رذیله‌ي اخلاقی / سوره شمس آيه 10

رذيله:پنهان كردن و ناديده گرفتن استعدادهاي دروني

وَ قَدْ خابَ مَنْ دَسَّاها -  و آن كس كه نفس خويش را با معصيت و گناه آلوده ساخته، نوميد و محروم گشته است!

حتما كسي كه نفسش را مخفي كند كمتر نااميد مي‌شود.

دسيسه به معناي پنهان كاري و مخفي كاري است .

اين آيه از آن روست كه انسان يك سلسله استعدادهاي پنهان در وجود خود دارد اگر شرايط فراهم شده از سوي حق را بپذيرد و استعدادهاي نهان خود را رشد دهد و بارور سازد مصداق آيه «قَدْ أَفْلَحَ مَنْ زَكَّاها» خواهد شد .

پاسخ مي‌دهيم : با مهمل گذاشتن و رها كردن و توجه نكردن به استعدادها . اگر در زميني مقدار زيادي بذر سالم و خوب كاشته شود و مراقبت لازم از آن به عمل نيايد وآبياري نشود و مورد توجه قرار نگيرد بذرهاي دفن شده بي‌ثمر و بي‌فايده رها مي‌شوند و رويشي نخواهد داشت.

مي‌فرمايد:  اگر كسي در زمين وجوديش استعدادهايش را حبس كند در شمار مخاطبين آيه است مثال ديگري مي‌زنيم تا بحث ملموس‌تر شود به تعبير عاميانه چنانچه بحث صداقت مطرح مي‌شود كسي بگويد بذر اين حسنه در من كاشته نشده و يا چنانچه سخن از نظم به ميان مي‌آيد ديگر مي‌گويد خمير مايه‌اش را ندارم و چنانچه بحث خدمت به ديگران و تعليم وتعلم مي‌شود گفته شود از ما كاري ساخته نيست تمام حسنات اخلاقي و افعال الهي كه افراد از ورود به آن گريزان هستند تحت شعاع اين آيه است.

«خابَ مَنْ دَسَّاها» اين فرد در بازار دنيا هميشه نااميد است چون گنجنامه و گنجينه گرانقدر درون خود را ناديده گرفته است از اين رو چنين فردي مادام، اي كاش اي كاش مي‌كند و به گفته‌ي قرآن يا ليت يا ليت مي‌گويد كاش جاي فلاني بودم در حاليكه همه استعدادهاي ديگران به نوعي در او موجود است و ...