گریه پیامبر (ص) بر مزار مادر پاسخ متقن به شبهات زیارت است

(بسم الله الرحمن الرحیم)
فرا رسیدن بیست و سوم ذی القعده، روز زیارت خاصه امام رضا (ع) بار دیگر فرصتی را فراهم آورد تا به شبهه افکنی های وهابیت درباره این آموزه اصیل اسلامی که نه تنها در میان شیعه بلکه در میان اهل سنت نیز طرفدار دارد، بپردازیم. از این رو با حجت الاسلام جعفر مرادی، مدیر موسسه شبکه نجات و پژوهشگر در حوزه ادیان و مذاهب در این باره به گفتگو پرداخته ایم که در ذیل می آید:

اصلی ترین شبهاتی و دیدگاه های تخریبی که وهابیت در خصوص زیارت به آموزه های شیعیان وارد می کنند، چه مواردی است؟
پیدایش وهابیت پیرو براهینی نیست که آن براهین اساس به وجود آمدن این فرقه باشد بلکه وهابیت معلول عللی است که یکی از آن علت ها، حمایت وسیع قدرت های خارجی مانند انگلستان در فرقه سازی جوامع اسلامی بوده است. آنها چون به این نتیجه رسیدند که جنبه معنوی شیعه و سنی موجب نیرومندی مذاهب است و باید از بین برود، لذا با مساله تکریم اولیا و شعائر اسلامی بدست وهابیت، به مخالفت پرداختند. از آنجا که این ارتباطِ توسل و شفاعت و بنا کردن گنبد و ساختمان بر قبور، موجب اشتداد نمی شد، یعنی سبب می شد مسلمانان در پایبندی به عقاید و رسوم دینی ملتزم تر باشند، آنها این مساله را مورد هجمه قرار دادند. زیارت هم یکی از این جنبه هاست. وهابیت با حمله به زیارت درصدد تخریب شعائر دینی است. اما از آنجا که صرف جنگیدن و مخالفت نمی تواند مردم را از مقدسات و باورهای خود منصرف کند و زبان و ادبیات یک فکر، باید در قابل فکری دیگر طراحی شود، دست به شبهه سازی در این زمینه زدند.
هدف آنها این است زیارت تحقق نیافته و کسی به زیارت نرود؛ برخی از این شبهات کاملا عامیانه و بدون پشتوانه علمی است. به طور مثال بیان می کنند زیارت، مرده پرستی است و در این زمینه هم کتاب منتشر و توزیع می کنند. اما پاسخ این شبهه کاملا مشخص است و کسی که از کمترین خرد و اندیشه برخوردار باشد، می تواند پی به جواب این مساله ببرد. ما در بین شیعه و سنی حتی خود وهابیت داریم که به زیارت پدر و مادر، افراد مومن، معلم، عیادت بیمار و ... می روند؛ اگر زیارت هر کسی پرستش آن باشد، پس باید حکم کنند احدی مسلمان در دنیا نیست و اسلام خود پرستش پدر و مادر و معلم و مریض ترغیب کرده است و نعوذ بالله خدا خود بنیان گذار شرک و پرستش غیر است.

در خصوص زیارت افرادی که از دنیا رفته اند چطور؟
درباره زیارت افرادی که از دنیا رفته اند روایات فراوانی در منابع اهل سنت به میان آمده است و مشخص نیست وهابیت چگونه می خواهد این مساله را توجیه کند. به طور مثال در "المستدرک علی الصحیحین" حاکم نیشابوری جلد 1 صفحه 357 و تاریخ المدینه ابن شبه جلد 1 صفحه 118 وارد شده است که: پیامبر اسلام (ص) بر سر قبر آمنه رفت و بر آن گریست و به مرمت و بازسازی آن پرداخت و همچنین پس از حجه الوداع نیز به زیارت قبر مادرش آمنه رفت. و حتی وارد شده پیامبر (ص) آن چنان بر سر مزار مادر گریست که دیگران را نیز به گریه افتادند.
وهابیت معتقد است تمام مذاهب را باید کنار زد. این جریان به معنای دقیق کلمه لامذهب هستند اما در برابر بناهایی که اهل سنت برای بزرگان خود بنا کرده اند، مقاومت نمی کنند، اگر چه ساخت بنا را شرک می دانند اما این طرح و عقیده را در حال حاضر درباره قبور شیعه به اجرا درمی آورند و در مورد سنی ها نفاق صریح در پیش می گیرند.
همچنین در منابع وارد شده است که پیامبر (ع) به زیارت میت و شهید نیز می رفتند. در طبقات ابن سعد، مغازی واقدی، مسند احمد و دیگر کتب مکتب خلفا روایت کنند: رسول خدا صلی اللّه علیه وآله پس از جنگ احد هنگامی که صدای گریه از خانه های انصار بر کشته هایشان را شنید، دیدگانش اشکبار شد و گریستند و فرمودند: ولی حمزه گریه کننده ای ندارد سعد بن معاذ که آن را شنید به نزد زنان بنی عبدالاشمل شتافت و آنان را به سوی پیامبر صلی اللّه علیه وآله و تسلیت بر او و گریستن بر حمزه سیدالشهداء (ع) فرا خواند. پیامبر صلی اللّه علیه وآله بر ایشان دعا کرد و آنان را بازگردانید. پس از آن واقعه، هیچ یک از زنان انصار بر مرده ای نگریست مگر آنکه ابتدا بر حمزه (ع) گریه کرد و پس از آن بر مرده خویش گریست.
این روایت و روایاتی دیگر که در طبقات ابن سعد وارد شده و بیان می کند که پیامبر(ص) بر جنازه حمزه (ع) وارد شد و با دیدن پیکر مثله مثله شده او فریاد برآورد و گریست، گریه، عزاداری و زیارت شهید و میت را بر پیامبر (ص) ادعا می کند.
بنابراین وهابیت تلاش می کند استدلال های مسلمانان را با خدشه وارد کردن از اعتبار انداخته و بیان کنند عقیده آنها بر حق است؛ در صورتی که این امر مغالطه است. برای اثبات عقیده نیاز به استدلال جداگانه وجود دارد و با پاسخ به شبهه نمی توان عقیده ای را اثبات کرد و فقط می توان ادعای طرف مقابل را از اعتبار ساقط کرد.

