مبارزه با هوای نفس مهم تر از ملکات اخلاقی

(بسم الله الرحمن الرحیم)

متن 

عن إسحاقَ بنِ عمّارٍ عن الإمامِ الصّادقِ علیه السلام: الخُلقُ مَنیحَةٌ یَمنَحُها اللَّهُ عزّوجلّ خَلقَهُ، فمِنهُ سَجِیَّةٌ، و مِنهُ نِیَّةٌ.

فَقُلْتُ: فأیَّتُهُما أفضَلُ؟ 

فقالَ: صاحِبُ السَّجِیَّةِ هُو مَجْبولٌ لا یَستَطیعُ غَیرَهُ، و صاحِبُ النِّیَّةِ یَصْبِرُ على الطّاعَةِ تَصَبُّراً، فهُو أفْضَلُهُما

ترجمه

به نقل از اسحاق بن عمّار: امام صادق(ع) فرمود: خُلق وخوى، بخششى است که خداوند عزّوجلّ به آفریدگانش مى‏ دهد. برخى از آنها غریزى است و برخى به نیّت و قصد است [و با تصمیم و تمرین به دست مى‏ آید]. 

عرض کردم: کدام یک از این دو بهتر است؟ 

فرمود: کسى‏ که خوىِ غریزى دارد، بر آن سرشته شده و جز آن نتواند کند و صاحب خوى اکتسابى، بر انجام طاعت صبورى مى ‏ورزد، پس این بهتر است.

اصول کافی،ج2، ص101

ملکات اخلاقی:

«ابن مسکویه» در کتاب «تهذیب الاخلاق وتطهیر الاعراق» ، می گوید: «خلق [ملکه] همان حالت [یا صفات] نفسانی است که انسان را به انجام کارهایی دعوت می کند بی آن که نیاز به تفکر و اندیشه داشته باشد. » 

تهذیب الاخلاق، ص 51.9- حقائق، ص 54.10- فلسفه اخلاق، ص 9.11- الاخلاق النظریه، ص 10.