سخن امام علی(ع) درباره اعتدال در حاکمیت

امیرالمومنین امام علی علیه‌السلام در بخشی از نامه خود به مالک اشتر فرمودند: دوست داشتنی ترین چیزها در نزد تو، در حق میانه ترین، و در عدل فراگیرترین، و در جلب خشنودی مردم گسترده ترین باشد. که همانا خشم عمومی مردم، خوشنودی خواص( نزدیکان) را از بین می‌برد. اما خشم خواص را خوشنودی همگان بی اثر می‌کند.

خواص جامعه، همواره بار سنگینی را بر حکومت تحمیل می‌کنند زیرا در روزگار سختی یاریشان کمتر و در اجرای عدالت از همه ناراضی تر، و در خواسته هایشان پافشارتر، و در عطا و بخشش ها کم سپاس تر و به هنگام  منع خواسته ها دیر عذر پذیرتر، و در برابر مشکلات کم استقامت تر می باشند.

در صورتی که ستون های استوار دین، و اجتماعات پرشور مسلمین و نیروهای دخیره دفاعی، عموم مردم می‌باشند. پس به آنها گرایش داشته و اشتیاق تو به آنان باشد.

متن حدیث:

و لیکن احب الامور الیک اوسطها فی الحق، و اعمها فی العدل، و اجمعها لرضی الرعیه،
فان سخط العامه العامه یحجف برضی الخاصه و ان سخط الخاصه یغتفر مع رضی العامه،و لیس احد من الرعیه اثقل علی الوالی بالاحلاف و اقل شکرا عندالاعطاء و ابطا عذرا عندالمنع، و اضعف صبرا عند ملمات الدهر من اهل الخاصه و انما عمادالدین و جماع المسلمین و العده للاعداء العامه من الامه فلیکن صغوک لهم و میلک معهم.

• «نهج البلاغه، نامه 53»