آیا زیارت در دیگر فرقه های اسلامی نیز از جایگاه خاصی برخوردار است؟ به عبارت دیگر اعتقاد به زیارت در میان مذاهب اسلامی دیگر نیز وجود دارد؟
فرقه ای نداریم که زیارت را قبول نداشته باشد؛ حتی مسیحیت به ویژه کاتولیک ها، زیارت را اصلی از اصول اعتقادی خود می دانند و به آن پایبند هستند.
دیگر فرقه ها و مذاهب اسلامی هم مانند شیعه برای وارسته تر شدن و متعالی تر شدن روح خود این عمل را انجام می دهند.

چرا وهابیت این حساسیت را در مورد شیعه بیش از دیگر مذاهب و فرقه های اسلامی نشان می دهد؟
وهابیت ابتدا قرار است نقشه خود را روی شیعه و به اصطلاح آنان "مشرکان ضعیف!!" پیاده کند و فعلا کاری با اهل تسنن ندارد اگر چه اعلام کرده اند در گام بعدی و پس از فاز نخست جنگ خود به سراغ اهل سنت می روند و پس از آن اجازه نمی دهند هیچ بنای قبری در دنیا باقی بماند، اما این حساسیت امروز بر شیعه مانور بیشتری دارد و تا آنجا پیش می رود که زیارتگاه ها و بناهای مشترک، آن قبری تخریب می شود که زائران شیعی بیشتری دارد. به طور مثال مدتی پیش شاهد بودیم مزار حجربن عدی تخریب شد چرا که اغلب زائران آن شیعه بودند اما مزار ابوهریره از جسارت در امان ماند.
این جسارت وهابیون تا جایی پیش رفت که قرار بود قبر پیامبر اکرم(ص) نیز تخریب شود اما با تهدید به جنگ از سوی ایران و مصر این اتفاق نیفتاد گرچه آنان هنوز این برنامه را در دستور کار خود دارند.
بنابراین طبق عقیده وهابیت قبور ابوحنیفه، امام شافعی، خالدبن ولید و تمامی بناها باید از میان رفته اما در نوبت های متمادی که پس از شیعه دامنگیر آنها هم می شود.

خود وهابیت چطور؟ آیا آنها اعتقادی به زیارت دارند همان طور که شنیده می شود به زیارت قبور بزرگان خود می روند یا از اصل آن را مردود می شمارند؟
وهابیت در مکتب اعتقادی خود عقیده ای به زیارت ندارد و آن را حرام می داند. البته باید گفت وهابیت اعتقادی در عربستان سیطره قابل ملاحظه ای ندارد و این وهابیت سیاسی یعنی همان حکام و پادشاهان و اطرافیان آنها هستند که اعمال قدرت و حاکمیت در این کشور می کنند. بنابراین شاهد شکاف عمیق میان وهابیت اعتقادی و وهابیت سیاسی وجود دارد. با قدرتی که وهابیت سیاسی دارد شاهدیم که گاه به تکریم بزرگان خود برخلاف اعتقادشان می پردازند. برای مثال چندی پیش مراسم تکریمی از سوی وهابیت سیاسی برای محمد بن سعود برگزار شد یا همین گروه محافل عیش و نوش های آلوده ای برای خود در اروپا برگزار می کنند که با اصل اعتقادات آنها ناسازگار است.