در زمان صدور این روایات، سلاحى جز شمشیر براى مخاطبان قابل تصور نبوده است، از این تعبیر استفاده كرده اند. معناى مدنظر از این تعبیر، شاید چنین بوده است كه جنگ و خونریزى از برنامه هاى لاینفك انقلاب حضرت مهدى(عج) است. اما، حال این كه، چگونه حضرت بر قدرت هاى بزرگ ستمگر، چیره خواهد شد، پاسخ هاى دیگرى داده اند، كه آنها را بررسى مى كنیم.
1. برخى مى گویند: در عصر ظهور، ستمگرانِ زمانه با سلاح هایى كه خود ساخته اند، به جنگ با یكدیگر مى پردازند و خداوند آنان را به خود مشغول مى كند; بنابراین، وقتى قدرت آنان به دست خودشان از بین رفت و ضعیف شدند، آنگاه امام زمان(عج) ظهور مى كنند و بساط آنان را بر مى چینند. چنان كه در روایتى از امیر المؤمنین ـ علیه السلام ـ آمده است:
لایخرج المهدى حتى یقتل ثلث و یموت ثلث و یبقى ثلث.[26]
اگر فعل (یقتل) رامجهول بخوانیم; یعنى، حضرت مهدى(عج) قیام نمى كند; مگر در زمانى كه یك سوم از جمعیت دنیا كشته شده باشد و یك سوم بر اثر بیمارى و مرگ طبیعى از بین رفته باشد و تنها یك سوم باقى مانده باشد; بدیهى است كه در این حال، چیره شدن بر این جمعیت آسان خواهد شد. این دسته، روایت مزبور را مؤید گفتار خود مى دانند.[27]
2. امّا نسبت به پاسخ هایى كه بیان كردیم، بهترین پاسخ همین است كه، سیره خداوند در اتمام حجت خود بر بندگانش چنان بوده است كه، همیشه رسولان خود را متناسب با وضع خاص همان عصر مى فرستاده است; مثلاً، در عصر سحر و جادو، موسى را مى فرستد; در عصر طب، عیسى را; در عصر سخنورى، محمد مصطفى(صلى الله علیه وآله) را و... .
خداوند در قرآن مى فرماید: (و ما ارسلنا من رسول الا بلسان قومه لیبین لهم);[28] یعنى هیچ رسولى را نفرستادیم; مگر به زبان همان قوم خویش تا (آنچه را كه گفته ایم) برایشان بیان كند.
در عصر ظهور نیز، دنیاى علم و فناورى دیدگان را خیره مى سازد و عقل را درحیرت فرو مى برد. در چنین وضعى بهترین وسیله اتمام حجت و مبارزه، همان راه علم است. در این هنگام اگر شخصى پدیدار شود، كه بزرگ ترین دروازه هاى دانش را بگشاید و پایه هاى دانش هاى پیشین را متزلزل سازد; بى شك همگان در برابر او خاضع مى شوند و حتى اگر بخواهند با سلاح آتشین با او به نبرد برخیزند; سلاح هایشان در برابر اعجاز علمى و سلاح هاى ساخته شده ى او، پشیزى نخواهد بود.
امام زین العابدین ـ علیه السلام ـ در یك بیان رمزگونه مى فرمایند:
دانش بیست و هفت حرف است و همه ى آنچه را كه فرستادگان پیشین آورده اند، دو حرف بیش تر نبوده است; بنابراین، مردم تا به امروز، چیزى بیش از این دو حرف را نمى دانند; امّا وقتى قائم آل محمد(عج) قیام فرماید، بیست و پنج حرف دیگر را او هویدا خواهد ساخت و آن را در میان مردم گسترش مى دهد و دو حرف پیشین را هم ضمیمه مى سازد تا دروازه هاى دانش كاملاً گشوده شود و همه ى بیست و هفت حرف آشكار شود.[29]








  • [1]. مجلسى، بحار الانوار، ج 52.



  • [2]. محمود بجستانى، چهل حدیث سیره مهدوى، نشر معروف، اسوه قم، چاپ سوم مرداد 79، ص 38.



  • [3]. محمد دشتى، شماره هاى: ب، ج، د از كتاب ایدئولوژى و عقاید اسلامى، چاپخانه مهر قم، انتشار مهرماه 1360، ص 230ـ228.



  • [4]. مجلسى، بحارالانوار، ج 52، ص 207، ح 44.



  • [5]. مجلسى بحارالانوار، ج 52 ص 321.



  • [6]. مجلسى، بحارالانوار، ج 52، ص 327.



  • [7]. مجلسى، بحارالانوار، ج 52 (مؤسسه وفا، بیروت ـ لبنان) ص 322.



  • [8]. این قسمت گرفته شده از كتاب خورشید مغرب، محمد رضا حكیمى (چاپ و نشر فرهنگ اسلامى، چاپ ششم، زمستان 68) ص 295ـ290.



  • [9]. مجلسى، بحارالانوار، ج 52، همان، ص 307.



  • [10]. مجلسى، بحارالانوار، ج 52، همان، ص 238.



  • [11]. مجلسى، بحارالانوار، ج 52، همان، ص 223.



  • [12]. مجلسى، بحارالانوار، ج 52، همان، ص 291، حدیث 37.



  • [13]. مجلسى، بحارالانوار، ج 52، همان، ص 223.



  • [14]. این قسمت گرفته شده از كتاب چشم اندازى از حكومت مهدى، نجم الدین طبسى (نشر سازمان تبلیغات اسلامى، چاپ دوم، تابستان 1377، از فصل پنجم تا آخر فصل).



  • [15]. مستدرك الوسایل، ج 12، ص 335 و ج 14، ص 354.



  • [16]. مجلسى، بحارالانوار، ج 52، همان، ص 343.



  • [17]. ارشاد القلوب، دیلمى، ص 268.



  • [18]. مستدرك الوسایل، ج 2، ص 448.



  • [19]. بحارالانوار، ج 27، ص 41. ج 54، ص 334.



  • [20]. غایت المرام، ص 697. الشیعه و الراجعه، ج 1، ص 136.



  • [21]. طبرسى، الاحتجاج، ج 1، ص 68 و ج 2، ص 290; دیلمى، ارشاد القلوب، ج 2، ص 314; شیخ مفید، اعلام الورى، ص 398; شیخ صدوق، الامالى، ص 26; طبرى، دلائل الامامه، ص 235 و 255; مطهر حلى، العدد القویه، ص 89 و 91; صدوق، علل الشرایع، ج 1، ص 161; شیخ طوسى، الغیبه، ص 80 و اربلى، كشف الغمه، ج 2، ص 438.



  • [22]. انبیاء/ 105; صف/ 9; نور: 54; قصص/ 4 .



  • [23]. اثبات الهداه، ج 7، ص 345.



  • [24]. كلینى، الكافى، ج 1، ص 407 و ج 5، ص 279.



  • [25]. حسین حیدرى كاشانى، حكومت عدل گستر در دست مهدى منتظر، ص 240 ـ 270.



  • [26]. حسین حیدرى كاشانى، همان، ص 240.



  • [27]. ابراهیم امینى، دادگستر جهان یا مهدى موعود.



  • [28]. ابراهیم/ 4.



  • [29]. علامه مجلسى، بحارالانوار، ج 52، ص 336.

  • مركز مطالعات و پژوهش هاي فرهنگي حوزه علميه

- لینک کوتاه این مطلب

تاریخ انتشار:18 آذر 1391 - 22:58

نظر شما...
ورود به نسخه موبایل سایت منتظرپاتوق